BÀI TUYÊN TRUYỀN

TĂNG CƯƠNG ĐỒ CHƠI PHÁT TRIỂN VẬN ĐỘNG CHO TRẺ MẦM NON

Thực hiện kế hoạch nhiệm vụ chuyên đề phát triển vận động về “Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non giai đoạn 2013 – 2016” Trường MN Thanh Vân đã bắt tay vào thực hiện từng bước khắc phục khó khăn để triển khai tốt công tác nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động. 

          Khi nhà trường triển khai chuyên đề, có một số thuận lợi và khó khăn

* Thuận lợi

Nhà trường tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên đi học nâng cao trình độ chuyên môn. Vào các dịp hè được tham gia học bồi dưỡng chuyên môn của Sở GD&ĐT, phòng giáo dục và đào tạo và của trường mở. Dự và dạy các buổi chuyên đề của phòng, chuyên đề của trường, dự giờ đồng nghiệp tạo điều kiện cho giáo viên được học tập nâng cao kiến thức chuyên môn nghiệp vụ. Giáo viên đã được bồi dưỡng về nội dung giáo dục phát triển vận động cho trẻ nên đã cơ bản có kiến thức về Phát triển vận động.

Nhiều phụ huynh quan tâm đến việc tổ chức hoạt động phát triển vận động của cô và trẻ. Đã có nhiều phụ huynh nhiệt tình ủng hộ nguyên vật liệu để cô giáo cùng trẻ làm đồ dùng phục vụ cho bộ môn phát triển vận động.

Giáo viên yêu thích, say mê bộ môn phát triển vận động, có khả năng tổ chức hoạt động phát triển vận động cho trẻ, chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình ngay từ đầu năm học và có điều chỉnh phù hợp với khả năng vận động của trẻ.

* Khó khăn

Tuy đã nắm chắc về phương pháp giảng dạy song còn một số giáo viên  đôi khi chưa nắm bắt kỹ được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, hình thức tổ chức chưa phong phú sáng tạo…nên hiệu quả dạy trẻ phát triển vận động chưa cao.

  Đồ dùng phục vụ cho các giờ hoạt động học còn thiếu thốn và hạn chế. Không có phòng tập chức năng, phòng tập chuyên biệt, trẻ và cô gặp khó khăn trong những ngày thời tiết sấu (mưa, nắng to) không có nơi đẻ trẻ hoạt động.

 Một số phụ huynh còn mải làm kinh tế  nên không có nhiều thời gian quan tâm đến con và chưa hiểu tầm quan trọng của việc phát triển vận động đối với trẻ.

Khả năng nhận thức của trẻ chưa đồng đều, hầu hết trẻ là con em nông thôn nên việc được tiếp cận với phát triển vận động qua nhiều hình thức là hạn chế.

Từ những thuận lơi và khó khăn trên trường mầm non Thanh Vân đã triển khai, tổ chức Hội thảo chuyên đề phát triển vận động tại trường.
          I. Quá trình triển khai chuyên đề

Đến dự Hội thảo có mặt đầy đủ ban giám hiệu nhà trường và toàn thể cán bộ giáo viên trong trường. 

 Hội thảo được dự giờ các hoạt động giáo dục phát triển vận động, nghe báo cáo tham luận về “Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non giai đoạn 2013-2016”.
          Sau khi dự các hoạt động, hội thảo góp ý rút kinh nghiệm, đánh giá thực hiện môi trường phát triển vận động, sáng tạo về nội dung và hình thức, đa dạng các hoạt động trẻ tham gia, phát triển cả vận động thô và vận động tinh.
          Để đạt được điều đó nhà trường chia sẻ một số giải pháp về “Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non Thanh Vân” như sau:

