Mục tiêu của giáo dục tiểu học là nhằm giúp HS hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để góp phần hình thành nhân cách. Theo đặc thù tâm lý lứa tuổi, phương pháp giảng dạy ở bậc tiểu học đòi hỏi sự tỉ mỉ nhẹ nhàng, dễ hiểu để hướng đến một giờ học thân thiện.

Phương pháp dạy học (PPDH) tích cực ở tiểu học là phương pháp dạy học tổ chức các hoạt động học cho học sinh. Trong đó giáo viên là người thiết kế các hoạt động học và học sinh là người tự thực hiện và tự tìm tòi kiến thức. Kiến thức ở tiểu học đơn giản, gần với cuộc sống nên học sinh hoàn toàn có thể tự hình thành kiến thức dưới sự tổ chức, hướng dẫn của giáo viên. Điểm mấu chốt là giáo viên phải có năng lực chuyển từ nội dung kiến thức thành các hoạt động học tập, biết tổ chức hoạt động học, làm chủ các tình huống để định hướng và hướng dẫn học sinh khám phá, tìm hiểu kiến thức. Đồng thời biết động viên học sinh tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập. Đích đến của giáo viên là lớp học vui, học sinh thích học, biết cách học và nắm được bài học một cách nhẹ nhàng, tự nhiên và hiệu quả .

Học sinh tự giới thiệu về sản xuất của mình

Giờ dạy của cô giáo Lê Thị Anh (Trường tiểu học Quang Minh B (Mê Linh, Hà Nội) với tiết dạy “Cuộc sống xung quanh” (môn Tự nhiên xã hội lớp 2) đã mang lại những kiến thức phong phú cho các em HS về những vùng miền khác nhau. Bắt đầu từ việc hướng dẫn HS quan sát những bức ảnh trên màn hình, GV đưa ra những câu hỏi giúp HS nhận biết về nghề nghiệp, đặc thù riêng từng ngành nghề và vị trí địa lý riêng của từng vùng. Từ lời dẫn dắt cụ thể, dễ hiểu của cô giáo mà HS phát hiện ra những điều mà các em đã được làm quen trong cuộc sống. Đó là các cơ quan, công sở như ngân hàng, bệnh viện, bưu điện …với các nghề nghiệp phong phú đa dạng. Ngoài ra còn rất nhiều công việc khác được người dân ở các vùng miền yêu thích như trồng trọt, buôn bán, chăn nuôi… Những kiến thức ngoài cuộc sống đã được GV giới thiệu thông qua kênh hình với việc hướng dẫn HS cách quan sát phù hợp với đối tượng HS tiểu học. Đặc biệt, từ những kiến thức mà các em được làm quen ngay ở địa phương mình, GV đã khuyến khích các em tự tìm hiểu và bổ sung thêm ở những cấp độ sâu hơn. Với clip minh họa được thực hiện ngay tại địa phương, GV đã giúp cho bài giảng của mình thêm sinh động. HS đã phát hiện ra những hoạt động hàng ngày của người dân quê hương mình như: nghề trồng lúa, trồng hoa, cây cảnh, nghề làm mộc chạm khắc… Và cũng từ đó các em biết yêu quý lao động gắn bó với quê hương.

Với nội dung bài dạy Vẽ tranh đề tài “Ngày hội quê em” ở lớp 4, cô giáo Phan Thị Ngọc Bích (Trường tiểu học Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội) đã mang đến cả không khí lễ hội trong tiết dạy của mình. Cô giáo đã cho các em được thể hiện cảm xúc trong ngày Tết trung thu của trẻ em với màn trình diễn múa lân vui vẻ. Từ cảm xúc về lễ hội cùng những gợi ý về những trải nghiệm của từng em, GV đã cho HS tự vẽ một bức tranh về một lễ hội mà mình yêu thích. Nhờ những cảm xúc thực tế đã được trải nghiệm và sự hướng dẫn của cô, sau 20 phút các em đều hoàn thành bức vẽ của mình. GV cho HS tự giới thiệu về những sản phẩm mà mình vừa sáng tạo. Như vậy giờ dạy không chỉ đơn giản là hoạt động vẽ tranh mà qua đó GV còn bồi dưỡng thêm tình yêu với nét văn hóa dân tộc.

Một giờ học thân thiện có thể bắt đầu từ những vấn đề gần gũi nhất trong cuộc sống. Quan trọng là mỗi giáo viên phải biết kết nối những kiến thức từ sách giáo khoa và những kiến thức mà các em đã được lĩnh hội hàng ngày từ thực tế.

