Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, chúng khác nhau về thể chất, tình cảm, xã hội, trí tuệ, hoàn cảnh gia đình, văn hóa và tâm lý. Do đó, mỗi trẻ em có hứng thú, cách học và tốc độ học tập khác nhau và chúng đều có thể thành công. Trẻ học bằng chơi tốt nhất khi có người lớn hỗ trợ và mở rộng những gì chúng đang hứng thú và đang thực hiện.

Thực hiện kế hoạch số 105/PGD ĐT ngày12/2/2018  về việc hướng dẫn tổ chức hội thi Xây dựng trường Mầm non lấy trẻ làm trung tâm của PGD&ĐT huyện Hiệp Hòa. Trường MN Hoàng Vân đã xây dựng kế hoạch, tổ chức họp bàn về việc tổ chức hội thi. Nội dung cuộc thi được chia làm hai phần: Phần xây dựng môi trường vật chất, môi trường xã hội trong và ngoài lớp học theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, phần hai là sử dụng môi trường giáo dục.

Song song với việc tổ chức các hoạt động lấy trẻ làm trung tâm, trường mầm non Hoàng Vân xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ được trải nghiệm. Môi trường giáo dục trong trường mầm non là những điều kiện tự nhiên – xã hội cần thiết, trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non. Hiệu quả của những hoạt động này nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ.

Môi trường xã hội được hiểu là toàn bộ những điều kiện xã hội như văn hóa, các mối quan hệ giúp trẻ hình thành nhân cách của mình. Môi trường xã hội đặc biệt được nhấn mạnh ở đây là môi trường giao tiếp trong trường mầm non, bao gồm sự giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với những người xung quanh.

Môi trường vật chất trong trường mầm non bao gồm các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, không gian phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động sinh hoạt hằng ngày của trẻ. Môi trường vật chất tạo cho trẻ những cơ hội tốt để trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động và phát triển toàn diện về mặt thể chất, trí tuệ thẩm mĩ, đạo đức, xã hội.

Để giúp trẻ có mối quan hệ tích cực và thân thiện thì môi trường xã hội trong nhà trường có vai trò rất quan trọng. Chính vì vậy, trường MN Hoàng Vân luôn quan tâm đến môi trường xã hội. Hàng ngày trẻ đến lớp, trẻ luôn mong muốn được tình thương yêu mà cô dành cho trẻ. Bởi vậy, khi đón trẻ các cô giáo của nhà trường luôn niềm nở, đón trẻ bằng tình thương vô bờ bến. Các cô đón trẻ từ vòng tay của người thân thật nhẹ nhàng, không quên những nụ cười dành cho bé và cho phụ huynh, những câu trao đổi nhanh nhưng đủ để thông tin cho nhau về trẻ (video cô đón, trả trẻ và trò chuyện cùng phụ huynh). Bên cạnh đó, trong các hoạt động hàng ngày, cô luôn là người bạn, người mẹ thân thiết của trẻ, tạo mọi cơ hội cho trẻ được tham gia và nói lên ý kiến, ý tưởng của mình. Cô luôn có những hành vi cử chỉ thân thiện, trìu mến với trẻ, quan tâm đến trẻ và đối xử công bằng với tất cả trẻ ( video cô tổ chức hoạt động trò chuyện, hoạt động vui chơi…). Trẻ còn được cùng cô trang trí lớp, sắp xếp đồ dùng đồ chơi chuẩn bị cho buổi chơi, xây dựng nội quy các góc chơi… Như vậy, trẻ được chủ động trong mọi hoạt động.

Bên cạnh môi trường xã hội, môi trường vật chất luôn là phương tiện hỗ trợ rất tốt cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.

Nhà trường có 12 phòng học trên tổng số 12 lớp, đủ phòng học cho trẻ.

Môi trường bên trong lớp học được giáo viên sắp xếp, trang trí phù hợp với không gian của lớp, các cô giáo đã tạo nên một môi trường lớp học với những màu sắc sinh động, những nhân vật ngộ nghĩnh… Môi trường có không gian, cách sắp xếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ; phản ánh kinh nghiệm, văn hóa của địa phương; luôn thay đổi để tạo ra sự hấp dẫn mới lạ đối với trẻ. Các góc hoạt động chính được duy trì thường xuyên ( trong đó có góc phân vai, góc khám phá và góc thư viện). Có đủ các bảng biểu theo quy định, bên cạnh đó giáo viên còn chọn những khẩu hiệu phù hợp có tính giáo dục với trẻ như: Cô thân thiện, bé khỏe ngoan…

