VĂN HÓA TRONG TÁC PHẨM DI CHÚC CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH

Chủ tịch Hồ Chí Minh một chiến sĩ Cộng sản lỗi lạc, anh hùng giải phóng dân tộc, lãnh tụ vĩ đại đồng thời là một nhà Văn hóa kiệt xuất của dân tộc Việt Nam. Trước khi đi xa chúng ta Người đã để lại một bản Di chúc thể hiện tầm nhìn văn hoá rộng lớn và trí tuệ văn hoá sâu sắc; dạt dào cảm xúc, chứa chan tình yêu và sự gắn bó sâu xa với con người, cuộc đời và thiên nhiên; là ánh sáng chỉ đường, là sức mạnh thôi thúc hành động, chẳng những đối với nhân dân ta mà còn đối với tất cả những ai đang đấu tranh cho tự do, độc lập, cho sự tiến bộ của loài người.

         Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh được viết trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước của dân tộc ta ở vào giai đoạn ác liệt, song đang trên đà thắng lợi, đòi hỏi sự đoàn kết chặt chẽ, chiến đấu bền bỉ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân hai miền Nam - Bắc với niềm tin vững chắc vào thắng lợi cuối cùng.

          Di chúc thiêng liêng của Bác đề cập 6 vấn đề lớn bao gồm: Về Đảng, về đoàn viên thanh niên, về nhân dân lao động, dự báo cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước nhất định sẽ thành công, về phong trào cộng sản thế giới, về một số việc riêng và mong muốn cuối cùng của Người trước lúc đi xa. Tất cả đều nồng cháy một tình yêu bao la và tinh thần trách nhiệm cao với đồng chí, đồng bào, với cách mạng Việt Nam và cách mạng thế giới. Trong các nội dung đó đều toát lên giá trị văn hóa to lớn và sâu sắc. Đó còn là muôn vàn tình thương yêu Bác để lại cho toàn dân, toàn Đảng, cho toàn thể bộ đội, các cháu thanh thiếu niên và nhi đồng…

Xét về khía cạnh văn hóa chúng ta thấy:

        Văn hóa Đảng: Đoàn kết chính là giá trị, là sức mạnh và cũng là hạt nhân quan trọng của văn hóa Đảng: “Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của dân ta”. Coi văn hóa đạo đức là nội dung bên trong của lối sống, Hồ Chí Minh coi trọng việc giáo dục, tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng. Một nền văn hóa với những con người có đạo đức, nhân cách, có lối sống cao đẹp, luôn chú trọng, thường xuyên tự phê bình và phê bình trên cơ sở của tình đồng chí thương yêu lẫn nhau như Người căn dặn thì những cái xấu, cũ kỹ, hư hỏng dù phải đấu tranh lâu dài cũng nhất định sẽ bị quét sạch.

        Hồ Chí Minh là con Người của chủ nghĩa nhân đạo theo ý nghĩa đầy đủ nhất: Bác luôn quan tâm đến con người là chủ thể của mọi giá trị văn hóa, gồm các tầng lớp nhân dân, nhất là nông dân, thương binh, gia đình liệt sỹ và người có công và đến cả những người của xã hội cũ để lại. Lòng nhân ái của Bác thật bao la, chan chứa muôn vàn tình thương yêu. Cuối cùng, trong bản Di chúc “Bác để lại muôn vàn tình thương yêu” cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, cho các cháu thanh thiếu niên, nhi đồng… Có lẽ đây là tình cảm lắng động, gây xúc động mạnh nhất. Và lời này của Bác đã là đề tài phong phú cho văn học nghệ thuật về tấm lòng của Bác đối với nhân dân.

          Văn hóa trong mối quan hệ với kinh tế-chính trị: Coi văn hóa là một mặt hợp thành toàn bộ đời sống xã hội, Hồ Chí Minh khẳng định văn hoá tồn tại và phát triển trong mối liên hệ biện chứng với các yếu tố kinh tế, chính trị và chịu sự quy định của kinh tế, chính trị. Người viết: “Muốn tiến lên chủ nghĩa xã hội thì phải phát triển kinh tế và văn hoá...” Người chỉ rõ “văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”. Người đã nhấn mạnh: “Đảng phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân”.

Di chúc được xem là một kiệt tác tư tưởng nhân văn khiến lòng ta xúc động. Di chúc là sự thể hiện tuyệt vời những tình cảm lớn, tư tưởng lớn của một con Người chỉ có một ham muốn tột bậc là “nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”. Tất cả tình cảm, tư tưởng và hoài bão lớn hòa quyện làm một trong Người anh hùng giải phóng dân tộc và chính Người đã làm rạng rỡ non sông ta, đất nước ta.

Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XI của Đảng đang nêu cao tinh thần tự phê bình và phê bình nhằm xây dựng Đảng trong sạch trên cả ba mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức, nâng cao đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân trong cán bộ, đảng viên, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở Đảng. Với tất cả tình cảm kính yêu vô hạn và niềm tin tuyệt đối vào lời căn dặn của Người; toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đồng lòng quyết tâm thực hiện thắng lợi Di chúc thiêng liêng và con đường cách mạng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã lựa chọn, xây dựng một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh./.

                                                            Đinh Văn Quyết- Hiệu trưởng

                                                    Trường THCS Dray Bhăng, Cư Kuin