Sự dạy dỗ của cha mẹ có ảnh hưởng lớn nhất tới kết quả học tập của trẻ, bất kể chất lượng trường học của chúng ra sao.

Đó là kết quả của nhóm nghiên cứu tại Mỹ vừa công bố trên cơ sở đã phân tích hơn 10.000 thiếu niên trên khắp nước này. Thông tin thu thập gồm điểm xếp hạng của các trường học, sự tham gia của các bậc cha mẹ trong việc giúp trẻ làm bài tập ở nhà và các sự kiện ở trường.

Nhóm nghiên cứu phát hiện những trẻ có cha mẹ rất ủng hộ và quan tâm đến thời kỳ học đường thì thực hiện các bài thi tốt hơn.

Cũng theo các tác giả, yếu tố quan trọng nhất trong mối quan hệ phụ huynh - con cái đó là sự tin tưởng, chia sẻ và khuyến khích hoạt động.

Tiến sĩ Toby Parcel, Đại học bangNorth Carolinanhấn mạnh, "Cha mẹ nên đầu tư thời gian cho trẻ, kiểm tra bài tập về nhà, tham dự các hoạt động tại trường của con và cho trẻ biết trường học là quan trọng". Chính sự quan tâm sát sao của cha mẹ sẽ góp phần quan trọng cải thiện kết quả học tập của con em mình.

Trong tâm lí học lứa tuổi, học sinh lứa tuổi thiếu niên luôn ngự trị quy luật về tính mất cân đối tạm thời, tính mâu thuẫn và quy luật về tính không đồng đều của sự phát triển thể hiện ở tất cả các lĩnh vực của nhân cách và thể chất. Nhưng thực tế làm công tác giáo dục tại các xã vùng đặc biệt khó khăn, học sinh là con em đồng bào dân tộc thiểu thì mỗi người cán bộ GV phải biết những “tâm lí riêng” mà không sách vỡ lí thuyết nào có thể nhắc tới. Hằng ngày, ngoài việc soạn bài lên lớp là việc vận động duy trì số lượng, tìm các biện pháp nâng cao chất lượng, người GV còn phải là “Vừa là thầy giáo, vừa là bạn bè”. Với kinh nghiệm thực tiễn sau đây sẽ giúp những GV mới chập chững vào nghề đến nhận công tác ở miền núi có những biện pháp giáo dục hợp lí, đặc biệt là GV chủ nhiệm lớp.

Học sinh miền núi luôn có tính thẳng thắn, thật thà và tự trọng. Các em học sinh miền núi có gì không vừa ý thường tỏ thái độ ngay. Đặc điểm thẳng thắn và thật thà cộng với khả năng diễn đạt bằng tiếng phổ thông còn hạn chế, có những lúc làm cho GV “nóng mặt”; nếu như GV thiếu am hiểu tường tận và thông cảm sâu sắc thì dễ kết luận đó là những hành vi “thiếu lễ độ”. Vì vậy, GV cần nắm vững đặc điểm này, thận trọng suy xét trong quá trình đánh giá phẩm chất đạo đức của từng em. Các em học sinh miền núi thường có lòng tự trọng cao, nếu các em gặp phải những lời phê bình nặng nề, gay gắt hoặc khi kết quả học tập kém, quá thua kém bạn bè một vấn đề nào đó trong sinh hoạt, bị dư luận bạn bè chê cười,... các em dễ xa lánh thầy cô giáo và bạn bè hoặc bỏ học. Nếu GV không hiễu rõ thì có thể cho rằng các em hay tự ái. Từ đó GV thiếu nhiệt tình cần thiết để tìm ra phương hướng và biện pháp giải quyết những mắc mớ của các em.

Học sinh luôn có niềm tin sâu sắc vào GV và thực tiễn. Các em thường dễ dàng nghe theo những người mình đã tin cậy, đặc biệt là GV. Khi các em đã tin GV, các em thường quyết tâm thực hiện cho được những công việc GV giao, nhiều khi các em còn bắt chước tác phong, cử chỉ, ngôn ngữ,.. của GV. Vì vậy, GV phải luôn gần gũi, đi sâu, đi sát giúp đỡ các em, cố gắng cảm hoá các em bằng sự tận tình chăm sóc của mình; đồng thời cũng cố gắng gương mẫu về mọi mặt để dành cho được sự tin yêu của các em, từ đó phát huy tác dụng giáo dục của mình.

