Ngày: 29/10/2017
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC SỰ MẠNH DẠN,
TỰ TIN CHO TRẺ MẪU GIÁO 3 TUỔI
Trong các kỷ năng sống thì sự mạnh dạn, tự tin là một trong những yếu tố giúp con người có gặt hái được thành công trong cuộc sống. Trẻ mầm non cũng vậy, sự mạnh dạn, tự tin trong cuộc sống là một trong những yếu tố giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Thường xuyên gần gũi, tập luyện cho trẻ sống hài hòa với mọi người và môi trường xung quanh, tạo cho trẻ tính tự lập và sự mạnh dạn, tự tin, sẽ giúp trẻ vượt qua tính nhút nhát một cách tốt nhất. Sự yêu thương, quan tâm chăm sóc trẻ có chừng mực sẽ tạo điều kiện tốt giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, phát triển tính độc lập. Có như vậy thì sau này, trẻ mới hình thành nên nhân cách hài hòa và thích nghi tốt với cuộc sống.
Từ những luận điểm trên chúng ta có thể hiểu rằng: Một đứa trẻ nếu không có sự mạnh dạn, sự tự tin thì sẽ như thế nào? Tình trạng trẻ em đến trường còn rụt rè, nhút nhát không biết nói chuyện, không giám chơi cùng các bạn, không biết nói lên điều mình muốn, không biết thể hiện một bài hát dù đã thuộc và rất muốn thể hiện…có nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng trong đó việc thiếu sự mạnh dạn, thiếu sự tự tin là nguyên nhân sâu xa nhất. Bởi vì, khi trẻ mạnh dạn, tự tin trẻ có thể làm bất cứ điều gì trẻ muốn. Khi cô mời trẻ lên thể hiện một bài hát, trẻ sẽ nhanh nhẹn thể hiện, trẻ cảm thấy phấn chấn khi được cô mời lên đọc thơ, kể chuyện hay làm để giúp đỡ cô, các bạn một việc gì đó… Do đó việc dạy sự mạnh dạn, tự tin là rất cần thiết.
Vì sao trẻ lại thiếu tính mạnh dạn, tự tin? Có rất nhiều nguyên nhân tác động khiến cho trẻ trở nên nhút nhát. Chính vì vậy việc đầu tiên mà cô giáo cần làm đó là tìm ra được nguyên nhân, gốc rễ làm cho trẻ mất tự tin. Khi tìm được nguyên nhân thì sẽ dễ dàng đưa ra kế hoạch thay đổi cho trẻ, giúp trẻ có thể mạnh dạn, tự tin, hòa nhập hơn bằng việc phải tìm hiểu tất cả những môi trường mà trẻ đã tiếp xúc, quan sát trẻ thiếu tự tin ở đâu? Biểu hiện của trẻ khi giao tiếp với người khác như thế nào? Khi tham gia các hoạt động ở lớp ra sao ?...
Các bậc cha mẹ thường nghĩ rằng cho con ăn đủ chất, béo khỏe và tăng cân đều là điều quan trọng và đáng quan tâm nhất. Hình thành cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin càng sớm sẽ càng tốt hơn rất nhiều cho trẻ, góp phần giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
Trước những thực tế đáng lo như vậy, là một giáo viên đứng lớp với tình yêu thương trẻ và trách nhiệm của người mẹ, người cô tôi thật lòng thấy lo lắng và trăn trở, suy nghĩ phải làm thế nào để trẻ có được sự mạnh dạn, tự tin để trẻ tự lập, biết nói ra những suy nghĩ, việc làm của mình, có những chia sẽ với mọi người trong cuộc sống xã hội…Chính vì vậy mà tôi mạnh dạn chọn đề tài: “ Một số biện pháp giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi ”
1. Phạm vi nghiên cứu.
Áp dụng vào dạy các bài mới, ôn tập và giáo dục thường xuyên cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi kỹ năng mạnh dạn, tự tin trong tất cả các hoạt động giáo dục trong trường mầm non.
2. Đối tượng nghiên cứu.
Nghiên cứu một số giải pháp, cách thức để giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi.
IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
Nghiên cứu đưa ra một số giải pháp nhằm giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi, qua đó góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu giáo 3 tuổi trong trường mầm non.
Sau khi nghiên cứu thực hiện đề tài giúp tôi có những định hướng phù hợp trong công tác giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ, nâng cao ý thức của phụ huynh, góp phần quan trọng trong quá trình giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ khi đến lớp cũng như ở mọi lúc mọi nơi. Đồng thời cũng khắc phục được một số hạn chế trong biện pháp cũ.
VI. NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI
- Đề tài áp dụng rộng rãi không những trong các hoạt động trong trường mầm non ở nông thôn mà còn ở gia đình và mọi lúc mọi nơi trong toàn xã hội.
- Sự mạnh dạn, tự tin của trẻ mẫu giáo 3 tuổi giúp trẻ trở nên nhanh nhẹn, chủ động, tích cực, sáng tạo hơn trong các hoạt động.
- Phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ. Giúp trẻ phát triển một cách toàn diện trong tương lai.
Đảng và Nhà nước ta đã và đang vô cùng quan tâm về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, tập trung đổi mới phương pháp dạy học, thực hiện các chuyên đề về chăm sóc - giáo dục trẻ cũng ngày càng được quan tâm nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Dù là trẻ mầm non, chúng ta cũng phải giáo dục cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin để thể hiện bản thân ở mọi lúc mọi nơi, trong mọi hoàn ảnh. Nghị quyết số 29, Hội nghị Trung ương 8 khóa XI, Đại hội lần thư XII của Đảng cũng đã có những mục tiêu, định hướng cho phát triển giáo dục nói chung và giáo dục mầm non nói riêng.
Tuy vậy phương pháp, cách thức tổ chức các hoạt động giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu chăm sóc giáo dục đặt ra hiện nay. Chính vì vậy tôi đưa ra đề tài này là thiết thực, hợp thời, hợp lý nhằm tổ chức tốt các hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ, đặc biệt là giáo dục phát triển tình cảm và kỷ năng xã hội, đáp ứng yêu cầu đặt ra của giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
Sự mạnh dạn, tự tin sẽ đem lại cho trẻ nhiều cơ hội thể hiện mình, trong đó con người trao đổi thông tin, cảm xúc, nhận thức, đánh giá và điều chỉnh hành vi lẫn nhau đồng thời tự điều chỉnh hành vi của mình. Vì nếu một đứa trẻ không có sự mạnh dạn, tự tin thì sẽ như thế nào? Trẻ sẽ bị cô lập trong mọi hoạt động, cảm giác bị lạc lõng giữa mọi người, không biết làm gì? Không biết mình làm được gì? Muốn gì? Và phải làm như thế nào? Như thế sẽ rất thiệt thòi cho bản thân trẻ.
Chính vì thế cần phải giáo dục cho trẻ sự mạnh dạn để trẻ thật sự tự tin về bản thân, biết thể hiện mình không những ở gia đình, lớp học mà còn ở cả những nơi công cộng đông người, trẻ sẽ không còn thấy lạc lõng hay rụt rè mất tự tin.
Các nhà tâm lý học mầm non cho rằng, chúng ta nên có những giải thích tình huống cho trẻ, giảng giải từng chi tiết với trẻ và cố gắng nói để trẻ hiểu. Biện pháp này mang lại hiệu quả đối với một số trẻ, nhưng không phải là tất cả. Đôi khi nó không hiệu quả vì trẻ nhút nhát thường không hiểu những lý luận đó, mà chúng hành động do những cảm xúc bên trong tác động.
Trẻ thường chơi một mình hay luôn cảm thấy sợ sệt, lo lắng khi cô gọi trả lời câu hỏi, ngại nói chuyện với người khác, không dám thể hiện suy nghĩ của mình trước nhiều người…đó chính là biểu hiện của sự nhút nhát, thiếu sự mạnh dạn, tự tin.
Sự nhút nhát khiến cho trẻ co rúm lại khi tiếp xúc với mọi người xung quanh, điều đó sẽ ảnh hưởng không tốt cho quá trình phát triển sau này của trẻ. Nó sẽ làm thui chột những khả năng tiềm ẩn của trẻ cũng như trẻ luôn cảm thấy thất bại, lo lắng với tất cả mọi thứ, không dám đưa ra ý kiến của bản thân, không biết giải quyết các vấn đề xảy ra xung quanh mình, không biết cách nói chuyện hay ứng xử với người khác.
Giáo dục trẻ kĩ năng mạnh dạn, tự tin là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu không những của gia đình mà còn là của cô giáo vì không phải trẻ nào sinh ra đã có sẵn sự mạnh dạn, tự tin. Sự mạnh dạn, tự tin được hình thành từ tính cách, từ môi trường sống, từ kiến thức, từ những định hướng phù hợp của gia đình và trường mầm non. Để trẻ có được tính mạnh dạn, tự tin chính là các cô phải hình thành cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin, dám thể hiện trước đám đông trong tất cả các hoạt động.
2. Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 3 tuổi
“ Trẻ lên 3 cả nhà học nói ”. Ở lứa tuổi này trẻ nói nhiều hơn hay hỏi người khác hỏi đến khi trẻ cảm thấy thỏa mãn mới thôi, trẻ thích tự làm mọi việc, thích được tự chơi theo ý mình. Trẻ hay chú ý tới những thứ xung quanh, biết thể hiện cảm xúc của mình như: biết bày tỏ tình cảm với mọi người, thích được khen, được gần gủi quan tâm…Đặc biệt trẻ có những cá tính riêng, đôi lúc không nghe lời người, đôi khi lại nhút nhát, sợ sệt không giám nói chuyện với người khác, nói lên những suy nghĩ của mình, làm những việc mà mình thích. Sự mạnh dạn, tự tin được hình thành từ tính cách, từ môi trường sống, từ kiến thức, từ những định hướng phù hợp của gia đình, trường mầm non và của toàn xã hội. Để trẻ có được sự mạnh dạn, tự tin chính là các cô phải hình thành cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin, dám thể hiện trước đám đông trong tất cả các hoạt động.
3. Cơ sở thực tiễn.
Một đứa trẻ không thể hiện sự tự tin, mạnh dạn trước trước đám đông nếu như lúc nào cũng sợ sệt, rụt rè, nhút nhát. Tính mạnh dạn, tự tin là nội lực bên trong của trẻ chính là thứ mà chúng ta cần vun đắp cho trẻ một cách từ từ, qua từng giờ, từng ngày, từng tuần, từng tháng trong chính môi trường giáo dục trẻ. Ví dụ như chúng ta có thể kể cho trẻ nghe nhiều câu chuyện, hướng dẫn trẻ đọc các loại sách phù hợp độ tuổi, xem những bộ phim cổ tích, hoạt hình... có nội dung bổ ích. Tích tụ lâu ngày, nó sẽ nung nấu và những điều này chính là “thần dược” giúp trẻ có được một kiến thức rộng, những suy nghĩ độc lập. Khi trẻ có được càng nhiều kinh nghiệm hay nói cách khác là “giá trị bên trong”; thì lúc đó những lời trẻ nói ra khi đứng trước đám đông sẽ càng mang tính thuyết phục, tự tin, mạnh dạn và chững chạc hơn trông thấy.
4. Vai trò ý nghĩa của việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi.
Trẻ tự tin là trẻ mạnh dạn, tin tưởng vào những việc mình làm và khả năng của mình, không ngần ngại, không ỷ lại vào người khác, dám làm và nhận lỗi khi làm sai. Trẻ luôn sẵn sàng trình bày những suy nghĩ và việc làm của mình cho người khác nghe. Trẻ tự tin thường mạnh dạn nói lên khả năng của mình bằng những câu như: “ Cháu làm được…", "Cháu biết rồi cô ạ…”. Trẻ mạnh dạn, tự tin, thường học tập tốt hơn, có tình cảm ổn định hơn, giao tiếp nhanh nhạy hơn, khả năng hoà đồng với các bạn trong vui chơi, trong các hoạt động... cũng tốt hơn.