Trước hết nhà trường xác định rõ muốn nâng cao chất lượng GDPTVĐ cần phải chuẩn bị tốt cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng chơi, bồi dưỡng đội ngũ về xây dựng kế hoạch, phương pháp tổ chức hoạt động phát triển vận động, phối kết hợp với phụ huynh học sinh...
           1. Công tác tổ chức
           Nhà trường đã ra Quyết định phân công cán bộ phụ trách chuyên đề “Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ của trường Mầm non Thanh Vân giai đoạn 2013-2016”, cán bộ phụ trách chuyên đề chỉ đạo, phân công nhiệm vụ cụ thể cho giáo viên. Chọn và phân công lớp điểm chuyên đề phát triển vận động của nhà trường (xây dựng góc phát triển vận động tại lớp 4 tuổi B, lớp 5 tuổi A khu trung tân và ở các lớp khu lẻ).
           Xây dựng kế hoạch chi tiết cho từng nội dung cần triển khai trong mỗi tháng. Nội dung kế hoạch xác định rõ mục tiêu thực hiện chuyên đề, nhiệm vụ cụ thể, tiến độ thời gian, kinh phí thực hiện.
           Kiểm tra, khảo sát thực trạng về trang thiết bị: Đồ dùng đồ chơi phát triển vận động (PTVĐ) tại các lớp và của nhà trường: Số lượng, chất lượng từ đó có kế hoạch  bổ sung thêm đồ chơi gì? Vào thời gian nào? Sau đó góp ý, phân tích về điều kiện thực tế của từng lớp, từng khu vực sân để có phương án cải tạo, đầu tư cho phù hợp.
          2. Xây dựng môi trường, bổ sung đồ dùng đồ chơi khuyến khích trẻ vận động phù hợp và tích cực

Thông qua hội thi làm đồ dùng đồ chơi cấp trường, hội thi trưng bày làm đồ dùng đồ chơi cấp huyện, nhà trường đã tổ chức cho giáo viên trong trường có cơ hội thể hiện sự sáng tạo, làm các loại đồ dùng đồ chơi bổ sung dành riêng cho góc phát triển vận động như: túi cát được tận dụng từ nguyên liệu sẵn có (vải ), gậy, vòng thể dục được trang trí đẹp mắt tạo sự thích thú khi tham gia các hoạt động học tại trường, làm ống chui từ lốp xe đạp phối hợp các màu sơn…
              Xây dựng phòng giáo dục âm nhạc: Hoạt động âm nhạc là một dạng vận động đặc biệt, để giúp trẻ phát triển vận động nhưng tập trung là vận động tinh, khéo léo, mềm dẻo. Trước đây nhà trường mới chỉ quan tâm đến các đồ dùng âm nhạc thông thường như mũ múa, trang phục hóa trang... thì nay phát động giáo viên làm thêm các bộ gõ có sự phối hợp tay, chân để vừa phát triển tai nghe, vừa phát triển các cơ, sự nhanh nhẹn của trẻ. Ngoài ra các hoạt động uốn dẻo, vận động thăng bằng trên mũi bàn chân... cũng được khai thác thường xuyên hơn giúp trẻ mềm dẻo, vận động linh hoạt khéo léo.    

Với thuận lợi về diện tích sân vườn, trước đây nhà trường cũng đã quan tâm đến việc sắp xếp các đồ chơi phát triển vận động cho trẻ nhưng chưa được đồng bộ, còn hạn chế trong phạm vi một số bộ đồ chơi liên hoàn mua sẵn.

Đến nay các khu vui chơi đều đảm bảo sạch sẽ, có bóng mát, có nhiều chủng loại đồ chơi phong phú, đa dạng đáp ứng được yêu cầu cho trẻ vận động ngoài trời theo các độ tuổi.

Khu vui chơi với các trò chơi dân gian trước kia chủ yếu tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi phản ánh sinh hoạt, nay được lồng ghép vào một số nội dung chơi giúp trẻ rèn luyện các kĩ năng vận động tinh, khéo léo như: ô ăn quan, chơi đá cầu, cắm hoa, bó rau, nhảy ba bố ... Việc cô giáo sử dụng những sản phẩm trẻ làm ra phục vụ cho các hoạt động.