Các giáo viên đã sắp xếp rất khoa học, những hoạt động tương đồng thì ở gần nhau (hoạt động tĩnh xa hoạt động động); Giới hạn không gian bằng các giá đồ dùng đồ chơi; khoảng trống… Có đồ chơi, học liệu và phương tiện đặc chủng cho từng góc; được bày biện hấp dẫn;

Đồ dùng, đồ chơi ở các góc phong phú, đa dạng và được bổ sung khi cần; Sắp đặt hợp lý và thuận tiện; mang tính mở, không cố định trẻ phải sử dụng theo cách nào cho đúng. Có nhiều nguyên vật liệu tự nhiên và phế liệu phản ánh rõ sự khác biệt văn hóa (mang màu sắc vùng miền, địa phương) của trẻ trong trường và của cộng đồng.

Trang trí môi trường lớp học phù hợp với tính chất của các hoạt động, phù hợp với từng lứa tuổi. Trong lớp bố trí không gian phù hợp dành cho hoạt động chung của lớp và hoạt động theo sở thích, khả năng của nhóm nhỏ hoặc cá nhân. Có khu vực dành riêng để chăm sóc đối với trẻ có nhu cầu đặc biệt. Đây là những cơ hội quý báu để trẻ ứng dụng kiến thức và kỹ năng trẻ đã được học theo cách của mình mà không bị gò bó, đặc biệt vào các thời điểm như chơi và hoạt động ở các góc vào buổi sáng và vào giờ hoạt động chiều. Đảm bảo kết hợp các hoạt động tập thể, theo nhóm nhỏ và cá nhân; các hoạt động trong lớp và ngoài trời. Tôn trọng nhu cầu, sở thích hoạt động và tính đến khả năng của mỗi trẻ.

Môi trường ngoài lớp học là yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục toàn diện trẻ. Trường mầm non Hoàng Vân đã tập trung xây dựng môi trường giáo dục ngoài lớp học an toàn, đẹp, hấp dẫn trẻ.

Những yêu cầu về môi trường ngoài lớp học được nghiên cứu, sắp xếp như khu chơi vận động và đồ chơi ngoài trời (thang leo, cung chui, bục bật nhảy, sân chơi bóng đá mini, cầu trượt, đu quay, bập bênh, …); khu vực chơi với cát, nước, sỏi; khu vui chơi sáng tạo…; khu vực trẻ trồng rau, trồng cây và chăm sóc cây cối; khu trồng hoa, trồng cây cảnh, cây bóng mát trên sân trường; khu tạo sân cỏ, hệ thống đường đi lối lại trên sân; khu đặt bảng tuyên truyền, …phù hợp với không gian sân trường. Các khu vực đều có biển, sử dụng chữ thông thường với trẻ mầm non.

Môi trường giáo dục của trường thực sự an toàn, đảm bảo vệ sinh về nguồn nước, không khí, vệ sinh an toàn trong ăn uống. Các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi  được bảo dưỡng thường xuyên, đảm bảo an toàn, giữ gìn vệ sinh và tạo sự hấp dẫn đối với trẻ. Có hàng rào, tường bảo vệ xung quanh khu vực trường.

Trường luôn tận dụng các nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để trẻ khám phá, đặc biệt là nguồn nguyên liệu tự nhiên và phế liệu.

Việc sử dụng môi trường như thế nào để có hiệu quả cao là một vấn đề quan trọng nữa được nhà trường và các giáo viên quan tâm. Theo kế hoạch đã xây dựng, hàng ngày giáo viên đã tổ chức cho trẻ hoạt động. Trẻ thể hiện những ngôn ngữ văn hóa phù hợp trong các hoạt động, bắt chước những cử chỉ hành động của cô và người lớn. Cô gợi ý, hướng trẻ vào việc khai thác vai trò của đồ dùng đồ chơi. Trẻ được thỏa mãn tìm tòi, khám phá trải nghiệm theo khả năng và sở thích. Trẻ tham gia một cách tích cực, tự nguyện, tự nhiên, hứng thú và rất ham thích. Tạo ra được nhiểu sản phẩm sáng tạo, thẩm mỹ và có văn hóa.

Như vậy có thể nói rằng, cuộc thi này thật bổ ích, đã đem lại cho trẻ nhiều cơ hội tốt được thể hiện bản thân và khẳng định bản thân, môi trường nhà trường được thay da đổi thịt hoàn toàn. Do điều kiện còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, cho nên phần nào cũng ảnh hưởng đến chất lượng các hoạt động trải nghiệm của trẻ. Nhà trường sẽ khắc phục dần trong năm học tới.