Trong cuộc sống, thiếu sự mạnh dạn, tự tin, thiếu tự lập thường do trẻ ít kinh nghiệm, thiếu kiến thức và các kĩ năng. Sự mạnh dạn, tự tin, ở trẻ không tự nhiên mà có, nó được hình thành dần dần nhờ sự giáo dục đúng đắn của người lớn. Cách tốt nhất để phát triển tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ là tạo cơ hội cho trẻ phát huy khả năng của mình, khen ngợi, động viên khuyến khích của người lớn chúng ta đối với trẻ.
Chính vì những lý do đó mà việc dạy cho trẻ những kỹ năng cần thiết mà đầu tiên là sự mạnh dạn, tự tin ngay từ khi còn nhỏ là điều vô cùng cấp bách và đúng đắn.
1. Ưu điểm
* Về phía giáo viên:
- Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm bổ sung về cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị - đồ dùng đồ chơi, thường xuyên tổ chức các chuyên đề, các giời dạy mẫu tạo điều kiện và động viên chúng tôi tham gia học tập, nghiên cứu…nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ;
- Đội ngũ giáo viên trong nhà trường có nhiều kinh nghiệm, quan tâm giúp đỡ nhau trong quá trình thực hiện công việc chăm sóc và giáo dục trẻ;
- Nhà trường đã rất chú trọng trong việc tạo môi trường trong và ngoài lớp nhằm nâng cao việc giáo dục kĩ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ;
- Bản thân luôn gần gủi, quan tâm, yêu thương trẻ nên tôi đã hiểu được tính cách cũng như đặc điểm tâm lý của từng trẻ;
- Giáo viên đã làm tốt công tác phối kết hợp cùng phụ huynh trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ, sự phối hợp tốt giữa phụ huynh và nhà trường đã góp phần rất nhiều trong việc giáo dục làm quen nề nếp sinh hoạt của lớp;
- Bản thân tôi luôn dành thời gian nghiên cứu tài liệu, học hỏi qua đồng nghiệp về chuyên đề “ Giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội”
- Tập thể cán bộ giáo viên và nhân viên hưởng ứng tích cực cuộc vận động: “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực ”. Nhà trường đã rất chú trọng trong việc tạo môi trường trong và ngoài lớp nhằm nâng cao việc giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ
* Về chất lượng trẻ:
- Trường tôi là đơn vị đạt danh hiệu trường chuẩn quốc gia mức độ 1, và chuẩn bị đón chuẩn quốc gia mức độ 2. Cơ sở vật chất đảm bảo đầy đủ, khuôn viên trường rộng, thoáng, xanh- sach- đẹp- thân thiện. Đặc biệt nhà trường đã chú trọng tạo được nhiều góc hoạt động ngoài trời hấp dẫn kích thích trẻ tham gia hoạt động: như góc vận động, góc khám phá khoa học,…tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm. Thường xuyên quan tâm và bổ sung các loại đồ dùng, đồ chơi, tranh ảnh… phục vụ cho các hoạt động giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ…
- Tỷ lệ huy động trẻ ra lớp đạt 100% , trẻ MG= 100%, NT= 44,5%;
- Đa số trẻ có sức khoẻ tốt, thích tham gia vào các hoạt động;
2. Hạn chế
* Về giáo viên:
- Bản thân chư thật sự có những biện pháp hay, sáng tạo trong việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
- Thời gian để giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ trong một hoạt động còn hạn hẹp vì một hoạt động không thể chỉ giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ mà việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin chủ yếu chỉ được lồng ghép và tích hợp vào các hoạt động trong ngày.
- Việc sử dụng các biện pháp chưa phù hợp với từng nội dung giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ, chưa phát huy được mặt mạnh của các biện pháp và chưa có sự phối kết hợp một cách đồng bộ và hợp lý;
- Quá trình giáo dục chưa thường xuyên, liên tục, nội dung giáo dục mà giáo viên đưa ra chưa toàn diện, chưa cụ thể hóa các yêu cầu;
- Do đặc thù của công việc giáo viên mầm non đứng lớp 2 buổi/ ngày nên tôi gặp khó khăn về thời gian tham khảo, nghiên cứu các tài liệu…
- Trường đóng trên địa bàn nông thôn cách xa trung tâm thị xã, đời sống nhân dân không đồng đều chủ yếu là làm nông nên ít nhiều cũng ảnh hưởng đến việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
- Về cơ sở vật chất, trang thiết bị và phương tiện dạy học đang được chú trọng đầu tư nhưng còn thiếu một số hạng mục cơ sở vật chất trang thiết bị như 2 phòng học…nên một phần nào đó ảnh hưởng đến công tác giảng dạy và lên lớp của giáo viên
* Về chất lượng trẻ:
- Trong lớp còn có nhiều trẻ nhút nhát, rụt rè, thiếu tự tin trước đám đông hay khi tham gia vào các hoạt động tập thể.
- Khả năng chú ý có chủ định của một số trẻ còn yếu, trẻ cũng có thể dễ dàng hòa nhập cùng mọi người nhưng cũng có thể im lặng, rụt rè khi không còn hứng thú hay chán một điều gì đó.
- Trẻ trên địa bàn bố mẹ chủ yếu đi làm ăn xa trẻ chủ yếu sống với ông bà, anh chị nên sự quan tâm về giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ chưa được đáp ứng.
3. Khảo sát đầu năm
Để đánh giá thực chất, mức độ kỹ năng mạnh dạn, tự tin của trẻ, vào đầu năm tôi đã tiến hành tổ chức khảo sát trên trẻ cả 2 lớp 3 tuổi, bằng nhiều hình thức tổ chức cho trẻ tham gia hứng thú vào các hoạt động, trẻ thể hiện sự mạnh dạn, tự tin trong mọi hoạt động đến đâu? Tôi nhận thấy rằng số lượng trẻ trong lớp tôi và lớp 3TA tham gia các hoạt động chưa thật sự hứng thú, chưa thực sự mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động mà vẫn còn tình trạng rụt rè, nhút nhát không giám thể hiện mong muốn cũng như ý tưởng của bản thân, điều đó được minh chứng bằng kết quả sau:
TT |
Nội dung |
LỚP 3TA |
LỚP 3TB |
1 |
Số lượng trẻ |
30 |
30 |
2 |
Chủ động giao tiếp với người khác |
60% |
60% |
|
Trẻ có kỹ năng tự lập |
50% |
50% |
|
Trẻ biết tự chịu trách nhiệm |
56,6% |
56,6% |
|
Mạnh dạn đưa ra ý kiến của bản thân |
50% |
50% |
Bản thân tôi đưa ra một số giải pháp nhằm giúp trẻ 3 tuổi có sự mạnh dạn, tự tin trong cuộc sống, biết mình nói lên được những điều nên làm và không nên làm, giúp trẻ trở nên tự tin, mạnh dạn, chủ động, tích cực và biết cách xử lý các tình huống đơn giản trong cuộc sống.
Để chuẩn bị tâm lý cho trẻ, giáo viên hãy tập cho trẻ thói quen trò chuyện cùng với trẻ hàng ngày, đồng thời trong quá trình trò chuyện hãy để trẻ có quyền nói. Cô nên khuyến khích trẻ chủ động bày tỏ những quan điểm, ý nghĩ riêng của mình. Mặt khác, bên cạnh những câu hỏi vặn vẹo của mình thì cô hãy tạo động lực cho trẻ đưa ra những câu hỏi tranh luận với lý lẻ, hoặc dẫn chứng để thuyết phục cô làm một điều gì đó chẳng hạn. Nếu cô thường xuyên có thói quen tranh luận này với trẻ hàng ngày thì trẻ sẽ thấy mạnh dạn, tự tin hơn hẳn khi đúng trước lớp múa hát, hay kể một câu chuyện hoặc làm một việc gì đó trước đám đông mà trẻ thích.
Chúng ta cũng không nên ép buộc trẻ. Hãy nhớ rằng tất cả những rèn luyện kỹ năng này chỉ mang tính bước đầu, để tạo dựng nền tảng cho trẻ về sau. Do đó, cần để trẻ làm tất cả trong trạng thái thoải mái nhất mà trẻ muốn. Nếu khi cô tổ chức chơi một trò chơi tập thể nào đó trẻ cảm thấy lo lắng, nhút nhát, không muốn chơi vì sợ, cô giáo đừng ra sức ép trẻ. Tuy nhiên, cô có thể đưa trẻ đến nhiều môi trường khác nhau để giúp trẻ làm quen từ từ. Trẻ có thể ở bên cạnh bạn, quan sát, sau đó làm quen với những gì cô yêu cầu… Cứ như thế cho đến khi trẻ cảm thấy môi trường mới này thật sự “an toàn”.
- Chuẩn bị tốt tâm lý cho trẻ trước mọi hoạt động tạo cho trẻ một niềm tin, sự hứng thú trước khi bước vào hoạt động, giúp sẽ thêm mạnh dạn, tự tin thể hiện bản thân trước cô và các bạn, và những người xung quanh.
Cô giáo là người tạo cho trẻ cơ hội để thể hiện chính mình bằng cách gợi ý cho trẻ biết giúp đỡ, hướng dẫn bạn khi bạn gặp khó khăn. Khi trẻ giúp đỡ được người khác thì đó chính là kỹ năng mạnh dạn, tự tin trước đám đông để thuyết phục người khác.
Ngoài ra, cô cũng có thể tạo cơ hội cho trẻ được thử sức bằng việc cho trẻ đi học ở phòng chức năng của nhà trường: Học hát, học múa, học nhảy erobic để trẻ có cơ hội lên sân khấu hát, múa, biểu diễn trong các ngày lễ, hội: Khai giảng, tổng kết, ngày quốc tế thiếu nhi 1/6... trước đám đông để trẻ trở nên tự tin, mạnh dạn hơn không còn nhút nhát, sợ hãi nhiều như trước đây.
Mỗi một con người đều có lòng tự trọng, nó là một phần tạo nên sự mạnh dạn, tự tin của họ. Trẻ nhỏ cũng có lòng tự trọng và cần được mọi người tôn trọng. Một đứa trẻ có thể không giỏi giao tiếp nhưng lại hát hay, không giỏi kể chuyện nhưng lại vẽ rất đẹp…Tất cả các trẻ đều có ưu điêm riêng của mình và đều phải được tôn trọng, cô giáo cần biết và giúp đỡ để trẻ phát huy tài năng của mình.
3. Tạo điều kiện cho trẻ trải nghiệm để rèn sự mạnh dạn, tự tin.
Trường mầm non phải luôn là ngôi nhà thứ hai sau gia đình để trẻ hình thành sự mạnh dạn, tự tin. Vậy khi trẻ đến trường, cô giáo phải làm sao để trẻ có sự mạnh dạn, tự tin? Hãy tạo thành những sân chơi năng động để trẻ trải nghiệm như:
Đầu tiên cô phải tổ chức những cuộc thi đơn giãn như đọc thơ, kể chuyện, hát... cô giáo sẽ tham gia chơi cùng với trẻ, khi trẻ đã mạnh dạn, tự tin hơn cô sẽ cho trẻ tham gia trải nghiemj nhiều trò chơi khó hơn như với trò chơi đó cô cho trẻ thay đổi vai thường xuyên, để trẻ đóng vai người dẫn chuyện hoặc để trẻ làm thí sinh thi, làm khán giả và cô giáo phải giải thích cho trẻ biết được nhiệm vụ của những vai đó để làm gì? phải ứng xử như thế nào?…như vậy trẻ sẽ được tham gia các vai khác nhau, trẻ sẽ có nhiều trải nghiệm về vai trò của các vai diễn của mình cũng như ứng dụng nó trong cuộc sống.
Chúng ta hãy dành một chút thời gian để lắng nghe trẻ nói, hiểu về những gì trẻ đang suy nghĩ và mong muốn đây cũng là một cơ hội để trẻ trải nghiệm. Cô cần thể hiện sự quan tâm của mình qua các cử chỉ hay thái độ của trẻ. Trẻ sẽ không bao giờ nói lên ý kiến của mình khi người lớn không lắng nghe trẻ nói. Khi được nói ra ý nghĩa của mình, trẻ sẽ thấy được giá trị của bản thân.