Các khu vực khác trên sân cũng được bố trí hợp lý, tăng cường đủ các nội dung chơi, tận dụng các bao tải, tàu lá khô để chơi trò chơi dân gian như nhảy ba bố, lướt ván… Chú trọng phát triển cả vận động thô và vận động tinh gây hứng thú và khuyến khích trẻ tham gia để phát triển toàn diện. Các đồ chơi tự tạo cũng được quan tâm, bố trí xem kẽ với đồ chơi hiện đại để trẻ được luyện tập các kỹ năng vận động cơ bản : Đi, chạy, nhảy, bò, trườn, trèo, tung, ném…. 

Trong các lớp học được trang bị đầy đủ theo danh mục ĐDĐC tối thiểu về nội dung GDPTVĐ. Mỗi lớp đều có góc vận động sắp xếp nhiều đồ chơi sáng tạo, tạo cơ hội cho trẻ được vận động mọi lúc, mọi nơi theo hướng mở. Các đồ chơi sáng tạo do GV tự làm đều là những đồ chơi đạt giải các cấp được nhân rộng và  làm thêm mới ống chui làm từ lốp xe đạp, 2 khung đá bóng, 30 vòng thể dục, 30 bộ kéo tay, 3 bộ chơi đánh cầu lông, 15 cổng chui, 5 bộ ném bóng… từ các nguyên vật liệu sẵn có được phụ huynh ủng hộ như: dây chun, ống nước, bìa cát tông, lốp xe.

Để việc khai thác, sử dụng hiệu quả thiết bị, đồ chơi cho trẻ PTVĐ, trường đã bố trí cho các lớp luân chuyển khu vực chơi theo lịch để mọi trẻ có cơ hội tham gia chơi những đồ chơi khác nhau trong khuôn viên trường.

Với độ tuổi nhà trẻ do đặc thù trẻ nhỏ nên việc tham gia vận động ngoài trời khó khăn hơn, nhà trường bố trí riêng 1 góc vận động ngay trong lớp. Khi hoạt động, trẻ vẫn đón được ánh nắng và hít thở không khí trong lành. Tại đây các cô giáo cùng phụ huynh làm đu tự tạo, các loại xe đẩy để trẻ được vận động thường xuyên trong các giờ đón, trả trẻ, giờ nghỉ giải lao, giờ chơi rất hiệu quả.

Nhà trường quan tâm thường xuyên đảm bảo an toàn cho trẻ khi tham gia vận động. Đồ dùng, đồ chơi được kiểm tra theo định kì và sửa chữa ngay khi có dấu hiệu mất an toàn, các khu vực vui chơi có hướng dẫn cách chơi, đu quay, cầu trượt được lót đế xốp.

3. Đổi mới phương pháp, tăng cường giáo dục phát triển vận động cho trẻ

Việc lập kế hoạch GDPTVĐ đảm bảo lồng ghép, tích hợp trong các hoạt động khác, trong mọi lúc mọi nơi, đảm bảo tính đồng tâm phát triển, vừa sức, phù hợp với từng độ tuổi. Các góc có liên quan đến việc phát triển vận động tinh và vận động thô như: Góc âm nhạc, góc đóng vai, góc tạo hình, góc khám phá khoa học, văn học…cũng được bổ sung thêm các đồ chơi và nội dung chơi để PTTC.

Trong phong trào phát động sáng tác trò chơi vận động đã vận dụng một số trò chơi vào PTVĐ cho trẻ như: Nhảy ba bố, lướt ván, di chuyển theo đôi, lăn bóng bằng tay, đá bóng trong khung…

Trường tổ chức thi giáo án sáng tạo về chuyên đề PTVĐ để kích thích giáo viên đưa ra những ý tưởng tổ chức giờ dạy theo hướng mới. Những giáo án sau khi kiểm tra thấy có chất lượng ban giám hiệu cho dạy thực tế, góp ý nhân rộng toàn trường. Để giáo viên bám sát vào hoạt động và lựa chọn hình thức, ĐDĐC phù hợp, nhà trường xây dựng các tiêu chí, biểu điểm đánh giá các hoạt động, chú trọng vào sự sáng tạo, công khai cách đánh giá, thời gian…  Cụ thể: Tháng 11 thi giáo viên dạy giỏi cấp trường, tháng 12 thi giáo viên dạy giỏi cấp huyện.