Thực tiễn có tác dụng thuyết phục rất lớn đối với các em. Các em sống rất thực tế, những điển hình gần gũi đều có tác dụng thuyết phục rất lớn. Trong các tiết lên lớp, những vấn đề kiến thức có liên hệ thực tế đến bản thân học sinh thì sẽ sôi nổi và hiệu quả. Do đó GV cần lưu ý việc nêu gương những điển hình tốt của học sinh trong lớp, trong trường về mọi mặt như trung thực, đoàn kết, giúp đở mọi người, vượt qua mọi khó khăn để đến lớp,... Đó là những minh chứng cụ thể nhằm dần dần hình thành cho các em những biểu tượng và khái niệm về phẩm chất đạo đức tốt, đồng thời khắc phục dần những tàn dư lạc hậu còn rơi rớt trong nhận thức của một số em.

Ý thức cao từ bạn bè và dư luận tập thể. Bạn bè và dư luận tập thể có tác dụng chi phối việc học tập của học sinh, nhất là việc đi học chuyên cần. Có những em hay nghĩ học đến bỏ học mà nguyên nhân chủ yếu là thiếu bạn học đến nhà rủ đi học. Có em chỉ nghe bạn nên đã nghĩ học đi đánh cá, khai thác rừng,... Nhìn chung những ý kiến tán đồng hoặc chê cười của bạn bè và tập thể đều có ảnh hưởng đến quá trình suy nghĩ và hành động của từng em. Với những đặc điểm kể trên, GV phải rất quan tâm đến việc tổ chức những nhóm bạn học tập cho các em. Có thể chọn những nhóm học tập là học sinh của từng bản, hay từng xóm trong thôn để các em đoàn kết và rủ nhau đến lớp đầy đủ.

Nắm vững những đặc điểm tâm lí của học sinh gái. Trong học sinh miền núi, học sinh gái thường ít nói, e dè và dễ xấu hổ, những em gái lớn trong một lớp thường thiếu những hoài bão ước mơ cần thiết; cho nên những tác động ngoại cảnh dễ làm cho các em này bỏ học. Khi một em có ý định bỏ học thường rủ thêm một số em khác bỏ theo. Từ những đặc điểm trên, trong khi giao tiếp, gặp gỡ riêng với các em học sinh gái, GV phải thường nói chuyện tâm tình với các em về các vấn đề như vai trò của người phụ nữ trong xã hội ta hiện nay, những công việc mà người phụ nữ miền núi phải có trách nhiệm vươn lên để gánh vác, sự cần thiết phải có trình độ văn hoá tối thiểu trong thời đại ngày nay, đồng thời phân tích cho các em những hạn chế của người con gái vùng cao nếu đi lấy chồng sớm,…

Học sinh con em đồng bào các dân tộc miền núi đến trường với lòng ham học hỏi, niềm tin sâu sắc về tương lai phía trước. Đa số các em đều là con em các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, điều kiện kinh tế vô vùng thiếu thốn. Ngoài việc học, các em còn phải đi rừng, đi rẫy để phụ giúp việc với gia đình. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục và việc duy trì số lượng học sinh trên lớp. Tuy nhiên, mỗi người GV nếu nắm vững một số đặc điểm tâm lí của học sinh miền núi, con em đồng bào dân tộc ở vùng sâu, vùng xa thì việc giáo dục sẽ phát huy hiệu quả cao hơn

Nhằm động viên, khuyến khích sinh viên các sinh viên có thành tích tốt trong học tập và nghị lực vươn lên trong cuộc sống nhân dịp năm học mới 2014 - 2015, Tập đoàn Cà phê Trung Nguyên đã tổ chức buổi trao học bổng “Chắp cánh ước mơ”, trao tặng 50 suất học bổng, mỗi suất trị giá 1 triệu đồng cho các sinh viên (SV)thuộc các trường trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk gồm: 30 sinh viên Trường ĐH Tây Nguyên, 10 SV Trường CĐ Sư phạm Đắk Lắk và 10 sinh viên Trường CĐ Nghề Thanh niên Dân tộc Tây Nguyên.

Tại buổi lễ, ông Nguyễn Văn Lợi - Giám đốc điều hành công ty Cà phê Trung Nguyên cho biết: “Đây là một hoạt động thường niên của Trung Nguyên dành cho các HS, SV học giỏi, vượt khó trên cả nước, với mục đích động viên tinh thần, thắp sáng ước mơ học tập của các em. Đối với tỉnh Đắk Lắk, hàng năm Trung Nguyên dành tặng hàng trăm suất học bổng cho cácHS, SV là con em của các hộ nông dân trồng cà phê để cùng với nhà trường, chính quyền địa phương tạo điều kiện cho các em yên tâm học tập”.