Cô cần tạo cho trẻ cơ hội để thể hiện tính mạnh dạn, tự tin, có thể tổ chức trò chơi: “Bé cùng trổ tài” trẻ được giải quyết các tình huống: Giải quyết tình huống giúp cho trẻ có thể đưa ra cách giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng.
* Ví dụ: Trong hoạt động chiều cô có thể tổ chức cho trẻ chơi : Đố vui, cô đưa ra các câu hỏi, trẻ trả lời.
+ Các con ơi! Hôm nay, lớp mình tổ chức chương trình: “ Đố vui cùng bé” để biết được bé nào giỏi hơn, nhanh hơn, các con có muốn trổ tài không? Cô biết lớp mình có nhiều bạn rất giỏi, rất muốn tham gia. Lúc đó trẻ sẽ muốn thể hiện bản thân, muốn được cô khen, các bạn khen, muốn được thể hiện bản thân. Trẻ sẽ trở nên mạnh dạn, tự tin hơn, khi cô thường xuyên quan tâm và tạo điều kiện để trẻ thể hiện bản thân mình.
Trẻ được tự do thể hiện theo ý thích trong mỗi hoạt động
Giáo viên phải thường xuyên đưa ra những câu hỏi phản xạ đơn giản, đến các tình huống khó trong cuộc sống sẽ giúp cho trẻ được rèn luyện và có thêm kinh nghiệm khi gặp phải những tình huống tương tự trong cuộc sống.
Xem clip với nội dung phù hợp chủ đề, sau đó dạy trẻ cách đặt câu hỏi và cách trả lời: Việc xem video và đặt ra những câu hỏi liên quan đến bài học sẽ giúp cho trẻ biết cách đặt câu hỏi, biết cách trả lời và khai thác nội dung video, rút ra được các bài học. Điều đó kích thích tư duy của trẻ luôn phát triển tích cực.
Cô giáo hãy để trẻ tự làm những việc nhỏ như: xếp ghế, xếp gối, cất đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định…Để trẻ tự vệ sinh cá nhân, đi giày, dép hoặc cất bát, thìa... Hãy để cho trẻ có quyền được tự quyết định chọn đồ gì, chơi trò chơi gì còn cô có thể gợi ý, hướng dẫn, động viên trẻ chơi. Bên cạnh đó, cô cũng có thể để trẻ thể hiện sự mạnh dạn, tự tin của mình trước các bạn bằng những việc làm nhỏ nhặt nhất.
* Ví dụ: Để trẻ được nói lên sở thích ăn uống của mình hoặc để trẻ tự biết xếp hàng khi đi lấy cơm… tất cả những điều đó tưởng chừng như đơn giản nhưng lại có hiệu quả rất lớn khi trẻ được tiếp xúc và nói lên mong muốn của mình. Do vậy giúp trẻ có được tính mạnh dạn, tự tin ngay từ nhỏ chính là đang xây nền móng cho sự thành công của trẻ trong tương lai.
4. Giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ thông qua trò chơi.
Đối với mỗi con người, sự mạnh dạn, tự tin là yếu tố quan trọng góp phần quyết định thành công của họ trong cuộc sống. Thực tế cho thấy những đứa trẻ cũng vậy, trẻ hiếu động, cá tính sẽ thường mạnh dạn, tự tin và bản lĩnh hơn. Trẻ nhút nhát thường kém thành công hơn so với những trẻ mạnh dạn, tự tin. Ở trường mầm non, hầu như tất cả các hoạt động đều giúp trẻ them mạnh dạn, tự tin trong đó việc tham gia vào các trò chơi là một hoạt động vô cùng bổ ích cho việc rèn tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
Chúng ta đều biết rằng, thông qua các trò chơi, trẻ sẽ học được rất nhiều điều. Điều đó sẽ cải thiện hành vi của trẻ bằng cách tạo cho trẻ cảm giác mình là người quan trọng.
Trẻ thể hiện tính mạnh dạn, tự tin thông qua trò chơi
Với trẻ nhỏ, tự tin chưa hẳn là tin vào khả năng, hiểu biết của mình, mà tự tin đơn giản chỉ là mạnh dạn chơi những trò chơi yêu thích, tham gia những hoạt động mà trẻ thấy hứng thú, hấp dẫn. Thông qua những trò chơi, trẻ sẽ tìm hiểu về thế giới xung quanh, học hỏi những kiến thức bổ ích, giúp cho trí não phát triển cũng như rèn luyện được các kỹ năng khác. Có nhiều trò chơi rèn luyện tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
* Ví dụ: Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: “Đi tàu hỏa”.
+ Tất cả trẻ xếp thành hàng dọc, trẻ sau để tay lên trẻ trước thành đoàn tàu (cứ thế nối tiếp nhau). Trẻ dẫn đầu vừa chạy vừa hô lệnh. “ Tàu lên dốc, tàu xuống dốc”. Khi nghe hiệu lệnh tàu lên dốc, trẻ chạy chậm lại, kiểng và chạy mũi bàn chân. Khi nghe hiệu lệnh tàu xuống dốc, tất cả chạy lại bằng gót chân. Trong lúc chạy, những trẻ làm toa tàu phía sau cùng hát bài đồng dao “ đi cầu, đi quán”, hoặc cũng có thể hát bài hát: Mời đi tàu lửa:
“ Nào mời anh em lên tàu lửa chúng mình đi!
Đi đi khắp nơi mà không thích sao?
Nào mời anh em lên tàu lửa chúng mình đi!
Đi đi khắp nơi mà không tốn tiền!
Anh có đi không? Tôi đi, tôi đi”.
- Để trẻ chơi một cách tự nhiên những trò chơi trẻ thích, miễn rằng đấy là những trò có ích cho sự phát triển của trẻ.
*Ví dụ: Trong giờ chơi hoạt động góc. Trẻ đang thích chơi xây dựng thì đừng bắt trẻ dừng lại và làm một việc khác, hay sang một góc chơi khác. Bởi vì, tùy vào tâm trạng mà mỗi lúc trẻ thích chơi những góc chơi khác nhau và chỉ khi được chơi những góc chơi hay trò chơi mình thích thì trẻ mới có hứng thú và tự tin sáng tạo khi chơi.
* Ví dụ: Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: “ Đèn đỏ đèn xanh”
- Trò chơi giúp cho trẻ có khả năng nhận biết và phản xạ nhanh. Giúp trẻ có thêm hiểu biết về mọt số luật lệ giao thông. Trẻ biết chỉ đi qua đường khi đèn xanh bật sáng, khi gặng đèn đỏ dùng lại.
+ Chia trẻ làm 4 nhóm đứng ở bốn nhóm đứng ở góc đường. Cô làm chú công an đứng ở giữa chỉ đường, tay cô cầm hai đèn hiệu và hướng dẫn cho trẻ chơi. Khi nào cô giơ đèn xanh thì trẻ mới được qua đường và chạy nhanh, trẻ làm xe đạp thì đi sát lề đường phía bên tay phải và chạy hơi chậm. Trẻ đi bộ thì đi trên vỉa hè (do cô quy định). Khi trẻ đã biết chơi, cô cho một trẻ lên làm công an, cô hướng dẫn trẻ làm động tác lái xe ô tô, xe đạp và kêu “ bim bim” hay “ kính coong”…tạo không khí cho trẻ chơi thêm hứng thú.
Trẻ chơi trò chơi dân gian: kéo co
- Tất cả trẻ trong lớp đều được tham gia chơi, những trẻ nhút nhát khi thấy các bạn chơi trẻ cũng sẽ thấy muốn tham gia và dần dần trẻ sẽ hòa nhập và chơi cùng các bạn, giúp cho trẻ thêm mạnh dạn, tự tin không những trong các trò chơi mà còn trong tất cả các hoạt động.
5. Giáo dục trẻ tính tự lập
Giáo dục tính tự lập cho trẻ 3 tuổi là rất cần thiết, vì vậy ngay từ khi bắt đầu đi học, cô giáo cần chú ý đến việc dạy trẻ tính tự lập và luôn khuyến khích trẻ tự làm những việc cá nhân đơn giản. Dạy trẻ phải biết tự mình mặc quần áo, đi giày, dép và cất đồ dùng cá nhân vào tủ hay là xếp ghế về đúng chổ ngồi của mình… bởi vì khi đến lớp có nhiều hoạt động, các hoạt động thay đổi thường xuyên, trẻ cũng phải thay đổi như đi dày vào giờ thể dục sáng, xếp thảm học vào giờ hoạt động chung, lấý và xếp ghế ngồi ngay ngắn vào giờ ăn…Tất cả những việc làm đó các trẻ đều phải tự được làm.
* Ví dụ: Sau các hoạt động, trẻ bảo cô thu dọn đồ dùng học tập, bàn ghế …. Trong quá trình hoạt động, các bạn trò chuyện lẫn nhau, giúp đỡ nhau cùng hoàn thành công việc.
Việc trẻ biết làm các việc nhỏ để giúp đỡ cô giáo là điều hết sức bình thường. Thậm chí, có nhiều bạn xung phong giúp đỡ cô. Muốn được làm việc cùng cô, đây cũng là điều mà cô nên tuyên dương trẻ và để những trẻ nhút nhát, sợ sệt nhìn thấy được và dần dần cũng muốn thể hiện mình như các bạn khác.
* Ví dụ: Chuẩn bị giờ chơi ngoài trời, chủ điểm thực vật; chủ điểm: Thế giới thực vật: Cô tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: “ Chọn quả”. Cô nhờ trẻ cùng chuẩn bị đồ dùng giúp cô. Biết cháu Huyền Trang nhút nhát, tôi gọi Huyền Trang lại và bảo.
+ Huyền Trang ơi! Con lại đây với cô nào.
+ Hôm nay, cô sẽ tổ chức cho lớp mình chơi trò chơi “kéo co”. Con giúp cô chuẩn bị đồ dùng nhé.
- Lúc đó Huyền Trang nhìn tôi và gật đầu. Dù biết Huyền Trang thích nhưng cô bé vẫn không giám thể hiện chỉ gật đầu là để tôi biết cháu đồng ý. Tôi hiểu nên lúc đó tôi bảo.
+ Con giỏi lắm, cô biết con sẽ giúp cô mà. Cô cháu mình cùng chuẩn bị nào.
- Cứ nhiều lần như vậy từ lần này qua lần khác, cháu Huyền Trang trở nên mạnh dạn, tự tin hơn hẳn và đến bây giờ cháu Huyền Trang đã tự mình làm các việc nhỏ giúp cô cùng các bạn.
Cô giáo cần hình thành cho trẻ thói quen tự giác, tự lập trong các việc làm cá nhân mà không phải phụ thuộc vào bất kỳ một ai khác. Tính tự lập của trẻ sẽ có cơ hội được phát triển mạnh mẽ hơn nữa nếu như cô quan tâm và tạo điều kiện thường xuyên cho trẻ làm mọi việc. tuyệt đối không làm thay trẻ những việc trẻ có thể làm được. Vì được làm việc giúp cô, trẻ sẽ cảm thấy vui, tự tin và thể hiện được bản thân.
* Ví dụ: trong lớp tôi có cháu Hoàng Nguyên, ngay từ đầu cháu đã tỏ ra mạnh dạn, luôn chủ động làm các công việc nhỏ giúp cô, giúp các bạn. Hiểu tính cháu như vậy ngoài việc tuyên dương và rèn luyện thêm tính mạnh dạn, tự tin cho cháu, tôi còn nhờ cháu giúp đỡ các bạn khác.
Trẻ được tự do chọn góc chơi, đồ chơi theo ý thích của mình
+ Trong giờ chơi tự do: Tôi cho trẻ chọn góc chơi, chọn đồ chơi theo ý thích của mình, tôi chỉ bao quát và gợi ý trẻ chơi. Cháu Phương Linh nhút nhát, luôn sợ sệt không giám chơi với các bạn, đến giờ chơi Phương Linh lại ngồi ở ghế hoặc chơi một mình. Tôi bảo cháu Hoàng Nguyên: “ Con lại rủ bạn Phương Linh cùng chơi nhé” vì đôi lúc chơi với các bạn trẻ sẽ giúp trẻ trở nên mạnh dạn hơn, đêm lại cho trẻ sư tự tin, bạo dạn hơn.