Để phát triển thể chất, GV không chỉ quan tâm tới các tiết vận động, hoạt động ngoài trời mà còn chú ý rèn cho trẻ thói quen lao động tự phục vụ như: tự rửa tay, rửa mặt, vệ sinh góc chơi, tự cởi quần áo, đeo ba lô, cất ba lô, giúp cô trực nhật làm những việc vừa sức.

Tham quan dã ngoại cũng là một hoạt động giúp trẻ phát triển thể chất. Do điều kiện xa trung tâm, nhà trường đã phối hợp với Hội cha mẹ trẻ em tổ chức cho trẻ đi dã ngoại tại sân vận động, nhà luyện tập thể dục thể thao. Tại đây trẻ được luyện tập, chạy nhảy, chơi  các trò  chơi vận động vui vẻ, trong không gian rộng, thoáng mát.

Thể dục sáng được thay đổi phần nhạc kết hợp những bài tập dân vũ mới lạ giúp trẻ hứng thú hơn song vẫn đảm bảo phát triển các nhóm cơ theo yêu cầu của chương trình. Các giờ học phát triển vận động không còn là những mệnh lệnh khô cứng mà thay vào đó là các bản nhạc sôi động, trò chơi hấp dẫn, giúp trẻ vận động vui và tích cực hơn.

Với tư duy phát triển vận động không chỉ trên tiết học, trò chơi vận động… mà phát triển vận động phải được tiến hành lồng ghép trong mọi hoạt động khác trong trường như: Dạy trẻ các kĩ năng tự phục vụ, phút thể dục giữa giờ học, vận động nhẹ nhàng sau giờ ngủ dậy... để giúp trẻ thay đổi tư thế, trạng thái chuẩn bị cho các hoạt động tiếp theo một cách tích cực nhất.

 Việc tổ chức giao lưu thể thao giữa các lớp thường xuyên tạo ra môi trường thân thiện trong nhà trường. Các nội dung giao lưu cùng độ tuổi hoặc giữa các độ tuổi luôn đảm bảo tính vừ sức, đồng tâm phát triển. Trong khi chơi huy động được tối đa các giác quan, thời gian luyện tập đủ để trẻ được trải nghiệm tạo kỹ năng vận động. Các buổi giao lưu ở độ tuổi khác nhau còn mang một sắc thái riêng, sự quan tâm giúp đỡ của các anh chị lớp lớn đối với các em lớp bé, tinh thần đồng đội... Những buổi giao lưu như vậy cần có sự tập trung cao về trí tuệ của tập thể để thiết kế nội dung vận động phù hợp cho các độ tuổi và khuyến khích phụ huynh cùng tham gia để trẻ vừa  phát triển vận động lại vừa gắn kết tình cảm.

Trò chơi dân gian trước đây chỉ dành cho trẻ chơi giao lưu mua bán thông thường nay kết hợp các hoạt động phát triển vận động cho trẻ như tô tượng, đan tết, ô ăn quan, bó rau, tập cân, đóng gói….

Tổ chức hội thảo chyên đề PTVĐ - Tuần lễ sức khỏe - Ngày hội thể dục thể thao

Hội thảo chuyên đề là cơ hội giúp các giáo viên có hội được trao đổi học hỏi kinh nghiệm trong việc tổ chức các nội dung giáo dục phát triển vận động cho trẻ

Tuần lễ sức khỏe là hình thức nghỉ ngơi tích cực dành cho trẻ trong suốt 1 tuần tổ chức tuần lễ sức khỏe nhằm mục đích:

Tạo điều kiện cho trẻ được vui chơi thoải mái ngoài trời, bổ xung thêm nhiều trò chơi, bài tập vận động khác nhau trong các hoạt động của trẻ

Hình thành cho trẻ những hiểu biết cơ bản về đặc điểm cấu tạo và chức năng của cơ thể mình, từ đó, có sự chuẩn bị tâm lí cần thiết cho hoạt động bảo vệ sức khỏe.