Trong tâm lí học lứa tuổi, học sinh lứa tuổi thiếu niên luôn ngự trị quy luật về tính mất cân đối tạm thời, tính mâu thuẫn và quy luật về tính không đồng đều của sự phát triển thể hiện ở tất cả các lĩnh vực của nhân cách và thể chất. Nhưng thực tế làm công tác giáo dục tại các xã vùng đặc biệt khó khăn, học sinh là con em đồng bào dân tộc thiểu thì mỗi người cán bộ GV phải biết những “tâm lí riêng” mà không sách vỡ lí thuyết nào có thể nhắc tới. Hằng ngày, ngoài việc soạn bài lên lớp là việc vận động duy trì số lượng, tìm các biện pháp nâng cao chất lượng, người GV còn phải là “Vừa là thầy giáo, vừa là bạn bè”. Với kinh nghiệm thực tiễn sau đây sẽ giúp những GV mới chập chững vào nghề đến nhận công tác ở miền núi có những biện pháp giáo dục hợp lí, đặc biệt là GV chủ nhiệm lớp.

Học sinh miền núi luôn có tính thẳng thắn, thật thà và tự trọng. Các em học sinh miền núi có gì không vừa ý thường tỏ thái độ ngay. Đặc điểm thẳng thắn và thật thà cộng với khả năng diễn đạt bằng tiếng phổ thông còn hạn chế, có những lúc làm cho GV “nóng mặt”; nếu như GV thiếu am hiểu tường tận và thông cảm sâu sắc thì dễ kết luận đó là những hành vi “thiếu lễ độ”. Vì vậy, GV cần nắm vững đặc điểm này, thận trọng suy xét trong quá trình đánh giá phẩm chất đạo đức của từng em. Các em học sinh miền núi thường có lòng tự trọng cao, nếu các em gặp phải những lời phê bình nặng nề, gay gắt hoặc khi kết quả học tập kém, quá thua kém bạn bè một vấn đề nào đó trong sinh hoạt, bị dư luận bạn bè chê cười,... các em dễ xa lánh thầy cô giáo và bạn bè hoặc bỏ học. Nếu GV không hiễu rõ thì có thể cho rằng các em hay tự ái. Từ đó GV thiếu nhiệt tình cần thiết để tìm ra phương hướng và biện pháp giải quyết những mắc mớ của các em.

Học sinh luôn có niềm tin sâu sắc vào GV và thực tiễn. Các em thường dễ dàng nghe theo những người mình đã tin cậy, đặc biệt là GV. Khi các em đã tin GV, các em thường quyết tâm thực hiện cho được những công việc GV giao, nhiều khi các em còn bắt chước tác phong, cử chỉ, ngôn ngữ,.. của GV. Vì vậy, GV phải luôn gần gũi, đi sâu, đi sát giúp đỡ các em, cố gắng cảm hoá các em bằng sự tận tình chăm sóc của mình; đồng thời cũng cố gắng gương mẫu về mọi mặt để dành cho được sự tin yêu của các em, từ đó phát huy tác dụng giáo dục của mình.

Thực tiễn có tác dụng thuyết phục rất lớn đối với các em. Các em sống rất thực tế, những điển hình gần gũi đều có tác dụng thuyết phục rất lớn. Trong các tiết lên lớp, những vấn đề kiến thức có liên hệ thực tế đến bản thân học sinh thì sẽ sôi nổi và hiệu quả. Do đó GV cần lưu ý việc nêu gương những điển hình tốt của học sinh trong lớp, trong trường về mọi mặt như trung thực, đoàn kết, giúp đở mọi người, vượt qua mọi khó khăn để đến lớp,... Đó là những minh chứng cụ thể nhằm dần dần hình thành cho các em những biểu tượng và khái niệm về phẩm chất đạo đức tốt, đồng thời khắc phục dần những tàn dư lạc hậu còn rơi rớt trong nhận thức của một số em.

Ý thức cao từ bạn bè và dư luận tập thể. Bạn bè và dư luận tập thể có tác dụng chi phối việc học tập của học sinh, nhất là việc đi học chuyên cần. Có những em hay nghĩ học đến bỏ học mà nguyên nhân chủ yếu là thiếu bạn học đến nhà rủ đi học. Có em chỉ nghe bạn nên đã nghĩ học đi đánh cá, khai thác rừng,... Nhìn chung những ý kiến tán đồng hoặc chê cười của bạn bè và tập thể đều có ảnh hưởng đến quá trình suy nghĩ và hành động của từng em. Với những đặc điểm kể trên, GV phải rất quan tâm đến việc tổ chức những nhóm bạn học tập cho các em. Có thể chọn những nhóm học tập là học sinh của từng bản, hay từng xóm trong thôn để các em đoàn kết và rủ nhau đến lớp đầy đủ.

