Ngã Năm – nơi hai con kênh cắt ngang một dòng sông tạo thành năm dòng chảy đổ về năm ngả. Tại điểm hội tụ này tồn tại một nét văn hóa vô cùng đặc sắc của vùng sông nước Nam bộ, đó chính là chợ nổi Ngã Năm, nơi hàng trăm ghe thuyền chở đủ loại hàng hóa tụ hội giao thương, buôn bán mỗi sớm bình minh. Không chỉ đặc trưng với khu chợ sầm uất lâu đời, Ngã Năm ngày nay đã là một thị xã đang từng bước chuyển mình theo đà phát triển chung của toàn xã hội.
Và, không chỉ có những bước tiến quan trọng về kinh tế, văn hóa, xã hội; ngành giáo dục Ngã Năm cũng đã và đang có nhiều khởi sắc. Giáo dục các bậc học đều có những tiến bộ đáng kể, chất lượng dạy và học cũng có nhiều dấu hiệu khả quan. Phòng Giáo dục thị xã Ngã Năm vẫn đang từng bước nỗ lực góp phần đưa chất lượng giáo dục của tỉnh Sóc Trăng lên một tầm cao mới, bắt kịp với xu thế phát triển chung của nước nhà.
Qua trao đổi, chúng tôi được biết, năm học 2013- 2014 là năm bản lề thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng, ngành giáo dục thị xã Ngã Năm đã tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chương trình hành động của Bộ GD-ĐT giai đoạn 2011- 2016 và Chiến lược phát triển giáo dục 2011- 2020. Bởi vậy, ngay từ đầu năm học, Phòng Giáo dục thị xã Ngã Năm đã nhanh chóng triển khai tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, cuộc vận động ý nghĩa này được thực hiện hiệu quả xuyên suốt thời gian qua đã tác động mạnh mẽ đến đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, học sinh trong toàn ngành, giúp nhận thức sâu sắc về nội dung cơ bản cũng như các giá trị to lớn về tư tưởng của tấm gương đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh.
Việc gắn cuộc vận động trên với các yêu cầu đặc thù của ngành như: “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”, “Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” và phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” cũng đã góp phần to lớn trong việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm học. Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” cũng tiếp tục được các nhà trường triển khai thực hiện sâu rộng. Phòng Giáo dục đã chỉ đạo các trường tổ chức thực hiện các tiêu chí xây dựng trường học thân thiện, văn minh, học sinh học tập tích cực; thực hiện đạt hiệu quả cao tiết sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt chủ nhiệm, sinh hoạt tập thể. Các kế hoạch giáo dục đạo đức, rèn luyện kỹ năng sống, xây dựng và hình thành tính cách con người Việt Nam giàu trí tuệ, bản lĩnh, nhân ái, đậm đà bản sắc dân tộc cũng được các trường phát huy cao độ…
Việc chăm sóc cảnh quan môi trường “xanh, sạch, đẹp” cũng được các đơn vị trường học quan tâm như trang bị các thùng rác xung quanh sân trường, lớp học, tạo điều kiện thuận lợi cho các em học sinh thực hiện việc giữ gìn sạch đẹp sân trường, lớp học; trồng thêm một số cây xanh, chậu kiểng… xung quanh sân trường, 100% các trường đã tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh về việc bảo vệ môi trường, xây dựng trường lớp xanh, sạch, đẹp.
Những kết quả chung của ngành đạt được như trên là dấu hiệu đáng mừng, chứng tỏ sự chỉ đạo sáng suốt, quyết liệt cũng như quyết tâm cao độ trong việc đánh giá thực hiện của lãnh đạo Phòng Giáo dục thị xã Ngã Năm trong thời gian qua. Ở buổi trò chuyện thân mật với những vị giáo viên đầu ngành đáng kính của thị xã, chúng tôi cảm thấy rất mến phục các thầy cô giáo của Phòng Giáo dục nơi đây: nghiêm trang, đôn hậu mà lại rất bình dị, thân tình. Niềm cảm mến còn sâu sắc hơn bởi chúng tôi nhận ra sự quyết tâm, sự tận tụy và tinh thần trách nhiệm cao của tập thể lãnh đạo Phòng trong công cuộc xây dựng và nâng cao chất lượng dạy và học trên toàn thị xã.
