GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH

Như chúng ta đã biết việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh không phải là vấn đề mới, đã được ngành giáo dục triển khai từ rất lâu theo phương pháp lồng ghép vào các môn học như đạo đức, giáo dục công dân.

Năm 2001, thông qua dự án “Giáo dục sống khỏe mạnh, kỹ năng sống cho trẻ và vị thành niên” thực hiện ở 120 trường của 10 tỉnh trong cả nước (đối với THCS), với sáng kiến và hỗ trợ của Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam, chúng ta đã thực hiện tương đối bài bản việc giáo dục kỹ năng sống. Tham gia dự án có học sinh và cả trẻ em ở ngoài trường học của một số tỉnh, thành như: Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, An Giang, Hải Phòng, Quảng Ninh, Gia Lai... Qua đó, các em được rèn luyện những kỹ năng sống thiết thực như phòng chống HIV/AIDS, ma túy, sức khỏe sinh sản, vấn đề quan hệ tình dục sớm, các hành vi ứng xử có văn hóa, phòng chống tai nạn thương tích, phòng chống các loại bệnh tật, tai nạn giao thông, một số hoạt động có liên quan đến văn hóa trong trường học...

          Có thể nói tình trạng học sinh đánh nhau, vô lễ với thầy cô giáo, bỏ học, không hứng thú học tập xuất hiện ngày một nhiều. Nguyên nhân thì có nhiều nhưng chung quy là do nhận thức, ý thức và về cơ bản vẫn là do các em thiếu kỹ năng sống. Đây là vấn đề được ngành giáo dục rất quan tâm, nhưng việc thực hiện thì chưa đem lại nhiều hiệu quả. Việc giáo dục kỹ năng sống cho các em cần phải thực hiện sớm. Ví dụ như phải giáo dục sức khỏe sinh sản cho học sinh THCS nhất là các em có độ tuổi dậy thì. Làm như vậy để cho các em biết được trong những trường hợp nào thì sẽ ứng phó ra sao cho phù hợp.

Hiện nay, việc triển khai các hoạt động rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh như thế nào cho hiệu quả là vấn đề trăn trở của nhà trường và những người làm công tác giáo dục. Tùy theo hoàn cảnh thực tế của từng địa phương, từng trường mà triển khai như thế nào cho thật hiệu quả. Xã hội hiện nay có rất nhiều thứ cám dỗ học sinh, đặc biệt là những tệ nạn xã hội, trò chơi điện tử bạo lực hay tệ nạn ma túy, cờ bạc… Tất cả những thứ đó đã lôi kéo các em khiến các em không thiết gì việc học hành, có thể nói dối bố mẹ để bỏ học đi chơi, để có tiền chơi sinh ra ăn cắp ăn trộm và nẩy sinh nhiều vấn đề khác nữa. Đây quả là thực trạng đáng lo ngại cho thế hệ học sinh của chúng ta. Bởi vậy, tùy theo từng trường hợp mà có những biện pháp giáo dục phù hợp. Nhà trường cần phải rà soát lại thực trạng của trường mình. Trường còn yếu, hạn chế gì, làm được gì trong việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Sau đó các trường nên xây dựng chương trình năm năm. Ví dụ như năm đầu xây dựng cách xưng hô chào hỏi, đối xử với nhau, thứ hai là xây dựng hệ thống câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ, thể thao... Bởi khi tham gia vào một câu lạc bộ nào đó thì học sinh sẽ được rèn luyện các kỹ năng như: Ứng xử, giao tiếp, diễn thuyết, trao đổi, tìm ra hướng đi đúng, những cách ứng xử hay. Một học sinh thì dễ bị lừa nhưng khi hoạt động trong một nhóm bạn thì ít khi bị lừa. Cũng qua các hoạt động này sẽ thu hút các em tham gia từ đó các em không còn nhiều thời gian để dành cho những trò chơi không lành mạnh gây ảnh hưởng tới tâm lý nhân cách học sinh.

Các trường cũng cần phải xây dựng được quy ước ứng xử văn hóa. Thầy cô giáo, cán bộ, phụ huynh phải gương mẫu. Muốn con tốt thì cha mẹ phải tốt, muốn trò tốt thì giáo viên phải tốt. Bên cạnh đó, cần tạo được môi trường thân thiện, gia đình thân thiện, cộng đồng thân thiện. Ngoài ra, việc đẩy mạnh phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” cũng là giải pháp góp phần trang bị thêm nhiều kiến thức kỹ năng sống cho học sinh. Tóm lại là giáo dục kỹ năng sống cho học sinh phải từ những việc cụ thể...nhưng cụ thể như thế nào thì đòi hỏi sự cố gắng, nhiệt tình,  lòng quyết tâm cao độ của những nhà giáo dục để có thể trang bị cho các em những hành trang tri thức để các em làm nền tảng vững bước vào đời.

                                                                                  Người viết

Nguyễn Tú Uyên