Nắm vững những đặc điểm tâm lí của học sinh gái. Trong học sinh miền núi, học sinh gái thường ít nói, e dè và dễ xấu hổ, những em gái lớn trong một lớp thường thiếu những hoài bão ước mơ cần thiết; cho nên những tác động ngoại cảnh dễ làm cho các em này bỏ học. Khi một em có ý định bỏ học thường rủ thêm một số em khác bỏ theo. Từ những đặc điểm trên, trong khi giao tiếp, gặp gỡ riêng với các em học sinh gái, GV phải thường nói chuyện tâm tình với các em về các vấn đề như vai trò của người phụ nữ trong xã hội ta hiện nay, những công việc mà người phụ nữ miền núi phải có trách nhiệm vươn lên để gánh vác, sự cần thiết phải có trình độ văn hoá tối thiểu trong thời đại ngày nay, đồng thời phân tích cho các em những hạn chế của người con gái vùng cao nếu đi lấy chồng sớm,…

Học sinh con em đồng bào các dân tộc miền núi đến trường với lòng ham học hỏi, niềm tin sâu sắc về tương lai phía trước. Đa số các em đều là con em các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, điều kiện kinh tế vô vùng thiếu thốn. Ngoài việc học, các em còn phải đi rừng, đi rẫy để phụ giúp việc với gia đình. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục và việc duy trì số lượng học sinh trên lớp. Tuy nhiên, mỗi người GV nếu nắm vững một số đặc điểm tâm lí của học sinh miền núi, con em đồng bào dân tộc ở vùng sâu, vùng xa thì việc giáo dục sẽ phát huy hiệu quả cao hơn

- Cũng có nhiều ý kiến cho rằng dùng giáo án điện tử làm phương tiện dạy học môn Ngữ Văn sẽ làm hạn chế hiệu quả vì môn Ngữ Văn hấp dẫn người đọc bởi tính hình tượng và tính gợi hình gợi cảm của nó, cho nên máy móc sẽ thiếu độ rung cảm của tâm hồn thì tiết dạy khó thành công..

- Có ý kiến cho rằng sử dụng giáo án điện tử không làm rõ được đổi mới phương pháp, bởi lạm dụng máy chiếu sẽ không gợi được trí tưởng tượng của học sinh, giờ học sẽ rời rạc xơ cứng học sinh không cảm thụ được nét đẹp của văn chương.

Từ những ý kiến trên tôi nhận thấy ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy có mặt tích cực cũng như cũng có mặt hạn chế:

1/Những thuận lợi và cái được ở những tiết dạy:

* Khi soạn giảng giáo án điện tử vào một số tiết học:

a/ Dạy bài Tây Tiến của Quang Dũng ta có thể tìm những tư liệu những hình ảnh để minh họa dốc khúc khuỷu , dốc thăm thẳm hay ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống, câu thơ giàu giá trị tạo hình khắc họa một đoạn đường gian khổ hành quân..

Để chuẩn bị cho một bài giảng bằng giáo án điện tử, tôi đã phải dành khá nhiều thời gian công sức và đầu tư, vận dụng các thế mạnh của công nghệ để thổi một luồng gió mới vào không khí lớp học. Đầu tiên là đọc kĩ những kiến thức chuẩn của bài giảng này , nội dung cơ bản cần phải cho học sinh nắm vững kiến thức và có khả năng vận dụng kiến thức như thế nào , sau đó phát họa bằng ý tưởng và tìm tòi sáng tạo những gì để dẫn dắt học sinh.

Ví dụ : Sông Mã gầm lên khúc độc hành là câu thơ thấm đẫm một tinh thần bi tráng, cái chết hào hùng và tráng lệ… Tôi tìm tòi bài hát Tây Tiến đã được phổ nhạc, học sinh nghe và cảm nhận được chất hùng tráng của bài thơ, và cũng cảm nhận được chất bi tráng khi ta lồng vào bài hát “Hồn tử sĩ” của nhạc sĩ Lưu Hữu Phước

Tôi chọn nhiều hình ảnh : đoàn vệ quốc quân những năm chống Pháp, những khung cảnh núi rừng vừa hoang du dữ dội , vừa mênh mang mờ ảo...và đã ghép lại tự làm thành những Video Clip để minh họa cho bài giảng khoảng 3 phút, hiệu quả đạt được rất tốt..với dụng cụ trực quan này tái hiện lại hình ảnh người lính vệ quốc đoàn - một thời gian khổ và hào hùng và sẽ khắc đậm cảm hứng lãng mạn và tinh thần bi tráng của bài thơ.

b/ Dạy bài “Tiếng đàn ghi-ta của Lor-ca” của Thanh Thảo đây là bài mới và cũng khá khó trong chương trình 12 cả 2 ban Cơ bản và Nâng cao đều là tiết dạy chính thức. Bài thơ viết theo phong cách tượng trưng siêu thực, cả bài là cả một hệ thống hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng : từ “áo choàng bê bết đỏ” “giọt nước mắt vầng trăng – long lanh trong đáy giếng” tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy...Tôi đã sưu tầm nhiều hình ảnh về Lor-ca , những hình ảnh được khơi gợi từ bài thơ, rồi cả âm thanh li-la li-la và hoa tím Tử Đinh Hương dịu nhẹ, tôi chọn lọc và ghép lại thành một video clip tôi tự tạo + lồng ghép vào bài hát “Tiếng đàn ghi-ta của Lor-ca, khoảng 3 phút ...và sau khi xem xong, tôi sẽ đặt câu hỏi :

* Các em cho biết hệ thống hình ảnh được nhắc đến trong khổ thơ ? Qua hình ảnh được nhắc đến trong khổ thơ đầu giúp em liên tưởng gì về đất nước Tây Ban Nha ?