Với quyết tâm cao độ, năm qua, việc phát triển qui mô, thực hiện đổi mới chương trình và nâng cao chất lượng giáo dục ở các bậc học đều có những bước tiến đáng ghi nhận. Ở bậc giáo dục mầm non, quy mô giáo dục luôn phát triển, số trẻ đến lớp tăng nhanh. Năm học 2013-2014, tổng số trẻ đến trường lớp là 3.297cháu, chỉ tiêu nhà trẻ đạt 87,33%%, chỉ tiêu mẫu giáo đạt 122% so với chỉ tiêu ngành đề ra. 100% các cháu được nuôi dạy theo chương trình giáo dục mầm non mới với nhiều tiến bộ.Theo khảo sát, đa phần trẻ ở các trường được chăm sóc, nuôi dạy tốt, các em chăm ngoan, khỏe mạnh, phát triển khá đồng đều và đặc biệt vui thích đến lớp.
Bậc giáo dục tiểu học, tất cả các đơn vị trường đều thực hiện tốt tinh thần chỉ đạo việc dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình theo yêu cầu cần đạt của môn học đối với mặt bằng chung của lớp, có sử dụng một số yều cầu vượt chuẩn để bồi dưỡng phát triển học sinh giỏi. Phong trào giáo viên dạy giỏi cấp thị xã có 20/20 đơn vị trường có giáo viên đăng ký tham gia với 340 giáo viên. Kết quả qua ba vòng thi có 135 giáo viên được chứng nhận giáo viên dạy giỏi cấp thị xã. Chất lượng hai mặt giáo dục không ngừng được nâng lên, về học lực toàn bậc có 37,61% số học sinh đạt loại giỏi, 33,15% học sinh đạt loại khá, học sinh dưới trung bình giảm chỉ còn 1,46%; 100% số học sinh được đánh giá đạt về hạnh kiểm.
Về giáo dục trung học cơ sở, ngay từ đầu năm học, Phòng Giáo dục thị xã Ngã Năm đã đẩy mạnh hướng dẫn các trường triển khai “Tuần sinh hoạt tập thể đầu năm học” theo chỉ đạo của Bộ Giáo dục; đồng thời hướng dẫn thực hiện chương trình các môn học và biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục; tổ chức dạy học theo chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình giáo dục phổ thông; thực hiện nội dung giáo dục địa phương trong một số môn học; thực hiện tích hợp một số nội dung các môn học theo hướng dẫn của Bộ đến tất cả các trường. Năm qua, Phòng tổ chức Hội thi giáo viên dạy giỏi cấp thị xã, có 158 giáo viên tham gia, kết quả qua ba vòng thi có 70 giáo viên được công nhận giáo viên dạy giỏi cấp thị xã. Ngoài ra, Phòng Giáo dục còn tổ chức Hội thi làm đồ dùng dạy học cấp thị xã, cấp tỉnh. Kết quả đạt 01 giải khuyến khích cấp tỉnh.
Niên học vừa rồi, Phòng cũng tiếp tục chỉ đạo các trường đổi mới phương pháp dạy học và đổi mới kiểm tra, đánh giá; một số trường có điều kiện sử dụng giáo án điện tử trong giảng dạy, tạo hứng thú cho học sinh trong học tập. Từ đó kết quả học lực và hạnh kiểm của học sinh cuối năm có nhiều tiến bộ với 16,59% học sinh đạt học lực loại giỏi, 38,68% học sinh khá. Về hạnh kiểm loại tốt đạt 74,47%, loại khá đạt 22,30%, loại trung bình và dưới trung bình chiếm tỉ lệ thấp. Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi cũng được lãnh đạo ngành và các trường quan tâm, có kế hoạch bồi dưỡng ngay từ đầu năm học. Năm qua, Phòng tổ chức thi học sinh giỏi cấp thị xã, qua đó tuyển chọn 40 học sinh đạt giải cao, tập trung bồi dưỡng để dự thi cấp tỉnh và kết quả đạt 16 giải. Đó thực sự là những kết quả rất đáng được ghi nhận.