Ngày hội thể dục thể thao chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng trong trường mầm non nói chung và trong lĩnh vực phát triển vận động nói riêng. Tổ chức ngày hội thể dục thể thao nhằm rèn luyện cơ thể trẻ, khích lệ lòng yêu thích thể dục thể thao, góp phần củng cố và hoàn thiện kỹ năng vận động của trẻ. Nó xác định kết quả giáo dục của cô giáo và sự tập luyện của trẻ, tạo ra không khí thi đua, rèn luyện thể dục giữ các trẻ trong một lớp.

Để có thể tổ chức các hình thức trên, không chỉ áp dụng theo một khuân mẫu mà có thay đổi hình thức  thông qua các hội thi, hội khỏe như hội thi Giáo viên dạy giỏi, hội khỏe măng non…

4. Bồi dưỡng đội ngũ

Công tác bồi dưỡng đội ngũ luôn được nhà trường quan tâm. Nhà trường xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên đề cho giáo viên theo mỗi giai đoạn: Xây dựng kế hoạch GDPTVĐ; thiết kế môi trường; khai thác sử dụng thiết bị, đồ chơi; cách tổ chức các hoạt động GDPTVĐ…

Xây dựng các tiêu chí đánh giá từng nội dung của chuyên đề: Tạo môi trường, tổ chức hoạt động, đồ dùng đồ chơi.

Tổ chức cho giáo viên đi học tập tại một số trường trong huyện và tỉnh, thành khác như: Trường mầm non Đạo Tú, Hợp Thịnh…

5. Tuyên truyền và phối kết hợp với cha mẹ và cộng đồng

Tuyên truyền các nội dung về sự phát triển toàn diện của trẻ, sức khỏe thể chất và tinh thần, vai trò và nội dung của phát triển thể chất, nhu cầu dinh dưỡng, thói quen vệ sinh, mốc phát triển thể chất, các bài tập cần dạy trẻ hàng ngày. Trong đó tập trung vào nội dung phát triển vận động cho trẻ như các trò chơi vận động, một số môn thể thao phù hợp, các trò chơi dân gian. Tại các khu vực có hình ảnh minh họa, chỉ dẫn cách chơi trò chơi vận động để phụ huynh có thể hướng dẫn và chơi cùng con.

Hình thức tuyên truyền

Tổ chức hội thảo về dinh dưỡng tại đây phụ huynh được y tế trường kết hợp với trạm y tế xã hướng dẫn cách chăm sóc trẻ theo khoa học để có thể lực tốt tham gia được các trò chơi vận động. Ngoài ra bác sỹ còn tư vấn, khuyên cha mẹ nên cho trẻ tham gia một số trò chơi vận động, một số môn thể thao phù hợp với từng độ tuổi để giúp trẻ tăng chiều cao và phát triển thể chất.

Tại bảng tin: Tuyên truyền các nội dung về dinh dưỡng, vệ sinh, thói quen tốt cho sức khỏe, mốc phát triển thể chất…

Tài liệu phát tay: Phát tại các giờ đón, trả, tại cuộc họp phụ huynh.

Mời tham dự trực tiếp tại các buổi giao lưu thể thao, tham gia các trò chơi trong ngày hội ngày lễ.

II. Kết quả trước và sau khi triển khai chuyên đề

1. Cơ sở vật chất

Trước khi triển khai: Chỉ có các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi theo danh mục quy định.

Sau khi triển khai:

Bổ sung nhiều trang thiết bị, đồ chơi chủ yếu là đồ chơi tự làm từ nguyên vật liệu có sẵn

Đồ chơi sáng tạo: Sử dụng từ lốp xe đạp cũ làm 2 ống chui, thang dây leo cổng chui, xích đu, ném; Quả cù làm từ ni lon, mũ hoa làm từ xốp, túi cát làm từ vải , 50 que múa dải lụa, 30 bộ kéo tay, 3 bộ chơi cầu lông…

Môi trường trong lớp được giáo viên sắp xếp theo hướng mở, làm thêm nhiều đồ chơi kích thích trẻ hoạt động và phát triển toàn diện các nhóm cơ.