* Với hệ thống hình ảnh cụ thể được xem qua đoạn băng học sinh sẽ dễ dàng nhận ra: áo choàng đỏ đẫm máu vừa gợi tả cho màu áo các hiệp sĩ mặc khi đấu bò và những trận đấu bò là nét đẹp của văn hóa Tây Ban Nha - từ đó nhận ra ý nghĩa tượng trưng những trận đấu bò đẫm máu tượng trưng cho khung cảnh chính trị của nước Tây Ban Nha thời bấy giờ, nào là chuỗi âm thanh qua bài thơ người nghệ sĩ với cây đàn đang hát những bài ca khát vọng...

Và tôi nhận ra rằng nhờ sự hổ trợ của công nghệ: có hình ảnh + âm thanh + màu sắc + tư liệu về đất nước Tây Ban Nha thời bấy giờ đã hổ trợ cho giờ học thành công vì phong cách nghệ thuật của Thanh Thảo là tác giả khéo léo đưa các hình ảnh gây ấn tượng để chúng tự kể mọi điều với người đọc, những hình ảnh tưởng chừng như rời rạc nhưng chúng liên kết với nhau rất chặt tự nó trở thành một biểu tượng gợi nhiều ý nghĩa phong phú...

Bản lĩnh và năng lực của người giáo viên là làm sao từ một bài khó hiểu thành một bài dễ hiểu và học sinh tiếp thu bài bằng sự say mê tìm tòi chứ không thụ động mệt mõi..

c/ Bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” của Hoàng Phủ Ngọc Tường, sông Hương không chỉ là dòng sông thương nhớ của đời người, nó còn chất chứa cả một tình yêu thiên thu ông mang theo mình từ thuở trai trẻ đến ngày tóc bạc trần gian..Bài học này có nhiều phương tiện thuận lợi để dạy học: sách giáo khoa + sách giáo viên + sưu tầm tranh ảnh, bài viết về Huế - về sông Hương nếu soạn giảng bằng powerpoint sẽ rất tốt nó sẽ rất trực quan và sinh động , hình ảnh về Huế + về dòng sông Hương + âm nhạc Huế sẽ tăng thêm hiệu quả của văn chương..Nói giống như Nguyễn Tuân, ta vận dụng các tri thức của ngành nghệ thuật khác nhau để tăng thêm hiệu quả của văn chương...học sinh sẽ nhìn thấy qua màn hình dòng sông “sáng xanh trưa vàng chiều tím” và sẽ cảm nhận được chất thơ của Huế, thấy được bề dày văn hóa Huế, và nét riêng của tâm hồn Huế.

d/ Để dạy bài Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử nếu dùng nhiều tư liệu về Hàn Mặc Tử, về xứ Huế, về Vĩ Dạ, được nghe đọc diễn cảm, được nghe cả bài hát ấy đã được phổ nhạc cũng làm tăng thêm hiệu quả thẩm mĩ..Cảnh vườn thôn Vĩ tươi sáng trong nắng mai, đến cảnh sông nước đêm trăng huyền ảo, và hình bóng khách đường xa và chốn sương khói mông lung, cảnh chìm trong mộng ảo để dẫn đến cảm xúc nghiêng về mơ tưởng và hoài nghi..và việc giảng dạy qua giáo án điện tử hổ trợ thêm để giờ dạy thành công và tạo được chất văn chương để cuối cùng hướng học sinh về chủ đề Về phương diện sức khỏe giảng dạy bằng giáo án điện tử sẽ giúp giáo viên tránh được bụi phấn và các căn bệnh khác của nghề nghiệp.

- Những giờ học về các tác gia, tác phẩm đã được khẳng định với thời gian , nếu giáo viên cho học sinh những chuyên đề về phân chia 4 nhóm học sinh tự soạn và trình bày bằng những buổi thuyết trình và thuyết trình bằng máy, các em đã làm bằng tất cả sự phấn khởi tìm tòi và say mê, qua những giờ học như thế hiệu quả tăng lên rất nhiều..Hoặc những giờ Tiếng Việt : đối thoại trong giao tiếp, ngôn ngữ văn chương khác ngôn ngữ sinh hoạt ở điểm nào, phong cách ngôn ngữ khoa học ra sao được trực tiếp tai nghe mắt thấy trên màn hình sẽ giúp học sinh hiểu bài rất nhanh và cả lớp sẽ cùng làm việc chứ không còn thụ động ở phía thầy giảng trò chép như trước..