Là một thị xã với đông đồng bào dân tộc Khmer sinh sống, nên công tác giáo dục dân tộc cũng được Phòng Giáo dục đặc biệt quan tâm. Hiện nay, toàn thị xã Ngã Năm có 02 xã dạy tiếng dân tộc với 03 trường là THCS Vĩnh Quới, Tiểu học Vĩnh Quới 3 và Tiểu học Mỹ Quới 2. Toàn thị xã có 4 giáo viên dạy chuyên trách tiếng dân tộc, các đồng chí này đã được đào tạo qua trình độ Trung cấp Khmer trở lên; việc giảng dạy tiếng dân tộc cho các em được thực hiện theo đúng qui trình, đúng theo phân phối chương trình của Sở Giáo dục. Ngoài ra, nhờ phát huy Chương trình đảm bảo chất lượng giáo dục trường học (Seqap) nên việc tăng cường tiếng Việt cho học sinh được quan tâm hỗ trợ. Các tiết học Khmer được sắp xếp đan xen trong ngày và học đều đặn mỗi tuần 4 tiết. Chất lượng tiếng dân tộc được đảm bảo, đa số các em có học lực khá và giỏi cao. Cụ thể ở bậc tiểu học có 19 học sinh giỏi, 65 học sinh khá, không có học sinh dưới trung bình. Cấp trung học cơ sở có 37 học sinh giỏi, 51 học sinh khá và không có học sinh dưới trung bình.
Với sự quan tâm chỉ đạo sát sao và quyết tâm cao độ của tập thể sư phạm Phòng Giáo dục thị xã Ngã Năm, đến nay, trên toàn thị xã đã có 08 trường đạt chuẩn quốc gia; phấn đấu cuối năm 2014 có thêm từ 02 – 03 trường, nâng tổng số trường đạt chuẩn từ 10 – 11 trường. Tổng số giáo viên trong ngành là 818 người; Trong đó, giáo viên mầm non đạt chuẩn 100% và trên chuẩn 71,18%. Giáo viên tiểu học 100% đạt chuẩn, 70,24% trên chuẩn. Bậc trung học cơ sở có 99,59% giáo viên đạt chuẩn, trên chuẩn 46,50%. Nhìn chung, trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên từng bước được nâng lên, ý thức tự học, tự rèn để nâng chuẩn của đội ngũ từng năm học có chuyển biến rõ rệt. Giáo viên ở các cấp không chỉ có trình độ chuyên môn cao, nghiệp vụ sư phạm vững vàng, tác phong, tư cách chuẩn mực mà còn đặc biệt giàu lòng thương yêu học sinh, tận tụy với nghề, có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác giảng dạy.
Về xây dựng cơ bản, cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học, toàn thị xã hiện có 37 trường và 01 phân hiệu. Nhìn chung, tình hình cơ sở vật chất của các trường hàng năm đều được Thị ủy – UBND thị xã quan tâm đầu tư xây dựng mới, nâng cấp sửa chữa; cơ bản tạo được môi trường học tập, vui chơi an toàn, sạch đẹp, thoáng mát cho các em học sinh.
Xác định trồng người là sự nghiệp dài lâu, bền bỉ, nhiều gian khó nhưng lại đặc biệt quan trọng, mang ý nghĩa xã hội sâu sắc, với sự nỗ lực không ngừng nghỉ của Phòng Giáo dục thị xã Ngã Năm, chất lượng giáo dục toàn ngành đã có nhiều biến chuyển tích cực. Toàn ngành đã đổi mới mạnh mẽ quan điểm chỉ đạo dạy học, tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, phát huy tính chủ động sáng tạo của người học. Chất lượng giáo dục được giữ vững và từng bước nâng cao, chất lượng học sinh giỏi cấp tỉnh từng bước được quan tâm đầu tư, số lượng học sinh đạt giải cao tăng lên theo từng năm học. Ngoài ra, công tác phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, giáo dục bậc trung học tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng. Thị xã đã hoàn thành phổ cập giáo dục trẻ mầm non 5 tuổi, 8/8 xã, phường đã hoàn thành phổ cập giáo dục trẻ 5 tuổi và được UBND thị xã công nhận.