Thầy Hoàng Ngọc Chí - Bí thư Đảng ủy, Phó Hiệu trưởng Trường CĐ Nghề Thanh niên Dân tộc Tây Nguyên đại diện các trường có sinh viên được trao học bổng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Tập đoàn Cà phê Trung Nguyên đã có nhiều chương trình thiết thực vì cộng đồng, nhất là hoạt động khuyến học hỗ trợ HS, SV.

Đó là các em:Trần Anh Vũ, sinh viên (SV) khoa Mỹ thuật Công nghiệp. Gia đình Vũ thuộc diện khó khăn khi nguồn thu nhập chính của cả nhà là từ lương hưu của bố và sự hỗ trợ của các côdì. Vượt lên hoàn cảnh khó khăn,trong kì thi ĐH vào Trường ĐH Tôn Đức Thắng,Vũ đã đạt được số điểmcao: 23,5 điểm.

Cùng nhận học bổng đợt này làemTrần Minh Tuyền, tân SV khoa Quản trị Kinh doanh. Hoàn cảnh giađình của Tuyền cũng rất khó khăn khi em mồ côi mẹ, cha Tuyền năm nay 60 tuổi, bị khiếm thị. Tuyền và bốđangở cùnghai cô ruộttrên 70 tuổi. Cuộc sống khó khăn vậy nhưng Tuyền vẫn cố gắng học tập và em trúng tuyển vào trường với tổng điểm lên đến 22,5 điểm.

Đó còn là trường hợp của emVõ Thị Như Nguyệt, cũng là tân SV khoa Quản trị Kinh doanh. Bố mẹ Nguyệt đều làm ruộng nên để nuôi được cả ba chị em đang đi học là một nỗ lực rất lớn. Không phụ lòng bố mẹ, Nguyệt cố gắng học và đậu ĐH với tổng cộng 3 môn là 22 điểm.

Nằm trong số tân sinh viên được trường trao học bổng còn có emĐào Duy Tín, tân SV khoa Kỹ thuật công trình. Gia đình Tín ở nhà thuê và nhận hàng may ở chợ, dù nhiều khó khăn vậy nhưng Tín vẫn học tập tốt và trúng tuyển vào trường với tổng cộng 22 điểm.

Cũng trong dịp khai giảng năm học 2014-2015, Trường Tôn Đức Thắng tặng thưởng cho các thủ khoa và 20 SV đạt điểm thi TOEIC quốc tế đầu vào từ 800 điểm trở lên, trong đó emVõ Diệu Thảo Trâm, tân SV Tài chính ngân hàng đã xuất sắc đạt 920/990 điểm TOEIC quốc tế. Hoạt động ngày góp phần động viên, khuyến khích tinh thần học tập các SV.

Ngoài ra, nhà trường khen thưởng 956 SV đạt thành tích học tập khá, giỏi; 223 SV đạt thành tích nghiên cứu khoa học, các cuộc thi học thuật, hoạt động Văn-Thể-Mỹ và 34 SV đạt điểm thi TOEIC từ 700 điểm trở lên, trong đó emNguyễn Kỳ Vọng- SV khoa Quản trị kinh doanh đã xuất sắc đạt 975/990 điểm. Tổng số tiền khen tặng SV đầu năm học lên đến hơn hai tỷ đồng.

GS Lê Vinh Danh - Hiệu trưởng trường cho biết đây là năm thứ 3 trường tổ chức đào tạo theo học chế tín chỉ. Năm học này trường có 37,24% SV có kết quả học tập Khá, Giỏi trong đợt tốt nghiệp cho thấy việc tổ chức học tập và quản lý đào tạo theo học chế tín chỉ có sự chuyển biến đi lên.

Đó chính là chàng trai Nguyễn Thành Vinh (20 tuổi) quê ở Đức Hòa (Long An). Với kĩ năng ăn nói lưu loát truyền cảm, tự tin và vốn tiếng Anh trôi chảy, Vinhnhanh chóng tạothiện cảm với những ai mới tiếp xúc. Cậu chia: “Gia đình em kể lại rằng lúc sinh ra, hai mắt em lành lặn như các bạn khác. Thế rồi đến lúc được 19 tháng tuổi, trong một lần em cầm ly sữa đứng trên giường uống nhưng chẳng may em bị ngã xuống đất. Những mảnh vỡ từ ly thủy tinh đã đâm vào mắt em. Dù được cha đưa đến bệnh viện cứu chữa nhưng các bác sĩ không thể nào cứu được đôi mắt của em”.

Cuộc sống hôn nhân của ba mẹ không hạnh phúc khiến Vinh có phần bị thiệt thòi. Nhưng không như những gia đình ở quê khác, ba của Vinh vẫn cố gắng để cậu con trai được đi học trong môi trường phù hợp. Năm Vinh 6 tuổi, cha quyết định cho Vinh lên TPHCMhọc tập tại trường phổ thông đặc biệt Nguyễn Đình Chiểu (trường dạy cho người khiếm thị - PV). Với cha Vinh, đó là một quyết định vô cũng khó khăn nhưng ông cho rằng đó là môi trường tốt nhất cho con mình.