Đối với phân môn Tiếng Việt và Tập làm văn dạy giáo án điện tử rất thuận tiện, những tiết học luyện tập , trả bài, tổng kết kiến thức phải sử dụng bản phụ thì sử dụng giáo án điện tử sẽ bớt đi công chuẩn bị bản phụ..Hơn nữa phông chữ có đủ màu sắc, giúp cho giáo viên nhấn mạnh nội dung nào, mà không cần dùng đến phấn màu

Rõ ràng, hiệu quả của phương pháp giảng dạy mới bằng giáo án điện tử không thể phủ nhận..Tuy nhiên công nghệ thông tin không thể thay thế được ngưòi thầy, nó chỉ giúp giáo viên thay đổi để mỗi giờ học không đơn điệu, không dạy chay..nhưng nếu lạm dụng thì học sinh sẽ mất đi khả năng cảm thụ vẻ đẹp của ngôn ngữ văn chương.

Nếu lạm dụng công nghệ thông tin, nhất là phô diễn kĩ năng tin học, những kĩ xảo không cần thiết sẽ làm cho học sinh mải mê với hình thức mà không nắm được nội dung bài học..Qua thực tế dự giờ thể nghiệm của các đồng nghiệp, tôi thấy cũng có khá nhiều bất cập:

2/Những điều bất cập trong soạn giảng bằng giáo án điện tử:

Qua thực tế dự giờ thể nghiệm của các đồng nghiệp,và cũng chính từ bản thân, tôi thấy cũng có khá nhiều bất cập:

Thứ nhất: văn chương hấp dẫn người đọc bởi tính hình tượng, tính gợi cảm của nó, nhưng khi sử dụng giáo án điện tử, phần lớn giáo viên hầu như bị phụ thuộc hoàn toàn vào màn hình máy tính, tiết học thì sinh động nhưng chữ chạy nhanh quá, chúng em không ghi bài kịp. Học sinh cắm cúi ghi chép vì sợ cô giáo chuyển sang slide khác, cuối cùng dẫn đến một tiết học rời rạc; học sinh không cảm nhận được nét đặc sắc của văn bản...

Thứ hai: Khi soạn giáo án điện tử, giáo viên biên soạn thường không phân định rạch ròi giữa nội dung giảng và nội dung cần ghi chép. Giáo viên cứ chiếu kiến thức ngồn ngộn lên màn hình mà không có dẫn dắt khơi gợi cho học sinh nắm bắt kiến thức, điều này dẫn đến tình trạng học sinh mải miết ghi mà không có chút nhận thức về giá trị tác phẩm...

Thứ ba: có nhiều giáo viên quá tham lam và lạm dụng công nghệ thông tin, đưa quá nhiều hiệu ứng, tranh ảnh không đúng lúc, trang trí màu sắc lòe loẹt dẫn đến sự chi phối sự chú ý của học sinh trong tiết học..hình ảnh cứ đưa vào thật nhiều, mà quên mất trọng tâm bài giảng cần khai thác những gì, khiến cho giờ dạy biến thành giờ triển lãm ảnh..không phát huy được óc quan sát và sự tưởng tượng, thiếu sự tư duy để cảm nhận được vẻ đẹp, cái hay, cái tình, cái hồn của văn chương.

Thứ tư : việc giảng dạy giáo án điện tử cũng là con dao 2 lưỡi, nếu lạm dụng quá học sinh bị cuốn hút vào âm thanh sống động mà quên nội dung chính của bài..Vì thế, trong tiết học giáo viên nên kết hợp cả phương pháp hiện đại và phương pháp truyền thống: ngoài việc dùng các hình ảnh, đoạn phim ngắn để minh họa nên cho học sinh thảo luận, kể chuyện, tự nhận xét và phát biểu ‎ kiến của mình các em sẽ tiếp thu nhanh bài học..

Thứ năm: Nên cho học sinh tiệm cận từ các cấp học, máy móc chỉ là phương tiện giúp cho bài giảng hay hơn, sinh động hơn song nó không phải là tất cả..Hiệu quả tiết học vẫn tập trung vào vai trò của người thầy..Người thầy không chỉ là người truyền thụ kiến thức mà còn phải biết dẫn dắt học sinh tham gia tích cực vào bài giảng như thế nào và kết quả là phải xem học sinh lĩnh hội được tri thức bao nhiêu máy móc chỉ là phương tiện, chỉ có phương pháp giảng dạy làm sao đạt hiệu quả mới là cần thiết.Để giờ dạy bằng giáo án điện tử đạt hiệu quả, ta phải các khâu : soạn bài – trình chiếu – và hướng dẫn học sinh ghi chép:

Đưa vào minh họa các đoạn phim là cần thiết nhưng phải làm sao cho học sinh cảm nhận được từ tác phẩm văn học đã được dựng thành phim chứ không phải trên màn hình đó chính là nhân vật Chí Phèo ngoài đời..ví dụ đưa đoạn phim miêu tả tâm trạng Chí Phèo lúc nhìn đến ăn bát cháo hành xong khoảng 3 phút rồi cho học sinh thảo luận nhận xét xem diễn biến tâm trạng nhân vật đã có những biến đổi như thế nào ? Và nâng cao vấn đề khi đặt câu hỏi “Hình ảnh bát cháo hành có ‎ nghĩa như thế nào với cuộc đời Chí Phèo?”