+ Hoàng Nguyên ơi! Con thích chơi đồ chơi gì?
+ Bạn Phương Linh cũng rất thích chơi đồ chơi ghép hình. Nếu có 2 bạn chơi ghép hình thì sẽ hay hơn phải không? Con lại rủ bạn cùng chơi nhé.
- Lúc đó Hoàng Nguyên lại chơi cùng Phương Linh, giúp cháu Phương Linh cảm thấy thoải mái và tự tin, mạnh dạn hơn trước và đến giờ cháu Phương Linh đã tự biết lại rủ bạn chơi và thích chơi với các bạn khác.
Với trẻ ở lứa tuổi mầm non, cô nên khuyến khích trẻ tự lập càng sớm càng tốt theo sự phát triển của hệ thần kinh. Đây cũng là việc làm giúp trẻ trở nên mạnh dạn và tự tin hơn trong mọi môi trường.
6. Khen ngợi, động viên trẻ kịp thời:
Mỗi một chúng ta khi làm việc tốt ai cũng mong muốn nhận được lời khen ngợi và trẻ cũng vậy. Theo các chuyên gia giáo dục mầm non, việc giáo dục trẻ mầm non điều quan trọng là quá trình để trẻ khám phá, học cách làm và rút ra kinh nghiệm tự lập cho lần sau chứ không phải kết quả như thế nào.
Ai cũng làm việc nhiều lần mới có thể thành thạo, nên khi trẻ bắt đầu làm dù có chậm hay sai sót thì cũng là chuyện rất bình thường. Do đó mà chúng ta đừng bao giờ chê trách trẻ, ngược lại phải luôn khích lệ để trẻ hào hứng và tự lập hơn.
*Ví dụ: Trong giờ hoạt động chiều: Dạy trẻ kỹ năng chào hỏi lễ phép.
- Tôi hỏi trẻ: Vì sao chúng ta phải chào hỏi lễ phép nào?
- Tôi cho trẻ lên thực hành( đứng đối diện với từng nhân vật trong video…)
- Cháu Bảo An: Cúi mặt mà không trả lời. Tôi không trách nạt trẻ mà động viên cháu để lần sau cháu cố gắng.
- Cháu Hoàng Phương: chào Bác.
- Bạn Hoàng Phương chào gần đúng rồi, lần sau khi chào người lớn, chúng mình phải chào: Cháu chào Bác. Con nhớ chưa? Tôi cho cháu chào lại. Và sau nhiều lần như vậy cháu Hoàng Phương đã không làm sai nữa, tôi thấy cháu cũng tự tin, mạnh dạn hẳn lên trong giao tiếp đặc biệt là khi đến lớp trẻ nhanh nhẹn chào cô khi vào lớp học.
Khen trẻ trước các bạn tạo thêm sự tự tin cho trẻ
- Không nên nhắc đến nhược điểm của trẻ trước mặt người khác. Xóa mờ nhược điểm, nhấn mạnh ưu điểm của trẻ. Nên bắt đầu từ những ưu điểm của trẻ để ngợi khen trẻ. Lúc cần phê bình vẫn phải phê bình, nhưng cần nắm bắt mức độ của việc phê bình. Ngợi khen và phê bình đều là nghệ thuật giáo dục, nếu vận dụng tốt, trẻ sẽ dễ sửa chữa khuyết điểm, tâm trạng vui vẻ, sự tự tin và lòng tự trọng cũng vì thế mà được phát triển. Đối với một số hành động nực cười, không đúng của trẻ, không nên mỉa mai mà nhắc nhở trẻ thông qua những câu đùa hóm hỉnh. Khi trẻ không vui, hãy cho phép trẻ bày tỏ tâm trạng của mình, như thế có thể giúp trẻ bớt đi một số lo lắng, căng thẳng vả cảm giác thất bại. Trong thời điểm trẻ phải trải qua những sự kiện quan trọng trong cuộc đời, sự lắng nghe và ủng hộ của cha mẹ mãi mãi chiếm vị trí quan trọng nhất trong trái tim trẻ.
Tính mạnh dạn, tự tin của trẻ không tự nhiên mà có, nó được hình thành dần dần nhờ sự giáo dục đúng đắn của người lớn chúng ta. Cách tốt nhất để rèn tính mạnh dạn, tự tin là tạo cơ hội cho trẻ phát huy được khả năng của mình, cô giáo cần phải khen ngợi, động viên, khuyến khích kịp thời.
Với trẻ 3 tuổi, lại cần luôn khen ngợi nhiều hơn khi trẻ làm việc tốt. Nếu trẻ mắc lỗi hoặc không nghe lời, cô nên giải thích cho con hiểu, tránh nạt trẻ. Cho trẻ nói lên cảm nghĩ của mình sau khi tham gia các hoạt động ở lớp.
Cô cũng có thể thông qua các trò chơi phân vai, những câu chuyện hay các tình huống khác nhau. Đối với trẻ thiếu tự tin, cần khen ngợi ngay từ những cố gắng bước đầu của trẻ và động viên liên tục một cách thiện chí, không chê bai, chỉ trích khi trẻ làm sai vì như vậy sẽ phá hoại sự tự tin của trẻ, làm căng thẳng mối quan hệ giữa trẻ với cô, giữa trẻ với các bạn và giữa trẻ với mọi người.
Hãy chứng tỏ cho trẻ biết trẻ luôn được yêu thương thông qua lời nói và hành động của cô. Kể cho trẻ những câu chuyện để trẻ thấy được chúng là niềm vui gia đình, của cô và các bạn trong lớp, tin rằng khi trẻ lớn lên sẽ là một người thông minh, khoẻ mạnh và sáng tạo trong xã hội để giúp trẻ tìm cách giải quyết vấn đề.
Cần giao cho trẻ những việc làm đơn giản mà trẻ có thể làm. Cô không nên làm hộ trẻ. Việc làm thay cho trẻ cũng trở thành thói quen và sau này trẻ sẻ có tình ỉ lại hoặc sẽ từ chối không làm. Điều đó không phải vì trẻ không biết vâng lời mà do trẻ thiếu sự mạnh dạn, tự tin, sợ không làm được, sợ bị cô giáo chê trách. Cô giáo cần tin tưởng trẻ có thể làm được nếu cố gắng, vì vậy cần tránh làm hộ trẻ những việc đơn giản mà bản thân trẻ có thể làm được như: cầm thìa xúc cơm ăn, đi giày, dép, xếp ghế…cô giáo nên động viên, khuyến khích trẻ để trẻ hứng thú làm nhưng phải kịp thời không để việc khen ngợi để lâu vì như thế trẻ sẽ cảm thấy chán nãn.
* Ví dụ: Sau khi kết thúc giờ hoạt động góc. Trẻ biết giúp cô cất đồ chơi đúng nơi quy định, biết giúp bạn cất đồ chơi. Cô lại bên trẻ khen ngợi, tuyên dương trẻ để trẻ cảm thấy được tin tưởng và tăng têm tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
* Ví dụ: Trong giờ chơi tự do cháu Hoàng Quân chạy bị ngã. Tôi thấy cháu Trọng Chính lại đỡ bạn dậy.
+ Bạn dậy đi, có đau không?
- Tôi chạy lại: Con có đau không?
- Cô cảm ơn bạn Trọng Chính, bạn đã rất giỏi vì biết đỡ bạn dậy khi bạn bị ngã.
- Lúc đó tôi thấy Trọng Chính rất vui khi được cô khen giữa các bạn trong lớp.
Vì thế, hãy luôn dành cho trẻ những lời khen, động viên để trẻ trở nên tự tin về bản thân mình dù làm sai hay đúng, cứ nhiều lần như vậy trẻ sẽ lớn lên rất nhiều.
7. Phối kết hợp với phụ huynh và nhà trường:
Phối kết hợp với phụ huynh và nhà trường trong việc giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ là một trong những biện pháp không kém phần quan trọng. Bởi phụ huynh là yếu tố cùng với nhà trường góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Vào dịp họp phụ huynh đầu năm học, ngoài các nội dung của cuộc họp, tôi phổ biến tỉ mỉ giúp phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
Vì vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ, là cách tốt nhất để phát huy tính chủ động của trẻ, do vậy khi bồi dưỡng tính tự tin, mạnh dạn của trẻ, bố mẹ phải
giúp trẻ tạo ra bầu không khí vui vẻ để phát huy tối đa tiềm năng cho trẻ. Khi trẻ chơi đùa vui vẻ thì tâm lý mắc cỡ có thể sẽ bị xua tan, lúc này chính là thời cơ rất tốt để khích lệ trẻ mạnh dạn, tự tin nói chuyện cũng như tham gia vào các hoạt động khác.
- Để dạy trẻ có kỹ năng mạnh dạn, tự tin…thì vai trò của bố mẹ vô cùng quan trọng:
+ Hãy yêu trẻ hết lòng vì tình yêu không điều kiện của bố mẹ sẽ tạo nên một nền tảng vững chắc cho sự mạnh dạn, tự tin của trẻ.
+ Khuyến khích trẻ kể cho bố mẹ nghe những câu chuyện nhiều hơn những gì trẻ nghĩ, sự tôn trọng cũng như sự lắng nghe chân thành của bố mẹ sẽ tạo cho trẻ sự yên tâm và trẻ có thể tâm sự cùng bố mẹ nhiều hơn để giải quyết vấn đề.
+ Rèn cho trẻ có thói quen tự lập ngay từ khi trẻ còn nhỏ như: xếp giày, dép gọn gàng, cất đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định…
+ Dạy trẻ biết nhận lỗi khi làm sai một việc gì đó.
+ Cho trẻ được tự do, thoải mái chơi những trò chơi, đồ chơi mà trẻ thích.
+ Tạo điều kiện cho trẻ thể hiện ý nghĩ, suy nghĩ của mình.
* Ví dụ: Những lúc nghĩ học ở nhà ông bà, bố mẹ hoặc anh chị có thể tạo niềm tin và sự thoải mái cho trẻ, cho trẻ được thể hiện những gì trẻ thích, không ép buộc trẻ phải làm những điều trẻ không thích, nếu cần nên gải thích cho trẻ hiểu.
+ Trẻ rất thích được khen ngợi vì thế khi trẻ làm được một việc tốt dù là nhỏ nhưng cũng nên khen trẻ để lần sau trẻ thêm mạnh dạn, tự tin trong mọi việc.
+ Vận động phụ huynh tham gia cùng trẻ các hội thi, các ngày lễ hội khi trường tổ chức như ngày hội thể dục, thể thao, cuộc thi bé khỏe, bé ngoan, bé với an toàn giao thông….Điều này đòi hỏi bố mẹ phải tạo mọi cơ hội cho con nói ra suy nghĩ của mình và không được ngắt lời khi trẻ đang nói… Đây cũng là một yêu cầu trong việc giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ khi còn nhỏ.
Mỗi đứa trẻ đều có một điểm mạnh nào đó, bố mẹ cần tôn trọng và khuyến khích trẻ với những niềm đam mê của chúng, cho dù đôi khi nó không làm bạn hài lòng. Vì khi bố mẹ thích điều gì đó thì cũng muốn thực hiện bằng được vậy thì hãy hiểu cho trẻ để động viên trẻ thực hiện đam mê.
* Ví dụ: Nếu không muốn trẻ chạy nhảy sau khi vừa ăn cơm xong thì có thể nói : “ Ăn cơm xong chạy nhảy sẽ đau dạ dày con ạ ” hơn là nói ham dọa trẻ: “ Không được chạy nhảy, mẹ sẽ đánh con” trẻ sẽ thấy khó hiểu hoang mang trước câu nói và thái độ của bố mẹ lúc đó, và sẽ dần dần trẻ sẽ cảm thấy sợ làm mất sự tự tin ở trẻ.