Công tác quản lý của ngành được đổi mới tích cực, hiệu quả, đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của học sinh, tăng cường hiệu quả công tác bồi dưỡng giáo viên bằng các hoạt động chuyên môn đa dạng nhằm đảm bảo cho giáo viên có đủ năng lực chủ động lựa chọn nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp đối tượng học sinh trên cơ sở thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình đã thúc đẩy toàn ngành phát triển mạnh và đáp ứng kịp thời những yêu cầu của xã hội trong điều kiện nhà trường vẫn còn không ít khó khăn về đầu tư và cơ chế hoạt động. Kết quả thi đua cuối năm có 215 giáo viên được công nhận giáo viên dạy giỏi cấp huyện, 287 học sinh đạt học sinh giỏi toàn cấp, 28 trường được công nhận trường tiên tiến, trường tiên tiến xuất sắc có 09 trường. Lao động tiên tiến toàn ngành có 703 người, chiến sĩ thi đua cơ sở đạt 239 người, 09 trường được nhận bằng khen của UBND tỉnh, 75 đồng chí được UBND tỉnh tặng bằng khen, 77 cá nhân được công nhận chiến sĩ thi đua cấp tỉnh và 28 học sinh được nhận bằng khen có học lực xuất sắc của UBND tỉnh nhà.
Những thành tích đáng ghi nhận trên trước hết là sự cống hiến hết mình của các cán bộ Phòng Giáo dục thị xã Ngã Năm, là sự nỗ lực không ngừng nghỉ của Ban giám hiệu các trường, sự cố gắng miệt mài của tập thể thầy và trò trên toàn thị xã. Bên cạnh đó là sự quan tâm, giúp đỡ nhiệt thành của các ban ngành, chính quyền địa phương, sự hỗ trợ to lớn về mặt chuyên môn của Sở Giáo dục Sóc Trăng. Cùng với đó là sự ủng hộ mạnh mẽ về vật chất và tinh thần của Hội cha mẹ học sinh ở các trường. Tất cả những nguồn lực to lớn ấy đã cộng hưởng thành sức mạnh to lớn giúp Phòng Giáo dục thị xã Ngã Năm vững vàng chèo lái con thuyền giáo dục vốn nặng nề trách nhiệm nhưng cũng rất cao cả và nhiều ý nghĩa đến bến bờ thắng lợi.
Sóc Trăng một buổi sớm nắng vàng rực rỡ. Chuyến công tác vừa rồi đã in dấu sâu đậm trong lòng chúng tôi bởi những con người làm công tác giáo dục với cả tấm lòng tràn đầy nhiệt huyết của thị xã Ngã Năm. Mọi suy nghĩ, mọi hành động, mọi nỗ lực – tất cả cho mục tiêu nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường. Những thầy cô đã dành cả cuộc đời mình cống hiến cho sự nghiệp trồng người của Phòng Giáo dục thị xã Ngã Năm quả thực khiến chúng tôi cảm mến vô cùng. Sóc Trăng thật đẹp với sắc vàng óng ả của những cánh đồng lúa chín mênh mông, thật duyên dáng với những dòng kênh rạch uốn lượn, thật mộng mơ với những khu vườn xanh tốt màu cây cỏ. Và chúng tôi tin tưởng sâu sắc rằng, bức tranh quê hương Sóc Trăng rồi đây sẽ tươi đẹp thêm bội phần nhờ sự nỗ lực không mệt mỏi của những người làm công tác giáo dục tận tụy và giàu tâm huyết của Phòng Giáo dục thị xã Ngã Năm ngày hôm nay.