Thường thì thầy giỏi sẽ đào tạo được nhiều trò giỏi, nhưng một thực trạng cho thấy giáo viên văn hiện nay ngại không chịu học hỏi, vẫn còn số đông người chưa biết sử dụng máy tính, dù họ có nhiều thời gian, máy vi tính hiện nay trang bị hầu như đầy đủ ở các trường ,nhưng ngại khó ngại khổ và không chịu học hỏi, lí lẽ rằng dạy văn qua máy sẽ làm hạn chế cảm xúc nhưng chính bản thân họ giảng dạy bằng phương pháp truyền thống cũng có tí cảm xúc nào đâu, giờ học vẫn tẻ nhạt đơn điệu, nội dung bài không khơi sâu, phương pháp vẫn cứ đơn điệu, năm học nào cũng hỏi câu hỏi ấy , , bài dạy vẫn thế..đa số chỉ bám vào sách giáo khoa, không có thời gian mở rộng kiến thức.Một giờ dạy giỏi không phải là giờ thuyết giảng và phô diễn kiến thức, giáo viên dành nói từ đầu đến cuối, mà phải là sự dẫn dắt khéo léo, hệ thống câu hỏi phải phát huy trí tuệ học sinh, tạo ra tình huống có vấn đề để học sinh tranh luận, sau giờ học học sinh nắm vững kiến thức và có khả năng vận dụng kiến thức là giờ dạy tốt.

*Những kinh nghiệm :

Khi thiết kế bài giảng Power Point cần bảo đảm được tính hệ thống, tính mạch lạc, tính chính xác và hướng đến các hoạt động phát huy tính tích cực của học sinh, nên làm cho học sinh được bộc lộ suy nghĩ của mình qua giờ học..Sự trình diễn đừng quá cầu kì phô diễn mà phải chú ý mục tiêu đặt ra từ bài học.

Tuy nhiên, không phải bài nào ta cũng dạy qua máy, cần có sự chọn , không nên chạy theo phong trào mà không nghĩ đến tính hiệu quả. Khâu chuẩn bị bài cũng phải chu đáo và luôn tìm tòi sáng tạo, phương pháp có thay đổi ,có phong phú bài dạy mới có kết quả tốt, và luôn tâm niệm một điều: “Máy móc chỉ là phương tiện, chỉ có phương pháp giảng dạy làm sao đạt hiệu quả mới là cần thiết”.

Với khoảng thời gian 28 năm trên bục giảng, có thể đó là một thời gian dài của một đời người, thời gian cũng dài cho sự trải nghiệm từ chương trình cũ, đến chương trình cải cách, đến bây giờ là chương trình phân ban, có nhiều bài nặng nề những cũng có rất nhiều bài hay, mới mẻ nhất là những tác phẩm viết sau năm 1975 các nhà văn đã đặt ra nhiều vấn đề gai góc phức tạp trong cuộc sống, tôi đã nghiên cứu tìm tòi bằng tất cả cái tâm và sự say mê nghề nghiệp, nếu không tận tụy với nghề thì sẽ không cập nhật được kiến thức với thời cuộc. Tôi rất thích câu nói nhà viết kịch Lưu Quang Vũ: “Có cái hôm qua nó đúng nhưng hôm nay nó đã lỗi thời vì sự vật không đứng yên” cho nên mỗi giáo viên cũng phải luôn luôn làm mới kiến thức của mình...

Để có một giờ dạy tốt dù bằng cách nào, phương pháp nào cũng rất cần cái tâm và tài của người thầy....

Đó là các em:Trần Anh Vũ, sinh viên (SV) khoa Mỹ thuật Công nghiệp. Gia đình Vũ thuộc diện khó khăn khi nguồn thu nhập chính của cả nhà là từ lương hưu của bố và sự hỗ trợ của các côdì. Vượt lên hoàn cảnh khó khăn,trong kì thi ĐH vào Trường ĐH Tôn Đức Thắng,Vũ đã đạt được số điểmcao: 23,5 điểm.

Cùng nhận học bổng đợt này làemTrần Minh Tuyền, tân SV khoa Quản trị Kinh doanh. Hoàn cảnh giađình của Tuyền cũng rất khó khăn khi em mồ côi mẹ, cha Tuyền năm nay 60 tuổi, bị khiếm thị. Tuyền và bốđangở cùnghai cô ruộttrên 70 tuổi. Cuộc sống khó khăn vậy nhưng Tuyền vẫn cố gắng học tập và em trúng tuyển vào trường với tổng điểm lên đến 22,5 điểm.

