Ví dụ về mẫu Kế hoạch bài học

Kế hoạch bài học cho môn

Tên giáo viên:

1. Tên chủ đề

2. Phân tích chủ đề

Giải thích về phần phân tích chủ đề

3. Tình hình học sinh

Kinh nghiệm mà học sinh đã có, kiến thức, hứng thú đối với chủ đề, khả năng học tập, không khí lớp học…

4. Các mục tiêu của chủ đề

Các mục tiêu có thể bao gồm:

Hiểu biết về tài liệu

Lối tư duy,

Các kỹ năng quan sát hoặc diễn đạt

Hứng thú, động cơ học tập

5. Kế hoạch dạy học cho chủ đề (tổng cộng ……… tiết)

Ý tưởng chung về cấu trúc các bài học trong Chủ đề này.

6. Kế hoạch dạy học cho tiết học này (Tiết học )

(1) Mục tiêu bài học

(2) Chuẩn bị

(3) Tiến trình bài học

Bước 4: Kiểm tra các kế hoạch bài học trước khi tiến hành giờ học

Sau khi hoàn tất một kế hoạch bài học, GV cần kiểm tra xem kế hoạch bài học đó có lấy học sinh làm trung tâm hay không. Để làm được điều này, GV cần lưu ý một số điểm dưới đây. Lưu ý là các kế hoạch bài học không nhất thiết phải có đủ tất cả các điểm này. Gv nên kiểm tra các kế hoạch bài học mình đã xây dựng cùng với các đồng nghiệp.

Những điểm cần lưu ý để kiểm tra bài học "Lấy học sinh làm trung tâm":

- Giáo viên có thể giải thích rõ ràng các mục tiêu của chủ đề bài học và bài học có liên quan với chủ đề đó như thế nào (Cấu trúc của một bài học được xem xét kỹ lưỡng theo hướng học sinh có thể liên hệ kiến thức mới trong bài với kiến thức các em đã biết hay kinh nghiệm mà các em đã trải qua.)

- Nội dung của bài học phải có liên hệ chặt chẽ với những kinh nghiệm hàng ngày của học sinh.

- “Vấn đề” của bài học phải bắt nguồn từ hứng thú, quan tâm hoặc thắc mắc của học sinh.

- Cho học sinh có đủ thời gian để suy nghĩ cá nhân và/ hoặc trong nhóm.

- Tổ chức các hoạt động cho học sinh thực sự được thực hành hoặc làm thí nghiệm.

- Tổ chức các hoạt động theo nhóm hoặc hoạt động chia sẻ cho học sinh.

- Giáo viên chuẩn bị để giải đáp những phản ứng và các câu hỏi của HS.

- Các ý kiến, câu hỏi, tìm tòi và các lỗi học sinh mắc phải có thể được sử dụng trong tiến trình bài học này.

3. Tiến hành dạy học

Bước 5: Tiến hành bài học

Sau khi xây dựng kế hoạch bài học, GV tiến hành triển khai các kế hoạch đó trên lớp học. Giáo viên cần tiến hành bài học một cách linh hoạt hơn dựa trên những tình huống diễn ra trên lớp học. Giáo viên không cần phải bám sát các kế hoạch bài học một cách cứng nhắc. Kế hoạch bài học chỉ là ý tưởng dự kiến và chỉ để giáo viên tham khảo trong khi tiến hành bài học.

Khi GV tiến hành bài học, có một số điểm quan trọng cần chú ý.

- Lắng nghe các ý kiến, phát biểu của học sinh

Để giúp học sinh biết cách chăm chú lắng nghe người khác, nhất thiết giáo viên phải là người biết lắng nghe những ý kiến của HS một cách cẩn thận, qua đó phân tích thông tin để hiểu ý kiến của từng em.

- Tìm hiểu mối quan hệ giữa các ý kiến của học sinh

Sau khi lắng nghe cẩn thận ý kiến của từng em học sinh, GV phải tìm xem giữa các ý kiến đó có mối quan hệ với nhau như thế nào. Tìm hiểu xem ý kiến có liên quan như thế nào đến bối cảnh lớp học là một điều rất quan trọng nhằm giúp ý kiến đó trở nên có giá trị.

