BÀI VIẾT

Trao đổi kinh nghiệm: Tích hợp hoạt động bảo vệ môi trường trong chương trình giáo dục mầm non tại trường mầm non An Hòa

Hoạt động học tập tuy không phải là hoạt động chủ đạo ở trường mầm non nhưng thông qua các môn học: Làm quen môi trường xung quanh, làm quen văn học, tạo hình, âm nhạc… cũng có nhiều cơ hội để thực hiện việc giáo dục môi trường cho trẻ. Qua các môn học này, trẻ được khơi dậy lòng hứng thú say mê khám phá môi trường, được cung cấp những hiểu biết về các khía cạnh khác nhau của môi trường tự nhiên, môi trường xã hội, ích lợi của môi trường sống với con người, hiểu vì sao con người cần bảo vệ, giữ gìn môi trường và bảo vệ môi trường bằng cách nào. Từ đó hình thành ở trẻ tình cảm ý thức bảo vệ môi trường.

Kinh nghiệm của tôi là: Vận dụng các nội dung bảo vệ môi trường một cách hứng thú cho trẻ như: Tổ chức tích hợp trò chơi, tổ chức các hoạt động dạo chơi, trò chuyện trước khi vào tiết học, giúp trẻ quan sát trải nghiệm, tìm hiểu các sự vật, hiện tượng xung quanh và các hoạt động bảo vệ môi trường cho con người. Để chuẩn bị cho tiết học tiếp theo, tôi cho trẻ về nhà sưu tầm tranh ảnh có liên quan đến nội dung bảo vệ môi trường để trẻ có tư liệu học tập. Tôi nêu các tình huống bảo vệ môi trường cho trẻ suy nghĩ và tìm hướng giải quyết. 

Với chủ đề “Trường mầm non”. Mục đích là giúp trẻ nhận biết được môi trường sống của trẻ trường mầm non trên cơ sở đó trẻ nhận biết được môi trường bẩn và môi trường sạch, tôi tổ chức cho các bé tham quan, tìm hiểu về các phòng ban, các hoạt động trong nhà trường, qua đó tích hợp giáo dục cho trẻ về bảo vệ môi trường như sau: Con hãy kể xem trường chúng ta có những khu vực nào? Các con thấy khu nào bẩn, khu nào sạch, vì sao? Sân trường hôm nay sạch hay bẩn, vì sao? Cần làm gì để sân trường luôn sạch, mát và đẹp.

Hay như với chủ đề về thế giới động vật, tôi và trẻ cùng chơi trò chơi: “Hoa nở”. Trò chuyện một số loại hoa và giáo dục các cháu biết bảo vệ, chăm sóc hoa không bẻ cây, ngắt lá hoa.

Sau khi dạy các cháu học, tôi giáo dục các cháu sẽ chăm sóc cây xanh bằng cách xới đất, tưới cây, bắt sâu cho cây tổ chức  chức cho lớp đọc thơ dưới các hình thức khác nhau.

Hoạt động góc

Hoạt động vui chơi mà đặc biệt là trò chơi phân vai theo chủ đề, trẻ có dịp trải nghiệm các mối quan hệ của con người trong xã hội, giữa con người với con người, con người với môi trường xung quanh. Từ đó trẻ học được những thái độ, hành vi tích cực phù hợp, góp phần vào việc bảo vệ môi trường

Ví dụ: Ở góc thư viện tôi để nhiều cuốn truyện có nhiều hình vẽ về bảo vệ môi trường cho các bé xem và gần gũi hỏi các bé những hình ảnh bảo vệ môi trường nào đúng hoặc những hình ảnh nào cho thấy đang phá hoại môi trường.

Ở góc thiên nhiên, tôi cho các cháu tự chăm sóc những cây hoa, chậu cây xanh, bắt sâu hoặc nhổ cỏ, tưới cây. Từ đó các cháu biết bảo vệ thiên nhiên và có ý thức hơn trong việc giữ gìn bảo vệ môi trường và khi chơi xong đồ chơi các cháu cũng đã có thói quen sắp xếp đồ chơi ngăn nắp trên giá.

Hoạt động ngoài trời

Tổ chức các trò chơi, hát, đọc thơ, kể chuyện, ca dao, đồng dao  về bảo vệ môi trường để khắc sâu những hành vi tốt và tránh những hành vi xấu ảnh hưởng đến môi trường.