Đó còn là trường hợp của emVõ Thị Như Nguyệt, cũng là tân SV khoa Quản trị Kinh doanh. Bố mẹ Nguyệt đều làm ruộng nên để nuôi được cả ba chị em đang đi học là một nỗ lực rất lớn. Không phụ lòng bố mẹ, Nguyệt cố gắng học và đậu ĐH với tổng cộng 3 môn là 22 điểm.

Nằm trong số tân sinh viên được trường trao học bổng còn có emĐào Duy Tín, tân SV khoa Kỹ thuật công trình. Gia đình Tín ở nhà thuê và nhận hàng may ở chợ, dù nhiều khó khăn vậy nhưng Tín vẫn học tập tốt và trúng tuyển vào trường với tổng cộng 22 điểm.

Cũng trong dịp khai giảng năm học 2014-2015, Trường Tôn Đức Thắng tặng thưởng cho các thủ khoa và 20 SV đạt điểm thi TOEIC quốc tế đầu vào từ 800 điểm trở lên, trong đó emVõ Diệu Thảo Trâm, tân SV Tài chính ngân hàng đã xuất sắc đạt 920/990 điểm TOEIC quốc tế. Hoạt động ngày góp phần động viên, khuyến khích tinh thần học tập các SV.

Ngoài ra, nhà trường khen thưởng 956 SV đạt thành tích học tập khá, giỏi; 223 SV đạt thành tích nghiên cứu khoa học, các cuộc thi học thuật, hoạt động Văn-Thể-Mỹ và 34 SV đạt điểm thi TOEIC từ 700 điểm trở lên, trong đó emNguyễn Kỳ Vọng- SV khoa Quản trị kinh doanh đã xuất sắc đạt 975/990 điểm. Tổng số tiền khen tặng SV đầu năm học lên đến hơn hai tỷ đồng.

GS Lê Vinh Danh - Hiệu trưởng trường cho biết đây là năm thứ 3 trường tổ chức đào tạo theo học chế tín chỉ. Năm học này trường có 37,24% SV có kết quả học tập Khá, Giỏi trong đợt tốt nghiệp cho thấy việc tổ chức học tập và quản lý đào tạo theo học chế tín chỉ có sự chuyển biến đi lên.

Đó chính là chàng trai Nguyễn Thành Vinh (20 tuổi) quê ở Đức Hòa (Long An). Với kĩ năng ăn nói lưu loát truyền cảm, tự tin và vốn tiếng Anh trôi chảy, Vinhnhanh chóng tạothiện cảm với những ai mới tiếp xúc. Cậu chia: “Gia đình em kể lại rằng lúc sinh ra, hai mắt em lành lặn như các bạn khác. Thế rồi đến lúc được 19 tháng tuổi, trong một lần em cầm ly sữa đứng trên giường uống nhưng chẳng may em bị ngã xuống đất. Những mảnh vỡ từ ly thủy tinh đã đâm vào mắt em. Dù được cha đưa đến bệnh viện cứu chữa nhưng các bác sĩ không thể nào cứu được đôi mắt của em”.

Cuộc sống hôn nhân của ba mẹ không hạnh phúc khiến Vinh có phần bị thiệt thòi. Nhưng không như những gia đình ở quê khác, ba của Vinh vẫn cố gắng để cậu con trai được đi học trong môi trường phù hợp. Năm Vinh 6 tuổi, cha quyết định cho Vinh lên TPHCMhọc tập tại trường phổ thông đặc biệt Nguyễn Đình Chiểu (trường dạy cho người khiếm thị - PV). Với cha Vinh, đó là một quyết định vô cũng khó khăn nhưng ông cho rằng đó là môi trường tốt nhất cho con mình.

Những ngày đầu xa gia đình, Vinh đã vô cùng sợ hãi và khóc rất nhiều nhưng sau đó cậu bắt đầu quen dần. Chính nhò sống trong môi trường tập thể này, cùng với những người bạn đồng cảnh ngộ, Vinh đã biết tự lập nhiều hơn, tự chăm sóc bản thân và bắt bầu việc học tập. Với bản lĩnh sẵn có, Vinh hòa nhập tốt và bắt đầu tìm lại được niềm vui trong học tập. Cũng chính từ đó, Vinh nhận ra rằng cuộc đời có ý nghĩa hơn.

Học tập tốt nên đến lớp 2 thì Vinh được học trong môi trường hòa nhấp ở Trường tiểu học Trí Tri. Lên cấp 2, Vinnh học tại Trường THCS Hoàng Văn Thụ và học THPT tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên Chu Văn An (Q.5, TPHCM)

Trong suốt quá trình học, Vinh thích nhiều môn học như Toán, Hóa và Sinh học nhưng đặc biệtlà tiếng Anh. Khi Vinh lên 7 tuổi, Tổ chức từ thiện Loreto đã đến Trường Nguyễn Đình Chiểu dạy tiếng Anh cho các học sinh. Lúc ấy, Vinh như “bắt” được đúng khả năng tiềm tàng sẵn có trong bản thân của mình. Ở trường, không chỉ học chữ nổi mà Vinh còn mài mò tự học tiếng Anh. Bản thân đã rất tự tin nên Vinh học rất tiến bộ và khiến các thành viên trong Tổ chức Loreto đều ấn tượng với khả năng tiếng Anh của cậu học trò khiếm thị này.