- Tìm hiểu nguyên nhân học sinh mắc lỗi

Khi học sinh mắc lỗi, tuyệt đối GV không trách mắng và cũng không được áp đặt câu trả lời đúng. Điều quan trọng hơn là GV hãy tìm ra nguyên nhân khiến các em mắc những lỗi đó và tìm cách hướng dẫn các em một cách rõ ràng để tránh cho học sinh mắc những lỗi tương tự.

- Tạo môi trường học tập thoải mái

Lớp học là nơi học sinh có những thử nghiệm khác nhau và từ đó hình thành kiến thức cũng như phát triển các kỹ năng, năng lực và phẩm chất của mình. Do vậy, trong giờ học, học sinh cần trình bày ý kiến, quan điểm của mình một cách thẳng thắn. Ngay cả khi những ý kiến đó là sai thì giáo viên cũng chấp nhận, bởi vì học sinh luôn học được những điều mới mẻ từ những lỗi mình mắc phải. Giáo viên phải luôn khuyến khích học sinh trình bày ý kiến một cách thẳng thắn từ đó mới biết cách hướng dẫn các em. Để làm được điều này, GV phải nỗ lực tạo môi trường học tập tốt cho mọi học sinh trong lớp học.

- Tầm quan trọng của khả năng cải tiến bổ sung

Khả năng cải tiến bổ sung nghĩa là khả năng kịp thời nắm được những thông tin cần thiết và sử dụng những thông tin đó để có những hành động tiếp sau. Điều này đòi hỏi giáo viên phải nắm chắc mức độ hiểu bài của từng cá nhân học sinh tại thời điểm nhất định và có thể đoán trước được tình hình học tập của từng học sinh. Tuy GV đã chuẩn bị kế hoạch bài học trước khi lên lớp, nhưng một giờ học thực tế thường không giống với kế hoạch như đã chuẩn bị. Khi tiến hành bài học, GV phải liên tục điều chỉnh kế hoạch bài học và đưa ra những quyết định kịp thời tùy thuộc vào tình hình học tập của học sinh. Do vậy, GV phải tham gia nhiều vào dự giờ và phân tích bài học để có đủ kinh nghiệm và năng lực nắm bắt được tình hình học tập của từng học sinh ngay tại chỗ.

4. Phân tích bài học

Bước 6: Phân tích phản hồi về bài học minh họa

Việc suy ngẫm là việc làm hết sức quan trọng để xem xét lại tình hình thực tế của lớp học và rút ra những thông tin cần thiết cho việc tiến hành những bài học tiếp theo. Chính vì vậy, bước này được gọi là phân tích bài học. Quan điểm của giáo viên về học sinh và tình hình học tập của các em là những vấn đề cơ bản của giáo dục.

Hơn nữa, hoạt động phân tích, phản hồi này sẽ làm bộc lộ những khác biệt còn tồn tại giữa tiến trình bài học thực tế và kế hoạch bài học được thiết kế trước đấy. Sau đó, GV sẽ có thể vạch kế hoạch bài học dựa trên cơ sở dự đoán xem học sinh sẽ phản ứng như thế nào trên thực tế. Giáo viên sẽ có thể chuẩn bị thêm nhiều phương án đáp lại học sinh. Đây là một trong những năng lực chuyên môn quan trọng của Gv. Bằng cách tích luỹ kinh nghiệm như thế này, dần dần người GV có thể phát triển khả năng thực tế hơn trong việc biên soạn kế hoạch cho các bài học về sau.

Ngoài ra, trao đổi về các vấn đề trong thực tế sẽ dẫn GV tới chỗ suy nghĩ về việc phải làm gì nhằm đối phó với những vấn đề đó và cần suy ngẫm xem có thể khắc phục các vấn đề đó như thế nào trong tương lai. Đây là một phần quan trọng của phân tích, phản hồi xét từ khía cạnh sau khi vạch kế hoạch.