Một gia đình hạnh phúc, bền vững sẽ là động lực tạo nên tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ. Sự động viên của cha mẹ là điều quan trọng nhất trên thế giới đối với con trẻ vì trẻ biết mình có làm đúng hay không. Nếu trẻ sai, cha mẹ cũng nên chỉ ra điểm sai ấy, không nên bỏ qua. Trẻ sẽ học được nhiều từ những sai lầm. Để từ đó lớn lên và mạnh dạn, tự tin trong cuộc sống.
IV. HIỆU QUẢ MANG LẠI CỦA SÁNG KIẾN
Với sự nổ lực, cố gắng không ngừng của bản thân trong việc tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, học tập các chuyên đề, trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ luôn linh hoạt, sáng tạo đổi mới các hình thức để trẻ luôn hứng thú hoạt động, ngoài ra tôi luôn làm tốt cong tác phối kết hợp với các bậc phụ huynh trong việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ. Thực tế, tôi thấy trẻ hứng thú, tích cực hơn trong các hoạt động, tôi tìm tòi, trau dồi kiến thức cho mình, nghiên cứu tài liệu, chuyên đề, tự học, trong các giờ tham quan, giao lưu với các lớp học khác trẻ trở nên mạnh dạn, tự tin hơn hẳn. Các bậc phụ huynh trao đổi rất vui mừng vì càng ngày trở nên mạnh dạn, tự tin tham gia các hoạt động không những ở lớp mà ở gia đình và những nơi công cộng đông người. Trẻ đã biết nói lên những suy nghĩ cũng như việc làm của mình, mạnh dạn đưa ra ý kiến của bản thân, biết làm các công việc nhỏ vừa sức, biết giao tiếp mạnh dạn với mọi người…. Nắm được tình hình thực tế của lớp, tôi đã sử dụng các biện pháp vào trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, lồng ghép vào các hoạt động cụ thể hàng ngày đề tài đã mang lại hiệu quả cao hơn so với 3 tuổi khác không sử dụng các pháp trên cụ thể như sau:
Kết quả khảo sát đánh giá như sau:
TT |
Nội dung |
LỚP 3TA (lớp đối chứng) |
LỚP 3TB (lớp thực nghiệm) |
1 |
Số lượng trẻ |
30 |
30 |
2 |
Chủ động giao tiếp với người khác |
73,3% |
93,3% |
|
Trẻ có kỹ năng tự lập |
76,6% |
96,7% |
|
Trẻ biết tự chịu trách nhiệm |
70% |
96,7% |
|
Mạnh dạn đưa ra ý kiến của bản thân |
73,3% |
96,7% |
Qua kết quả ở bảng khảo sát trên thật sự đã có sự khác nhau về chất lượng giáo dục sự mạnh dạn, tự tin ở trẻ giữa 2 lớp (lớp thực nghiệm và lớp đối chứng). Ở thực thực nghiệm, chất lượng cao hơn ở lớp đối chứng.
* Kết quả thể hiện cụ thể như sau:
- Trẻ hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động một cách say sưa;
- Trẻ mạnh dạn, tự tin hơn hẳn trong các hoạt động;
- Trẻ biết chủ động giao tiếp với mọi người.
- Trẻ có kỹ năng tự lập. Biết chọn bạn chơi, chọn các loại đồ dùng, đồ chơi mà mình thích.
- 100% trẻ có sự tự tin, mạnh dạn. Biết nhận ra việc làm sai; Biết chịu trách nhiệm trước việc mình làm.
- Trẻ đã biết thể hiện sự mạnh dạn, tự tin trong một số hoạt động với cô và các bạn trong lớp; Mạnh dạn đưa ra các ý kiến của bản thân.
- Qua việc thường xuyên được tham gia vào các hoạt động thì kỹ năng mạnh dạn, tự tin của các trẻ trong lớp tôi được nâng cao rõ rệt, trẻ nhanh nhẹn, năng động, tự tin, mạnh dạn, thân thiện với bạn bè; tự chịn trách nhiệm và biết tự lập.
- Qua việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin trong các mối quan hệ giúp các trẻ trong lớp thêm gắn bó với nhau, nâng cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của trẻ.
Sau khi thực hiện đề tài: “Một số biện pháp giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi” trẻ đã mạnh dạn, tự tin, nhanh nhẹn hơn, chủ động tích cực hơn khi tham gia hoạt động. Hình thành các tính tự lập, kỹ năng giao tiếp mạnh dạn, phát triển ngôn ngữ, tình cảm và kỷ năng xã hội cho trẻ. Với kết quả đó đề tài đã được ứng dụng trên thực tế lớp tôi và có thể áp dụng tích cực rộng rãi vào thực tiễn trong các hoạt động của trường mầm non.
- Sau khi triển khai, giúp bản thân tôi nắm vững vàng kiến thức hơn, phương pháp, kỹ năng tổ chức tốt các hoạt động phát triển kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ một cách linh hoạt, sáng tạo, lên lớp với phong thái tự tin, thoải mái, nói rõ ràng, lưu loát.
- Giúp đồng nghiệp hiểu được tầm quan trọng của việc chú trọng giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ trong các hoạt động ở trường Mầm non; xây dựng được nhiều tiết dạy mẫu sáng tạo cho đồng nghiệp học hỏi trong hoạt động giáo dục.
- Giúp bản thân tôi nắm vững kiến thức, phương pháp, kỹ năng tổ chức tốt các hoạt động phát triển kỷ năng mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động một cách linh hoạt, sáng tạo, lên lớp với phong thái tự tin, thoải mái, nói rõ ràng, chính xác các thông tin.
- Được phụ huynh tin yêu và chị em đồng nghiệp kính trọng.
- Bản thân có nhiều kinh nghiệm, kỹ năng tổ chức cho trẻ các họat động giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin một cách linh hoạt, sáng tạo trong mọi hoạt động.
- Có kỹ năng phối kết hợp chặt chẽ với các bậc phụ huynh, nhà trường trong công tác chăm sóc - giáo dục trẻ; đặc biệt là giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
- Bổ sung thêm được nhiều kiến thức về nội dung giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ mầm non.
- Giúp đồng nghiệp hiểu được tầm quan trọng của việc lồng ghép giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động ở trường Mầm non; xây dựng được nhiều tiết dạy mẫu sáng tạo cho đồng nghiệp học hỏi trong hoạt động giáo dục.
- Thông qua đề tài giúp nhà trường bổ sung thêm nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho công tác giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin, tuyên truyền tới mọi người hiểu và có ý thức trách nhiệm để làm tốt việc giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ góp phần thực hiện các mục tiêu chuyên đề về phát triển tình cảm và kỷ năng xã hội nói chung và giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin nói riêng đặt ra trong năm học.
Thông qua đề tài giúp nhà trường có nhiều kinh nghiệm quan tâm và xây dựng môi trường, bổ sung thêm nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho công tác giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin, tuyên truyền tới mọi người hiểu và có ý thức trách nhiệm để làm tốt việc giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ góp phần thực hiện các mục tiêu chuyên đề về phát triển tình cảm và kỷ năng xã hội nói chung và giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ nói riêng đặt ra trong năm học.
VII. NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM.
Qua việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ với một số kết quả như trên, bản thân tôi đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm như sau:
- Bản thân cần phải tích cực học tập, tự bồi dưỡng chuyên môn, tự rèn luyện bản thân, học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp và biết lắng nghe ý kiến đóng góp của mọi người;
- Cô giáo là người có tâm huyết, say mê với nghề nghiệp, thực hiện yêu thương, tôn trọng trẻ giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt đức, trí, thể, mỹ và ngôn ngữ;
- Cần tìm hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lý, hiểu khả năng, nhu cầu, hứng thú và kinh nghiệm thực tế của lớp, độ tuổi của trẻ để đưa ra những hình thức và biện pháp thực hiện giáo dục một cách linh hoạt sáng tạo;
- Người lớn luôn là tấm gương sáng, yêu thương tôn trọng, đảm bảo an toàn cho trẻ, luôn gương mẫu trước hành động, lời nói của mình để trẻ noi theo. Thường xuyên tạo môi trường phong phú cho trẻ được tham gia hoạt động, vui chơi;
- Nắm vững biện pháp hình thức tổ chức tốt các hoạt động giáo dục;
- Biết lồng ghép hài hoà giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin vào các hoạt động giáo dục khác với nhiều hình thức để đem lại kết quả cao.
- Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động đa dạng, phong phú phù hợp với độ tuổi, chủ đề, trong khi tổ chức hoạt động giáo dục luôn lấy trẻ làm trung tâm;
- Làm tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh và các cấp lãnh đạo để tìm ra biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ;
- Cần phải tổ chức cho trẻ tham gia trải nghiệm bằng các hoạt động hàng ngày để phát triển và giáo dục ở trẻ tính mạnh dạn, tự tin, có tinh thần tập thể, biết chơi với bạn bè, biết giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm của mình với các bạn động nghiệp.
- Động viên, khuyến khích trẻ tự tin, mạnh dạn. Lựa chọn nội dung giáo dục phù hợp với nội dung của từng hoạt động, cũng như phù hợp với khả năng nhận thức trên trẻ;
- Cô giáo chính là chiếc cầu nối giữa trẻ với hiện thực bên ngoài, là trung tâm của mọi tình huống mà đứa trẻ ở trong đó nên phải biết kiên trì, có tình yêu thương đối với trẻ nhỏ và luôn luôn là tấm gương sáng, mẫu mực cho trẻ bắt chước, lĩnh hội và làm theo để trẻ tránh khỏi những ảnh hưởng xấu đến sự lành mạnh của trẻ sau này, nếu trẻ phát triển theo chiều hướng xấu mà không uốn nắn kịp thời thì khó lòng có thể “giáo dục lại” cho trẻ.
I. KẾT LUẬN
Trẻ thơ như trang giấy trắng, việc chuẩn bị và giáo dục cho trẻ những kĩ năng cơ bản cần có để trẻ thuận lợi trong việc phát triển về sau là hết sức cần thiết. Trong số đó, dạy cho trẻ sự mạnh dạn, tư tin cũng là yếu tố không thể thiếu.
Giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mầm non không những góp phần về sự chuẩn bị cho trẻ thái độ, tính tự tin, mạnh dạn, những phẩm chất con người mới mà còn có ý nghĩa quan trọng đối với việc hình thành và phát triển nhân cách c ũng như phát triển toàn diện cho trẻ.
II. NHỮNG KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT.
1. Đối với Bộ - Sở Giáo dục - Đào tạo:
- Tiếp tục quan tâm, chỉ đạo, tổ chức chuyên đề, phổ biến các sáng kiến hay về giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ để tất cả giáo viên tham khảo.
- Đề tài mà bản thân tôi nghiên cứu và đã thực hiện mang lại hiệu quả cao trong thực tế đơn vị nên có thể áp dụng đề tài này vào thực tiễn một cách rộng rãi.
2. Đối với Phòng Giáo dục - Đào tạo:
- Mở các lớp chuyên đề, bồi dưỡng thường xuyên kiến thức về giáo dục mầm non cho giáo viên học tập.
- Những sáng kiến đạt giải và có tính ứng dụng vào thực tế CS - GD trẻ cao thì rất mong được đăng tải lên trang Web riêng của ngành, để giáo viên được tham khảo và áp dụng vào thực tiễn trong công tác CS - GD trẻ tại lớp của mình.
3. Đối với nhà trường:
- Tạo điều kiện về thời gian để giáo viên nghiên cứu nâng cao trình độ và năng lực thực tiễn qua các buổi sinh hoạt chuyên môn.
- Tăng cường công tác tuyên truyền đến các bậc phụ huynh về kiến thức chăm sóc giáo dục trẻ đặc biệt phát triển tình cảm và kỷ năng xã hội đặc biệt là kỷ năng mạnh dạn, tự tin.
- Tổ chức hội thi cho trẻ, rút kinh nghiệm và bổ sung để nâng cao chuyên đề giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự rin cho trẻ mầm non.
Trên đây là một số kinh nghiệm mà bản thân tôi đã đúc rút được trong quá trình tổ chức giáo dục các kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của bạn bè đồng nghiệp, hội đồng khoa học các cấp góp ý bổ sung để đề tài kinh nghiệm của tôi có nhiều biện pháp hữu hiệu hơn./.