Có kiên trì, ắt thành công

Sau khi tốt nghiệp THPT, Vinh nộp hồ sơ thi vào khoa ngữ văn Anh Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TPHCM. Tuy nhiên, lúc đó trường chưa nhận thí sinh khiếm thị vào ngành Ngôn ngữ Anh (sau này nhận nhưng Vinh đã học ở trường khác). Không nản chí, Vinh tiếp tục tìm cơ hội học ngành này ở trường ĐH Tân Tạo - ngôi trường rất gần nhà của Vinh ở Long An.

Ban đầu, trường ĐH này cũng từ chối không nhận vì trường chưa có điều kiện để tiếp nhận một sinh viên có hoàn cảnh đặc biệt như Vinh. Lần này, Vinh mạnh dạn chủ động xin gặp để thuyết phục ban giám hiệu trường. Vinh viết mail cho thầy hiệu phó bày tỏ nguyện vọng được học đại học. Sau đó, khi được gặp trực tiếp thầy, Vinh đã chia sẻ ước mơ trở thành người có ích cho xã hội và thuyết phục được thầy đồng ý cho Vinh trở thành sinh viên của trường.

Tại trường ĐH Tân Tạo, Vinh đã được học ngành Ngôn ngữ Anh như ước muốn trong vòng 2 năm. Và một cơ hội mở ra cho Vinh khi Trường ĐH quốc tế RMIT Việt Nam có chương trình học bổng cho sinh viên có hoàn cảnh khó khăn. Vượt qua các ứng viên “nặng ký” ở các phần phỏng vấn trực tiếp, Vinh chính thức được trao học bổng toàn phần của Trường RMIT. Đặc biệt, trong phần thi xếp lớp tiếng Anh, Vinh xuất sắc đậu vào lớp tiếng Anh cấp độ cao nhất của trường.

Khi hỏi vì sao chọn học ở trường RMIT, Vinh chia sẻ rằng “ngay từ khi còn học ở lớp 12, em đã muốn vào học ở trường này nhưng chưa có cơ hội. Em nghĩ trường có đủ nguồn lực để giúp em có thể thực hiện được ước mơ đến với ngành Truyền thông, ngành em yêu thích từ bấy lâu. Chính vì yêu thích ngành này em mới quyết tâm theo học ngành Ngôn ngữ Anh vì tiếng Anh là nền tảng để làm truyền thông”.

Được biết, sau khi hoàn thành xong chương trình lớp tiếng Anh đầu vào, Vinh sẽ chính thức trở thành sinh viên ngành truyền thông của trường. Vinh cho biết, quan niệm sống của mình là phải lạc quan, bình tĩnh chọn thái độ đúng đắn để đối diện với khó khăn.

Nhằm động viên, khuyến khích sinh viên các sinh viên có thành tích tốt trong học tập và nghị lực vươn lên trong cuộc sống nhân dịp năm học mới 2014 - 2015, Tập đoàn Cà phê Trung Nguyên đã tổ chức buổi trao học bổng “Chắp cánh ước mơ”, trao tặng 50 suất học bổng, mỗi suất trị giá 1 triệu đồng cho các sinh viên (SV)thuộc các trường trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk gồm: 30 sinh viên Trường ĐH Tây Nguyên, 10 SV Trường CĐ Sư phạm Đắk Lắk và 10 sinh viên Trường CĐ Nghề Thanh niên Dân tộc Tây Nguyên.

Tại buổi lễ, ông Nguyễn Văn Lợi - Giám đốc điều hành công ty Cà phê Trung Nguyên cho biết: “Đây là một hoạt động thường niên của Trung Nguyên dành cho các HS, SV học giỏi, vượt khó trên cả nước, với mục đích động viên tinh thần, thắp sáng ước mơ học tập của các em. Đối với tỉnh Đắk Lắk, hàng năm Trung Nguyên dành tặng hàng trăm suất học bổng cho cácHS, SV là con em của các hộ nông dân trồng cà phê để cùng với nhà trường, chính quyền địa phương tạo điều kiện cho các em yên tâm học tập”.

Thầy Hoàng Ngọc Chí - Bí thư Đảng ủy, Phó Hiệu trưởng Trường CĐ Nghề Thanh niên Dân tộc Tây Nguyên đại diện các trường có sinh viên được trao học bổng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Tập đoàn Cà phê Trung Nguyên đã có nhiều chương trình thiết thực vì cộng đồng, nhất là hoạt động khuyến học hỗ trợ HS, SV.