Môi trường bên ngoài, sân vườn được quy hoạch lại bố trí khoa học, có các khu chuyên biệt cho từng vận động như khu vực ném, khu vực bò, khu vực phát triển vận động tinh khéo léo, có khu vực chơi liên hoàn kết hợp các vận động bố trí từ dễ đến khó tăng dần yêu cầu chơi.

2 Chất lượng tổ chức giáo dục phát triển vận động

* Trước khi triển khai

Thể dục sáng: Tập các động tác trong chương trình với bài hát quen thuộc theo chủ đề.

Giờ phát triển vận động cơ bản: Hình thức tổ chức của giáo viên cứng nhắc, chưa linh hoạt, đồ dùng không sáng tạo, phong phú.

Các hoạt động tự phục vụ, tham quan dã ngoại, ngày hội ngày lễ cũng chưa thực sự hấp dẫn.

 Hoạt động giao lưu thể thao chưa được thực hiện.

* Sau khi triển khai chuyên đề

Thể dục sáng: Sưu tầm các bài dân vũ, bài hát thiếu nhi vui nhộn, lựa chọn động tác  phát triển các nhóm cơ phù hợp tạo hứng thú cho trẻ trong giờ thể dục sáng.

Giờ dạy phát triển vận động: Hàng năm tổ chức các hội thảo, kiến tập giờ dạy

Trong các hoạt động hàng ngày, trẻ có ý thức tự giác trong lao động tự phục vụ, cùng cô vệ sinh lớp, thu dọn đồ dùng sau khi chơi….

Hoạt động tham quan dã ngoại, ngày hội ngày lễ được tổ chức đổi mới cả nội dung và hình thức, các trò chơi vận động trẻ được tham gia cùng bố mẹ đã tạo mối gắn kết giữa nhà trường và gia đình.

* Về nhận thức

Giáo viên: Nhận thức được nâng lên, giáo viên không còn lúng túng khi lựa chọn bài tập, biện pháp tác động, hình thức tổ chức hoạt động phát triển thể chất cho trẻ sáng tạo, chủ động khai thác các khu vực vui chơi của nhà trường vào tổ chức vui chơi cho trẻ hiệu quả hơn.

Phụ huynh: Có sự chuyển biến rõ nét về nhận thức, không chỉ hiểu hơn về việc cần thiết tổ chức cho trẻ PTVĐ, nhiều phụ huynh tích cực ủng hộ các nguyên vật liệu, ngày công để cùng giáo viên làm đồ chơi vận động cho trẻ. Trong các ngày hội ngày lễ khi được mời tham gia chơi cùng trẻ phụ huynh rất hào hứng không còn e ngại như trước. Các cháu được thỏa sức vận động theo các hình thức đổ mới sáng tạo, được hoạt động vui vẻ thoải mái dưới nhiều hình thức trò chơi.

* Kết quả trên trẻ: Qua ba năm thực hiện chuyên đề, tố chất của trẻ phát triển tốt hơn, trẻ mạnh dạn, tự tin, nhanh nhẹn hoạt bát và phát triển khỏe mạnh cân đối hài hòa. Kênh sức khỏe chuyển biến rõ rệt, tỉ lệ trẻ nghỉ ốm mỗi khi thời tiết thay đổi giảm hẳn. Các cháu tự tin khi hoạt động nhóm, có tinh thần đoàn kết, tự lập cao. Trẻ nhanh nhẹn, hoạt  bát trong tất cả hoạt động, kỹ năng chơi được nâng lên, hình thành kĩ năng làm một số việc từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp theo từng lứa tuổi, giúp trẻ có kĩ năng tự bảo vệ và chăm sóc bản thân, hiểu biết ích lợi của việc luyện tập vận động đối với sự phát triển toàn diện của trẻ.