Xin chân thành cảm ơn!
Tháng 01 năm 2017
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non mẫu giáo bé (3 tuổi) - TS. Trần Thị Ngọc Trâm, TS. Lê Thu Hương, TS. Lê Thị Ánh Tuyết ( Đồng chủ biên).
2. Module MN 2 Đặc điểm phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ mẫu giáo.
3. Module MN 39 Giáo dục kỷ năng sống cho trẻ mẫu giáo.
4. Giáo dục học mầm non - Đào Thanh Âm chủ biên
5. Giáo dục học mẫu giáo - Nhà xuất bản giáo dục
6. Tâm lý giáo dục học mầm non- Đào Thanh Âm chủ biên.
7. Một số trang web về giáo dục mầm non.
8. Cẩm nang về tâm lý trẻ mầm non.
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC SỰ MẠNH DẠN,
TỰ TIN CHO TRẺ MẪU GIÁO 3 TUỔI
Trong các kỷ năng sống thì sự mạnh dạn, tự tin là một trong những yếu tố giúp con người có gặt hái được thành công trong cuộc sống. Trẻ mầm non cũng vậy, sự mạnh dạn, tự tin trong cuộc sống là một trong những yếu tố giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Thường xuyên gần gũi, tập luyện cho trẻ sống hài hòa với mọi người và môi trường xung quanh, tạo cho trẻ tính tự lập và sự mạnh dạn, tự tin, sẽ giúp trẻ vượt qua tính nhút nhát một cách tốt nhất. Sự yêu thương, quan tâm chăm sóc trẻ có chừng mực sẽ tạo điều kiện tốt giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, phát triển tính độc lập. Có như vậy thì sau này, trẻ mới hình thành nên nhân cách hài hòa và thích nghi tốt với cuộc sống.
Từ những luận điểm trên chúng ta có thể hiểu rằng: Một đứa trẻ nếu không có sự mạnh dạn, sự tự tin thì sẽ như thế nào? Tình trạng trẻ em đến trường còn rụt rè, nhút nhát không biết nói chuyện, không giám chơi cùng các bạn, không biết nói lên điều mình muốn, không biết thể hiện một bài hát dù đã thuộc và rất muốn thể hiện…có nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng trong đó việc thiếu sự mạnh dạn, thiếu sự tự tin là nguyên nhân sâu xa nhất. Bởi vì, khi trẻ mạnh dạn, tự tin trẻ có thể làm bất cứ điều gì trẻ muốn. Khi cô mời trẻ lên thể hiện một bài hát, trẻ sẽ nhanh nhẹn thể hiện, trẻ cảm thấy phấn chấn khi được cô mời lên đọc thơ, kể chuyện hay làm để giúp đỡ cô, các bạn một việc gì đó… Do đó việc dạy sự mạnh dạn, tự tin là rất cần thiết.
Vì sao trẻ lại thiếu tính mạnh dạn, tự tin? Có rất nhiều nguyên nhân tác động khiến cho trẻ trở nên nhút nhát. Chính vì vậy việc đầu tiên mà cô giáo cần làm đó là tìm ra được nguyên nhân, gốc rễ làm cho trẻ mất tự tin. Khi tìm được nguyên nhân thì sẽ dễ dàng đưa ra kế hoạch thay đổi cho trẻ, giúp trẻ có thể mạnh dạn, tự tin, hòa nhập hơn bằng việc phải tìm hiểu tất cả những môi trường mà trẻ đã tiếp xúc, quan sát trẻ thiếu tự tin ở đâu? Biểu hiện của trẻ khi giao tiếp với người khác như thế nào? Khi tham gia các hoạt động ở lớp ra sao ?...
Các bậc cha mẹ thường nghĩ rằng cho con ăn đủ chất, béo khỏe và tăng cân đều là điều quan trọng và đáng quan tâm nhất. Hình thành cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin càng sớm sẽ càng tốt hơn rất nhiều cho trẻ, góp phần giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
Trước những thực tế đáng lo như vậy, là một giáo viên đứng lớp với tình yêu thương trẻ và trách nhiệm của người mẹ, người cô tôi thật lòng thấy lo lắng và trăn trở, suy nghĩ phải làm thế nào để trẻ có được sự mạnh dạn, tự tin để trẻ tự lập, biết nói ra những suy nghĩ, việc làm của mình, có những chia sẽ với mọi người trong cuộc sống xã hội…Chính vì vậy mà tôi mạnh dạn chọn đề tài: “ Một số biện pháp giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi ”
1. Phạm vi nghiên cứu.
Áp dụng vào dạy các bài mới, ôn tập và giáo dục thường xuyên cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi kỹ năng mạnh dạn, tự tin trong tất cả các hoạt động giáo dục trong trường mầm non.
2. Đối tượng nghiên cứu.
Nghiên cứu một số giải pháp, cách thức để giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi.
IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
Nghiên cứu đưa ra một số giải pháp nhằm giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi, qua đó góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu giáo 3 tuổi trong trường mầm non.
Sau khi nghiên cứu thực hiện đề tài giúp tôi có những định hướng phù hợp trong công tác giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ, nâng cao ý thức của phụ huynh, góp phần quan trọng trong quá trình giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ khi đến lớp cũng như ở mọi lúc mọi nơi. Đồng thời cũng khắc phục được một số hạn chế trong biện pháp cũ.
VI. NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI
- Đề tài áp dụng rộng rãi không những trong các hoạt động trong trường mầm non ở nông thôn mà còn ở gia đình và mọi lúc mọi nơi trong toàn xã hội.
- Sự mạnh dạn, tự tin của trẻ mẫu giáo 3 tuổi giúp trẻ trở nên nhanh nhẹn, chủ động, tích cực, sáng tạo hơn trong các hoạt động.
- Phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ. Giúp trẻ phát triển một cách toàn diện trong tương lai.
Đảng và Nhà nước ta đã và đang vô cùng quan tâm về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, tập trung đổi mới phương pháp dạy học, thực hiện các chuyên đề về chăm sóc - giáo dục trẻ cũng ngày càng được quan tâm nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Dù là trẻ mầm non, chúng ta cũng phải giáo dục cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin để thể hiện bản thân ở mọi lúc mọi nơi, trong mọi hoàn ảnh. Nghị quyết số 29, Hội nghị Trung ương 8 khóa XI, Đại hội lần thư XII của Đảng cũng đã có những mục tiêu, định hướng cho phát triển giáo dục nói chung và giáo dục mầm non nói riêng.
Tuy vậy phương pháp, cách thức tổ chức các hoạt động giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu chăm sóc giáo dục đặt ra hiện nay. Chính vì vậy tôi đưa ra đề tài này là thiết thực, hợp thời, hợp lý nhằm tổ chức tốt các hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ, đặc biệt là giáo dục phát triển tình cảm và kỷ năng xã hội, đáp ứng yêu cầu đặt ra của giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
Sự mạnh dạn, tự tin sẽ đem lại cho trẻ nhiều cơ hội thể hiện mình, trong đó con người trao đổi thông tin, cảm xúc, nhận thức, đánh giá và điều chỉnh hành vi lẫn nhau đồng thời tự điều chỉnh hành vi của mình. Vì nếu một đứa trẻ không có sự mạnh dạn, tự tin thì sẽ như thế nào? Trẻ sẽ bị cô lập trong mọi hoạt động, cảm giác bị lạc lõng giữa mọi người, không biết làm gì? Không biết mình làm được gì? Muốn gì? Và phải làm như thế nào? Như thế sẽ rất thiệt thòi cho bản thân trẻ.
Chính vì thế cần phải giáo dục cho trẻ sự mạnh dạn để trẻ thật sự tự tin về bản thân, biết thể hiện mình không những ở gia đình, lớp học mà còn ở cả những nơi công cộng đông người, trẻ sẽ không còn thấy lạc lõng hay rụt rè mất tự tin.
Các nhà tâm lý học mầm non cho rằng, chúng ta nên có những giải thích tình huống cho trẻ, giảng giải từng chi tiết với trẻ và cố gắng nói để trẻ hiểu. Biện pháp này mang lại hiệu quả đối với một số trẻ, nhưng không phải là tất cả. Đôi khi nó không hiệu quả vì trẻ nhút nhát thường không hiểu những lý luận đó, mà chúng hành động do những cảm xúc bên trong tác động.
Trẻ thường chơi một mình hay luôn cảm thấy sợ sệt, lo lắng khi cô gọi trả lời câu hỏi, ngại nói chuyện với người khác, không dám thể hiện suy nghĩ của mình trước nhiều người…đó chính là biểu hiện của sự nhút nhát, thiếu sự mạnh dạn, tự tin.
Sự nhút nhát khiến cho trẻ co rúm lại khi tiếp xúc với mọi người xung quanh, điều đó sẽ ảnh hưởng không tốt cho quá trình phát triển sau này của trẻ. Nó sẽ làm thui chột những khả năng tiềm ẩn của trẻ cũng như trẻ luôn cảm thấy thất bại, lo lắng với tất cả mọi thứ, không dám đưa ra ý kiến của bản thân, không biết giải quyết các vấn đề xảy ra xung quanh mình, không biết cách nói chuyện hay ứng xử với người khác.
Giáo dục trẻ kĩ năng mạnh dạn, tự tin là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu không những của gia đình mà còn là của cô giáo vì không phải trẻ nào sinh ra đã có sẵn sự mạnh dạn, tự tin. Sự mạnh dạn, tự tin được hình thành từ tính cách, từ môi trường sống, từ kiến thức, từ những định hướng phù hợp của gia đình và trường mầm non. Để trẻ có được tính mạnh dạn, tự tin chính là các cô phải hình thành cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin, dám thể hiện trước đám đông trong tất cả các hoạt động.
2. Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 3 tuổi
“ Trẻ lên 3 cả nhà học nói ”. Ở lứa tuổi này trẻ nói nhiều hơn hay hỏi người khác hỏi đến khi trẻ cảm thấy thỏa mãn mới thôi, trẻ thích tự làm mọi việc, thích được tự chơi theo ý mình. Trẻ hay chú ý tới những thứ xung quanh, biết thể hiện cảm xúc của mình như: biết bày tỏ tình cảm với mọi người, thích được khen, được gần gủi quan tâm…Đặc biệt trẻ có những cá tính riêng, đôi lúc không nghe lời người, đôi khi lại nhút nhát, sợ sệt không giám nói chuyện với người khác, nói lên những suy nghĩ của mình, làm những việc mà mình thích. Sự mạnh dạn, tự tin được hình thành từ tính cách, từ môi trường sống, từ kiến thức, từ những định hướng phù hợp của gia đình, trường mầm non và của toàn xã hội. Để trẻ có được sự mạnh dạn, tự tin chính là các cô phải hình thành cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin, dám thể hiện trước đám đông trong tất cả các hoạt động.
3. Cơ sở thực tiễn.
Một đứa trẻ không thể hiện sự tự tin, mạnh dạn trước trước đám đông nếu như lúc nào cũng sợ sệt, rụt rè, nhút nhát. Tính mạnh dạn, tự tin là nội lực bên trong của trẻ chính là thứ mà chúng ta cần vun đắp cho trẻ một cách từ từ, qua từng giờ, từng ngày, từng tuần, từng tháng trong chính môi trường giáo dục trẻ. Ví dụ như chúng ta có thể kể cho trẻ nghe nhiều câu chuyện, hướng dẫn trẻ đọc các loại sách phù hợp độ tuổi, xem những bộ phim cổ tích, hoạt hình... có nội dung bổ ích. Tích tụ lâu ngày, nó sẽ nung nấu và những điều này chính là “thần dược” giúp trẻ có được một kiến thức rộng, những suy nghĩ độc lập. Khi trẻ có được càng nhiều kinh nghiệm hay nói cách khác là “giá trị bên trong”; thì lúc đó những lời trẻ nói ra khi đứng trước đám đông sẽ càng mang tính thuyết phục, tự tin, mạnh dạn và chững chạc hơn trông thấy.