Ở chủ đề thế giới thực vật, tôi cho các bé quan sát các cây xanh trong sân trường và trò chuyện về những lợi ích của cây xanh đối với môi trường sống và nếu như chặt phá cây thì sẽ ảnh hưởng như thế nào hoặc tổ chức cho các bé nhặt những lá cây quanh trường để làm đồ chơi và những lá cây nào không thể chơi được thì các bé cũng tự biết bỏ vào thùng rác để làm sạch sân trường

Để giúp trẻ có một số hành vi và thái độ bảo vệ môi trường, tôi tổ chức các hoạt động như sau: Nhặt lá làm sạch sân trường, chăm sóc cây, hoa. Theo dõi sự phát triển của cây, lau chùi đồ dùng, đồ chơi, không xả rác bừa bãi nơi công cộng.

     Trong chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non, nội dung giáo dục gắn với bảo vệ môi trường cho trẻ được tích hợp theo từng chủ để, từng hoạt động cụ thể. Căn cứ vào nội dung từng chủ đề và các hoạt động trong ngày, tôi lựa chọn nội dung giáo dục bảo vệ môi trường và phương pháp tích hợp phù hợp thông qua các hoạt động một ngày của trẻ.

    Tích hợp trong một hoạt động

    Khai thác nhiều mặt phát triển khác nhau ở trẻ khi tiến hành triển khai thực hiện một hoạt động thúc đẩy một lĩnh vực nào đó. Hoạt động này phải là chủ đạo, đồng thời kết hợp thật hợp lý các lĩnh vực khác nhau trong quá trình thực hiện hoạt động trọng tâm, (không lồng ghép một cách gượng ép).

     Ví dụ: Hoạt động chung: Tìm hiểu về các con vật sống trong gia đình, lớp 4 tuổi.

 Cho trẻ chơi tạo dáng, bắt chước tiếng kêu của các con vật

Cho trẻ kể tên các con vật đã biết, đã thấy, đã nuôi…

 Tôi viết tên các con vật lên bảng.

Tôi đọc tên các con vật, cho trẻ lấy tranh của chúng, phân loại con vật theo nhóm dựa vào đặc điểm của chúng như:  4 chân, 2 chân, đẻ trứng, đẻ con, môi trường sống, thức ăn…và ghép lên bảng cài, kết hợp đếm số lượng các con trong nhóm.

Hát và vận động theo nhịp bài hát về các con vật: Gà trống, Mèo con và cún con, Đàn vịt con. Đọc bài thơ: Nghé ọ.

 Vẽ và tô màu các con vật theo ý thích.

 Tích hợp các lĩnh vực nội dung trong 1 hoạt động tức là khai thác nội dung của các lĩnh vực hoạt động khác nhau vào quá trình tổ chức một hoạt động nào đó.     thác những nội dung có liên quan ở các lĩnh vực khác như: âm nhạc, thơ, truyện, tạo hình, việc khai thác các nội dung đó phải thực hiện một cách linh hoạt, nhẹ nhàng, không làm mất đi tính trọng tâm của nội dung chính của giờ hoạt động.

           Tích hợp mọi hoạt động trong ngày vào chủ đề 

Các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ diễn ra trong một ngày ở trường  bắt đầu từ lúc đón trẻ cho đến khi trả trẻ được tổ chức theo một chủ đề. Tôi tích hợp các nội dung vào hoạt động trong ngày theo chủ đề đã chọn một cách hợp lý, tự nhiên.

 Ví dụ:: Chủ đề thực vật - Rau.

 Trẻ trò chuyện kể tên về các loại rau theo mùa: rau ăn củ, ăn lá, ăn quả mà trẻ đã biết, đã được ăn.

 Tham quan, chăm sóc vườn rau xanh.

Vẽ và tô màu các loại rau.

 Đọc thơ, kể chuyện về các lọai rau

 Tham gia nhặt rau với các cô nuôi dưỡng.

 Làm sinh tố cà chua, cà rốt.

 Làm thí nghiệm: Gieo hạt nảy mầm từ hạt cải.

Tôi hy vọng kinh nghiệm nhỏ này sẽ giúp các đồng nghiệp của tôi một phần đem lại hiệu quả khi tích hợp hoạt động bảo vệ môi trường trong chương trình giáo dục mầm non tại trường mầm non An Hòa. Mong muốn nhận được những chia sẻ, trao đổi của các đồng nghiệp./.

                                                               An Hòa, ngày 17 tháng 11 năm 2016

                                                Đào Thị Vượng – GV trường mầm non An Hòa