Việc nhìn nhận lại bài học là rất quan trọng: nó làm cho kết cấu vô hình của bài học trở thành hữu hình. Vì dụ khi dự giờ quan sát thấy một em học sinh đã cất biến quyển vở của mình đi. Một kết cấu tiềm ẩn nào đó của bài học được bộc lộ trong quá trình dự giờ. Điều này có thể được thể hiện rõ trong quan hệ tương tác giữa giáo viên với các học sinh, qua ngôn từ và phi ngôn từ.

Dưới đây là những đặc điểm chính của việc suy ngẫm:

- Tập trung vào tình hình học tập của học sinh

Giáo viên cần phải thảo luận về bài học dựa trên tình hình học tập của học sinh. Khi phân tích bài học, giáo viên cố gắng hình dung xem em này đang nghĩ gì, em kia đang trải qua điều gì và em khác đang cảm thấy điều gì trong giờ học. Làm được điều này thì GV sẽ có thể nhận ra được thực tế học tập của học sinh - vấn đề cơ bản của giáo dục.

- Trao đổi ‎ý kiến giữa những người dự giờ

Giáo viên trao đổi càng nhiều ý kiến thì càng nhận ra được thực tế học tập của học sinh rõ ràng hơn. Vì thế, các GV khi tham gia vào phân tích bài học cần đẩy mạnh giao tiếp và thảo luận giữa những người dự giờ càng nhiều càng tốt vì qua đó có thể học được nhiều điều và nâng cao chất lượng giáo dục, đồng thời giáo viên sẽ có được một số điều sau đây:

+ Nhận ra thái độ đối với học sinh và quan điểm về HS của GV

Việc phân tích bài học sẽ giúp giáo viên nhận ra thực tế còn thiếu hiểu biết về học sinh của bản thân và cũng cho GV một cơ hội quan trọng để xem xét lại quan điểm của mình về học sinh. Mỗi người GV có thể cải thiện việc dạy học của mình thông qua hoạt động liên tục như vậy.

+ Thiết lập một chương trình thực sự: “chương trình dựa trên việc học tập”

Tất cả sách giáo khoa, sách giáo viên và kế hoạch bài học tham khảo thường không hoàn toàn phản ánh được những nhu cầu thực sự của học sinh, những tình huống học tập thực sự và cần phải được điều chỉnh, cải tiến. Việc phân tích cung cấp cho GV rất nhiều thông tin cần thiết để điều chỉnh những kế hoạch sẵn có cho phù hợp với những tình huống học tập thực tế của học sinh.

+ Thu thập những thông tin cần thiết để cải tiến bổ sung

Giáo viên dạy học sinh hàng ngày và liên tục chuẩn bị nhiều kế hoạch bài học. Khi chuẩn bị kế hoạch bài học, Gv thường gặp khó khăn vì không có ‎ý tưởng rõ ràng về việc dạy như thế nào. Điều này chủ yếu là do GV thiếu kiến thức về nội dung giảng dạy và hiểu biết về học sinh. Tuy nhiên, hoạt động phân tích bài học thường xuyên liên tục sẽ giúp cho GV một hình ảnh rõ ràng về học sinh và việc học tập của các em. Hình ảnh này sẽ là một nguồn thông tin quan trọng giúp mỗi GV tiến hành các hoạt động dạy học hàng ngày.

5. Điều chỉnh, bổ sung kế hoạch bài học

Bước 7: Điều chỉnh bổ sung

Sau khi phân tích bài học các nhóm GV sẽ cùng thảo luận, điều chỉnh bổ sung, cải tiến kế hoạch bài học cho hoàn thiện. Điều này rất quan trọng bởi vì sẽ giúp cho giáo viên có một kế hoạch hoàn chỉnh. Trong trường hợp tất cả giáo viên cảm thấy kế hoạch bài học chưa thể hoàn thiện thì tiếp tục nghiên cứu để tiến hành để dạy ở các lớp khác cho hoàn thiện hơn.

Bước 8: Viết báo cáo chuyên đề

Cuối cùng giáo viên viết báo cáo vạch ra những gì học được liên quan đến chủ đề nghiên cứu và mục tiêu của họ trong giảng dạy.