4. Vai trò ý nghĩa của việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi.
Trẻ tự tin là trẻ mạnh dạn, tin tưởng vào những việc mình làm và khả năng của mình, không ngần ngại, không ỷ lại vào người khác, dám làm và nhận lỗi khi làm sai. Trẻ luôn sẵn sàng trình bày những suy nghĩ và việc làm của mình cho người khác nghe. Trẻ tự tin thường mạnh dạn nói lên khả năng của mình bằng những câu như: “ Cháu làm được…", "Cháu biết rồi cô ạ…”. Trẻ mạnh dạn, tự tin, thường học tập tốt hơn, có tình cảm ổn định hơn, giao tiếp nhanh nhạy hơn, khả năng hoà đồng với các bạn trong vui chơi, trong các hoạt động... cũng tốt hơn.
Trong cuộc sống, thiếu sự mạnh dạn, tự tin, thiếu tự lập thường do trẻ ít kinh nghiệm, thiếu kiến thức và các kĩ năng. Sự mạnh dạn, tự tin, ở trẻ không tự nhiên mà có, nó được hình thành dần dần nhờ sự giáo dục đúng đắn của người lớn. Cách tốt nhất để phát triển tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ là tạo cơ hội cho trẻ phát huy khả năng của mình, khen ngợi, động viên khuyến khích của người lớn chúng ta đối với trẻ.
Chính vì những lý do đó mà việc dạy cho trẻ những kỹ năng cần thiết mà đầu tiên là sự mạnh dạn, tự tin ngay từ khi còn nhỏ là điều vô cùng cấp bách và đúng đắn.
1. Ưu điểm
* Về phía giáo viên:
- Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm bổ sung về cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị - đồ dùng đồ chơi, thường xuyên tổ chức các chuyên đề, các giời dạy mẫu tạo điều kiện và động viên chúng tôi tham gia học tập, nghiên cứu…nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ;
- Đội ngũ giáo viên trong nhà trường có nhiều kinh nghiệm, quan tâm giúp đỡ nhau trong quá trình thực hiện công việc chăm sóc và giáo dục trẻ;
- Nhà trường đã rất chú trọng trong việc tạo môi trường trong và ngoài lớp nhằm nâng cao việc giáo dục kĩ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ;
- Bản thân luôn gần gủi, quan tâm, yêu thương trẻ nên tôi đã hiểu được tính cách cũng như đặc điểm tâm lý của từng trẻ;
- Giáo viên đã làm tốt công tác phối kết hợp cùng phụ huynh trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ, sự phối hợp tốt giữa phụ huynh và nhà trường đã góp phần rất nhiều trong việc giáo dục làm quen nề nếp sinh hoạt của lớp;
- Bản thân tôi luôn dành thời gian nghiên cứu tài liệu, học hỏi qua đồng nghiệp về chuyên đề “ Giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội”
- Tập thể cán bộ giáo viên và nhân viên hưởng ứng tích cực cuộc vận động: “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực ”. Nhà trường đã rất chú trọng trong việc tạo môi trường trong và ngoài lớp nhằm nâng cao việc giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ
* Về chất lượng trẻ:
- Trường tôi là đơn vị đạt danh hiệu trường chuẩn quốc gia mức độ 1, và chuẩn bị đón chuẩn quốc gia mức độ 2. Cơ sở vật chất đảm bảo đầy đủ, khuôn viên trường rộng, thoáng, xanh- sach- đẹp- thân thiện. Đặc biệt nhà trường đã chú trọng tạo được nhiều góc hoạt động ngoài trời hấp dẫn kích thích trẻ tham gia hoạt động: như góc vận động, góc khám phá khoa học,…tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm. Thường xuyên quan tâm và bổ sung các loại đồ dùng, đồ chơi, tranh ảnh… phục vụ cho các hoạt động giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ…
- Tỷ lệ huy động trẻ ra lớp đạt 100% , trẻ MG= 100%, NT= 44,5%;
- Đa số trẻ có sức khoẻ tốt, thích tham gia vào các hoạt động;
2. Hạn chế
* Về giáo viên:
- Bản thân chư thật sự có những biện pháp hay, sáng tạo trong việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
- Thời gian để giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ trong một hoạt động còn hạn hẹp vì một hoạt động không thể chỉ giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ mà việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin chủ yếu chỉ được lồng ghép và tích hợp vào các hoạt động trong ngày.
- Việc sử dụng các biện pháp chưa phù hợp với từng nội dung giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ, chưa phát huy được mặt mạnh của các biện pháp và chưa có sự phối kết hợp một cách đồng bộ và hợp lý;
- Quá trình giáo dục chưa thường xuyên, liên tục, nội dung giáo dục mà giáo viên đưa ra chưa toàn diện, chưa cụ thể hóa các yêu cầu;
- Do đặc thù của công việc giáo viên mầm non đứng lớp 2 buổi/ ngày nên tôi gặp khó khăn về thời gian tham khảo, nghiên cứu các tài liệu…
- Trường đóng trên địa bàn nông thôn cách xa trung tâm thị xã, đời sống nhân dân không đồng đều chủ yếu là làm nông nên ít nhiều cũng ảnh hưởng đến việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
- Về cơ sở vật chất, trang thiết bị và phương tiện dạy học đang được chú trọng đầu tư nhưng còn thiếu một số hạng mục cơ sở vật chất trang thiết bị như 2 phòng học…nên một phần nào đó ảnh hưởng đến công tác giảng dạy và lên lớp của giáo viên
* Về chất lượng trẻ:
- Trong lớp còn có nhiều trẻ nhút nhát, rụt rè, thiếu tự tin trước đám đông hay khi tham gia vào các hoạt động tập thể.
- Khả năng chú ý có chủ định của một số trẻ còn yếu, trẻ cũng có thể dễ dàng hòa nhập cùng mọi người nhưng cũng có thể im lặng, rụt rè khi không còn hứng thú hay chán một điều gì đó.
- Trẻ trên địa bàn bố mẹ chủ yếu đi làm ăn xa trẻ chủ yếu sống với ông bà, anh chị nên sự quan tâm về giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ chưa được đáp ứng.
3. Khảo sát đầu năm
Để đánh giá thực chất, mức độ kỹ năng mạnh dạn, tự tin của trẻ, vào đầu năm tôi đã tiến hành tổ chức khảo sát trên trẻ cả 2 lớp 3 tuổi, bằng nhiều hình thức tổ chức cho trẻ tham gia hứng thú vào các hoạt động, trẻ thể hiện sự mạnh dạn, tự tin trong mọi hoạt động đến đâu? Tôi nhận thấy rằng số lượng trẻ trong lớp tôi và lớp 3TA tham gia các hoạt động chưa thật sự hứng thú, chưa thực sự mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động mà vẫn còn tình trạng rụt rè, nhút nhát không giám thể hiện mong muốn cũng như ý tưởng của bản thân, điều đó được minh chứng bằng kết quả sau:
TT |
Nội dung |
LỚP 3TA |
LỚP 3TB |
1 |
Số lượng trẻ |
30 |
30 |
2 |
Chủ động giao tiếp với người khác |
60% |
60% |
|
Trẻ có kỹ năng tự lập |
50% |
50% |
|
Trẻ biết tự chịu trách nhiệm |
56,6% |
56,6% |
|
Mạnh dạn đưa ra ý kiến của bản thân |
50% |
50% |
Bản thân tôi đưa ra một số giải pháp nhằm giúp trẻ 3 tuổi có sự mạnh dạn, tự tin trong cuộc sống, biết mình nói lên được những điều nên làm và không nên làm, giúp trẻ trở nên tự tin, mạnh dạn, chủ động, tích cực và biết cách xử lý các tình huống đơn giản trong cuộc sống.
Để chuẩn bị tâm lý cho trẻ, giáo viên hãy tập cho trẻ thói quen trò chuyện cùng với trẻ hàng ngày, đồng thời trong quá trình trò chuyện hãy để trẻ có quyền nói. Cô nên khuyến khích trẻ chủ động bày tỏ những quan điểm, ý nghĩ riêng của mình. Mặt khác, bên cạnh những câu hỏi vặn vẹo của mình thì cô hãy tạo động lực cho trẻ đưa ra những câu hỏi tranh luận với lý lẻ, hoặc dẫn chứng để thuyết phục cô làm một điều gì đó chẳng hạn. Nếu cô thường xuyên có thói quen tranh luận này với trẻ hàng ngày thì trẻ sẽ thấy mạnh dạn, tự tin hơn hẳn khi đúng trước lớp múa hát, hay kể một câu chuyện hoặc làm một việc gì đó trước đám đông mà trẻ thích.
Chúng ta cũng không nên ép buộc trẻ. Hãy nhớ rằng tất cả những rèn luyện kỹ năng này chỉ mang tính bước đầu, để tạo dựng nền tảng cho trẻ về sau. Do đó, cần để trẻ làm tất cả trong trạng thái thoải mái nhất mà trẻ muốn. Nếu khi cô tổ chức chơi một trò chơi tập thể nào đó trẻ cảm thấy lo lắng, nhút nhát, không muốn chơi vì sợ, cô giáo đừng ra sức ép trẻ. Tuy nhiên, cô có thể đưa trẻ đến nhiều môi trường khác nhau để giúp trẻ làm quen từ từ. Trẻ có thể ở bên cạnh bạn, quan sát, sau đó làm quen với những gì cô yêu cầu… Cứ như thế cho đến khi trẻ cảm thấy môi trường mới này thật sự “an toàn”.
- Chuẩn bị tốt tâm lý cho trẻ trước mọi hoạt động tạo cho trẻ một niềm tin, sự hứng thú trước khi bước vào hoạt động, giúp sẽ thêm mạnh dạn, tự tin thể hiện bản thân trước cô và các bạn, và những người xung quanh.
Cô giáo là người tạo cho trẻ cơ hội để thể hiện chính mình bằng cách gợi ý cho trẻ biết giúp đỡ, hướng dẫn bạn khi bạn gặp khó khăn. Khi trẻ giúp đỡ được người khác thì đó chính là kỹ năng mạnh dạn, tự tin trước đám đông để thuyết phục người khác.
Ngoài ra, cô cũng có thể tạo cơ hội cho trẻ được thử sức bằng việc cho trẻ đi học ở phòng chức năng của nhà trường: Học hát, học múa, học nhảy erobic để trẻ có cơ hội lên sân khấu hát, múa, biểu diễn trong các ngày lễ, hội: Khai giảng, tổng kết, ngày quốc tế thiếu nhi 1/6... trước đám đông để trẻ trở nên tự tin, mạnh dạn hơn không còn nhút nhát, sợ hãi nhiều như trước đây.
Mỗi một con người đều có lòng tự trọng, nó là một phần tạo nên sự mạnh dạn, tự tin của họ. Trẻ nhỏ cũng có lòng tự trọng và cần được mọi người tôn trọng. Một đứa trẻ có thể không giỏi giao tiếp nhưng lại hát hay, không giỏi kể chuyện nhưng lại vẽ rất đẹp…Tất cả các trẻ đều có ưu điêm riêng của mình và đều phải được tôn trọng, cô giáo cần biết và giúp đỡ để trẻ phát huy tài năng của mình.
3. Tạo điều kiện cho trẻ trải nghiệm để rèn sự mạnh dạn, tự tin.
Trường mầm non phải luôn là ngôi nhà thứ hai sau gia đình để trẻ hình thành sự mạnh dạn, tự tin. Vậy khi trẻ đến trường, cô giáo phải làm sao để trẻ có sự mạnh dạn, tự tin? Hãy tạo thành những sân chơi năng động để trẻ trải nghiệm như:
Đầu tiên cô phải tổ chức những cuộc thi đơn giãn như đọc thơ, kể chuyện, hát... cô giáo sẽ tham gia chơi cùng với trẻ, khi trẻ đã mạnh dạn, tự tin hơn cô sẽ cho trẻ tham gia trải nghiemj nhiều trò chơi khó hơn như với trò chơi đó cô cho trẻ thay đổi vai thường xuyên, để trẻ đóng vai người dẫn chuyện hoặc để trẻ làm thí sinh thi, làm khán giả và cô giáo phải giải thích cho trẻ biết được nhiệm vụ của những vai đó để làm gì? phải ứng xử như thế nào?…như vậy trẻ sẽ được tham gia các vai khác nhau, trẻ sẽ có nhiều trải nghiệm về vai trò của các vai diễn của mình cũng như ứng dụng nó trong cuộc sống.