Những ngày đầu xa gia đình, Vinh đã vô cùng sợ hãi và khóc rất nhiều nhưng sau đó cậu bắt đầu quen dần. Chính nhò sống trong môi trường tập thể này, cùng với những người bạn đồng cảnh ngộ, Vinh đã biết tự lập nhiều hơn, tự chăm sóc bản thân và bắt bầu việc học tập. Với bản lĩnh sẵn có, Vinh hòa nhập tốt và bắt đầu tìm lại được niềm vui trong học tập. Cũng chính từ đó, Vinh nhận ra rằng cuộc đời có ý nghĩa hơn.

Học tập tốt nên đến lớp 2 thì Vinh được học trong môi trường hòa nhấp ở Trường tiểu học Trí Tri. Lên cấp 2, Vinnh học tại Trường THCS Hoàng Văn Thụ và học THPT tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên Chu Văn An (Q.5, TPHCM)

Trong suốt quá trình học, Vinh thích nhiều môn học như Toán, Hóa và Sinh học nhưng đặc biệtlà tiếng Anh. Khi Vinh lên 7 tuổi, Tổ chức từ thiện Loreto đã đến Trường Nguyễn Đình Chiểu dạy tiếng Anh cho các học sinh. Lúc ấy, Vinh như “bắt” được đúng khả năng tiềm tàng sẵn có trong bản thân của mình. Ở trường, không chỉ học chữ nổi mà Vinh còn mài mò tự học tiếng Anh. Bản thân đã rất tự tin nên Vinh học rất tiến bộ và khiến các thành viên trong Tổ chức Loreto đều ấn tượng với khả năng tiếng Anh của cậu học trò khiếm thị này.

Có kiên trì, ắt thành công

Sau khi tốt nghiệp THPT, Vinh nộp hồ sơ thi vào khoa ngữ văn Anh Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TPHCM. Tuy nhiên, lúc đó trường chưa nhận thí sinh khiếm thị vào ngành Ngôn ngữ Anh (sau này nhận nhưng Vinh đã học ở trường khác). Không nản chí, Vinh tiếp tục tìm cơ hội học ngành này ở trường ĐH Tân Tạo - ngôi trường rất gần nhà của Vinh ở Long An.

Ban đầu, trường ĐH này cũng từ chối không nhận vì trường chưa có điều kiện để tiếp nhận một sinh viên có hoàn cảnh đặc biệt như Vinh. Lần này, Vinh mạnh dạn chủ động xin gặp để thuyết phục ban giám hiệu trường. Vinh viết mail cho thầy hiệu phó bày tỏ nguyện vọng được học đại học. Sau đó, khi được gặp trực tiếp thầy, Vinh đã chia sẻ ước mơ trở thành người có ích cho xã hội và thuyết phục được thầy đồng ý cho Vinh trở thành sinh viên của trường.

Tại trường ĐH Tân Tạo, Vinh đã được học ngành Ngôn ngữ Anh như ước muốn trong vòng 2 năm. Và một cơ hội mở ra cho Vinh khi Trường ĐH quốc tế RMIT Việt Nam có chương trình học bổng cho sinh viên có hoàn cảnh khó khăn. Vượt qua các ứng viên “nặng ký” ở các phần phỏng vấn trực tiếp, Vinh chính thức được trao học bổng toàn phần của Trường RMIT. Đặc biệt, trong phần thi xếp lớp tiếng Anh, Vinh xuất sắc đậu vào lớp tiếng Anh cấp độ cao nhất của trường.

Khi hỏi vì sao chọn học ở trường RMIT, Vinh chia sẻ rằng “ngay từ khi còn học ở lớp 12, em đã muốn vào học ở trường này nhưng chưa có cơ hội. Em nghĩ trường có đủ nguồn lực để giúp em có thể thực hiện được ước mơ đến với ngành Truyền thông, ngành em yêu thích từ bấy lâu. Chính vì yêu thích ngành này em mới quyết tâm theo học ngành Ngôn ngữ Anh vì tiếng Anh là nền tảng để làm truyền thông”.

Được biết, sau khi hoàn thành xong chương trình lớp tiếng Anh đầu vào, Vinh sẽ chính thức trở thành sinh viên ngành truyền thông của trường. Vinh cho biết, quan niệm sống của mình là phải lạc quan, bình tĩnh chọn thái độ đúng đắn để đối diện với khó khăn.