Chúng ta hãy dành một chút thời gian để lắng nghe trẻ nói, hiểu về những gì trẻ đang suy nghĩ và mong muốn đây cũng là một cơ hội để trẻ trải nghiệm. Cô cần thể hiện sự quan tâm của mình qua các cử chỉ hay thái độ của trẻ. Trẻ sẽ không bao giờ nói lên ý kiến của mình khi người lớn không lắng nghe trẻ nói. Khi được nói ra ý nghĩa của mình, trẻ sẽ thấy được giá trị của bản thân.
Cô cần tạo cho trẻ cơ hội để thể hiện tính mạnh dạn, tự tin, có thể tổ chức trò chơi: “Bé cùng trổ tài” trẻ được giải quyết các tình huống: Giải quyết tình huống giúp cho trẻ có thể đưa ra cách giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng.
* Ví dụ: Trong hoạt động chiều cô có thể tổ chức cho trẻ chơi : Đố vui, cô đưa ra các câu hỏi, trẻ trả lời.
+ Các con ơi! Hôm nay, lớp mình tổ chức chương trình: “ Đố vui cùng bé” để biết được bé nào giỏi hơn, nhanh hơn, các con có muốn trổ tài không? Cô biết lớp mình có nhiều bạn rất giỏi, rất muốn tham gia. Lúc đó trẻ sẽ muốn thể hiện bản thân, muốn được cô khen, các bạn khen, muốn được thể hiện bản thân. Trẻ sẽ trở nên mạnh dạn, tự tin hơn, khi cô thường xuyên quan tâm và tạo điều kiện để trẻ thể hiện bản thân mình.
Trẻ được tự do thể hiện theo ý thích trong mỗi hoạt động
Giáo viên phải thường xuyên đưa ra những câu hỏi phản xạ đơn giản, đến các tình huống khó trong cuộc sống sẽ giúp cho trẻ được rèn luyện và có thêm kinh nghiệm khi gặp phải những tình huống tương tự trong cuộc sống.
Xem clip với nội dung phù hợp chủ đề, sau đó dạy trẻ cách đặt câu hỏi và cách trả lời: Việc xem video và đặt ra những câu hỏi liên quan đến bài học sẽ giúp cho trẻ biết cách đặt câu hỏi, biết cách trả lời và khai thác nội dung video, rút ra được các bài học. Điều đó kích thích tư duy của trẻ luôn phát triển tích cực.
Cô giáo hãy để trẻ tự làm những việc nhỏ như: xếp ghế, xếp gối, cất đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định…Để trẻ tự vệ sinh cá nhân, đi giày, dép hoặc cất bát, thìa... Hãy để cho trẻ có quyền được tự quyết định chọn đồ gì, chơi trò chơi gì còn cô có thể gợi ý, hướng dẫn, động viên trẻ chơi. Bên cạnh đó, cô cũng có thể để trẻ thể hiện sự mạnh dạn, tự tin của mình trước các bạn bằng những việc làm nhỏ nhặt nhất.
* Ví dụ: Để trẻ được nói lên sở thích ăn uống của mình hoặc để trẻ tự biết xếp hàng khi đi lấy cơm… tất cả những điều đó tưởng chừng như đơn giản nhưng lại có hiệu quả rất lớn khi trẻ được tiếp xúc và nói lên mong muốn của mình. Do vậy giúp trẻ có được tính mạnh dạn, tự tin ngay từ nhỏ chính là đang xây nền móng cho sự thành công của trẻ trong tương lai.
4. Giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ thông qua trò chơi.
Đối với mỗi con người, sự mạnh dạn, tự tin là yếu tố quan trọng góp phần quyết định thành công của họ trong cuộc sống. Thực tế cho thấy những đứa trẻ cũng vậy, trẻ hiếu động, cá tính sẽ thường mạnh dạn, tự tin và bản lĩnh hơn. Trẻ nhút nhát thường kém thành công hơn so với những trẻ mạnh dạn, tự tin. Ở trường mầm non, hầu như tất cả các hoạt động đều giúp trẻ them mạnh dạn, tự tin trong đó việc tham gia vào các trò chơi là một hoạt động vô cùng bổ ích cho việc rèn tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
Chúng ta đều biết rằng, thông qua các trò chơi, trẻ sẽ học được rất nhiều điều. Điều đó sẽ cải thiện hành vi của trẻ bằng cách tạo cho trẻ cảm giác mình là người quan trọng.
Trẻ thể hiện tính mạnh dạn, tự tin thông qua trò chơi
Với trẻ nhỏ, tự tin chưa hẳn là tin vào khả năng, hiểu biết của mình, mà tự tin đơn giản chỉ là mạnh dạn chơi những trò chơi yêu thích, tham gia những hoạt động mà trẻ thấy hứng thú, hấp dẫn. Thông qua những trò chơi, trẻ sẽ tìm hiểu về thế giới xung quanh, học hỏi những kiến thức bổ ích, giúp cho trí não phát triển cũng như rèn luyện được các kỹ năng khác. Có nhiều trò chơi rèn luyện tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
* Ví dụ: Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: “Đi tàu hỏa”.
+ Tất cả trẻ xếp thành hàng dọc, trẻ sau để tay lên trẻ trước thành đoàn tàu (cứ thế nối tiếp nhau). Trẻ dẫn đầu vừa chạy vừa hô lệnh. “ Tàu lên dốc, tàu xuống dốc”. Khi nghe hiệu lệnh tàu lên dốc, trẻ chạy chậm lại, kiểng và chạy mũi bàn chân. Khi nghe hiệu lệnh tàu xuống dốc, tất cả chạy lại bằng gót chân. Trong lúc chạy, những trẻ làm toa tàu phía sau cùng hát bài đồng dao “ đi cầu, đi quán”, hoặc cũng có thể hát bài hát: Mời đi tàu lửa:
“ Nào mời anh em lên tàu lửa chúng mình đi!
Đi đi khắp nơi mà không thích sao?
Nào mời anh em lên tàu lửa chúng mình đi!
Đi đi khắp nơi mà không tốn tiền!
Anh có đi không? Tôi đi, tôi đi”.
- Để trẻ chơi một cách tự nhiên những trò chơi trẻ thích, miễn rằng đấy là những trò có ích cho sự phát triển của trẻ.
*Ví dụ: Trong giờ chơi hoạt động góc. Trẻ đang thích chơi xây dựng thì đừng bắt trẻ dừng lại và làm một việc khác, hay sang một góc chơi khác. Bởi vì, tùy vào tâm trạng mà mỗi lúc trẻ thích chơi những góc chơi khác nhau và chỉ khi được chơi những góc chơi hay trò chơi mình thích thì trẻ mới có hứng thú và tự tin sáng tạo khi chơi.
* Ví dụ: Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: “ Đèn đỏ đèn xanh”
- Trò chơi giúp cho trẻ có khả năng nhận biết và phản xạ nhanh. Giúp trẻ có thêm hiểu biết về mọt số luật lệ giao thông. Trẻ biết chỉ đi qua đường khi đèn xanh bật sáng, khi gặng đèn đỏ dùng lại.
+ Chia trẻ làm 4 nhóm đứng ở bốn nhóm đứng ở góc đường. Cô làm chú công an đứng ở giữa chỉ đường, tay cô cầm hai đèn hiệu và hướng dẫn cho trẻ chơi. Khi nào cô giơ đèn xanh thì trẻ mới được qua đường và chạy nhanh, trẻ làm xe đạp thì đi sát lề đường phía bên tay phải và chạy hơi chậm. Trẻ đi bộ thì đi trên vỉa hè (do cô quy định). Khi trẻ đã biết chơi, cô cho một trẻ lên làm công an, cô hướng dẫn trẻ làm động tác lái xe ô tô, xe đạp và kêu “ bim bim” hay “ kính coong”…tạo không khí cho trẻ chơi thêm hứng thú.
Trẻ chơi trò chơi dân gian: kéo co
- Tất cả trẻ trong lớp đều được tham gia chơi, những trẻ nhút nhát khi thấy các bạn chơi trẻ cũng sẽ thấy muốn tham gia và dần dần trẻ sẽ hòa nhập và chơi cùng các bạn, giúp cho trẻ thêm mạnh dạn, tự tin không những trong các trò chơi mà còn trong tất cả các hoạt động.
5. Giáo dục trẻ tính tự lập
Giáo dục tính tự lập cho trẻ 3 tuổi là rất cần thiết, vì vậy ngay từ khi bắt đầu đi học, cô giáo cần chú ý đến việc dạy trẻ tính tự lập và luôn khuyến khích trẻ tự làm những việc cá nhân đơn giản. Dạy trẻ phải biết tự mình mặc quần áo, đi giày, dép và cất đồ dùng cá nhân vào tủ hay là xếp ghế về đúng chổ ngồi của mình… bởi vì khi đến lớp có nhiều hoạt động, các hoạt động thay đổi thường xuyên, trẻ cũng phải thay đổi như đi dày vào giờ thể dục sáng, xếp thảm học vào giờ hoạt động chung, lấý và xếp ghế ngồi ngay ngắn vào giờ ăn…Tất cả những việc làm đó các trẻ đều phải tự được làm.
* Ví dụ: Sau các hoạt động, trẻ bảo cô thu dọn đồ dùng học tập, bàn ghế …. Trong quá trình hoạt động, các bạn trò chuyện lẫn nhau, giúp đỡ nhau cùng hoàn thành công việc.
Việc trẻ biết làm các việc nhỏ để giúp đỡ cô giáo là điều hết sức bình thường. Thậm chí, có nhiều bạn xung phong giúp đỡ cô. Muốn được làm việc cùng cô, đây cũng là điều mà cô nên tuyên dương trẻ và để những trẻ nhút nhát, sợ sệt nhìn thấy được và dần dần cũng muốn thể hiện mình như các bạn khác.
* Ví dụ: Chuẩn bị giờ chơi ngoài trời, chủ điểm thực vật; chủ điểm: Thế giới thực vật: Cô tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: “ Chọn quả”. Cô nhờ trẻ cùng chuẩn bị đồ dùng giúp cô. Biết cháu Huyền Trang nhút nhát, tôi gọi Huyền Trang lại và bảo.
+ Huyền Trang ơi! Con lại đây với cô nào.
+ Hôm nay, cô sẽ tổ chức cho lớp mình chơi trò chơi “kéo co”. Con giúp cô chuẩn bị đồ dùng nhé.
- Lúc đó Huyền Trang nhìn tôi và gật đầu. Dù biết Huyền Trang thích nhưng cô bé vẫn không giám thể hiện chỉ gật đầu là để tôi biết cháu đồng ý. Tôi hiểu nên lúc đó tôi bảo.
+ Con giỏi lắm, cô biết con sẽ giúp cô mà. Cô cháu mình cùng chuẩn bị nào.
- Cứ nhiều lần như vậy từ lần này qua lần khác, cháu Huyền Trang trở nên mạnh dạn, tự tin hơn hẳn và đến bây giờ cháu Huyền Trang đã tự mình làm các việc nhỏ giúp cô cùng các bạn.
Cô giáo cần hình thành cho trẻ thói quen tự giác, tự lập trong các việc làm cá nhân mà không phải phụ thuộc vào bất kỳ một ai khác. Tính tự lập của trẻ sẽ có cơ hội được phát triển mạnh mẽ hơn nữa nếu như cô quan tâm và tạo điều kiện thường xuyên cho trẻ làm mọi việc. tuyệt đối không làm thay trẻ những việc trẻ có thể làm được. Vì được làm việc giúp cô, trẻ sẽ cảm thấy vui, tự tin và thể hiện được bản thân.
* Ví dụ: trong lớp tôi có cháu Hoàng Nguyên, ngay từ đầu cháu đã tỏ ra mạnh dạn, luôn chủ động làm các công việc nhỏ giúp cô, giúp các bạn. Hiểu tính cháu như vậy ngoài việc tuyên dương và rèn luyện thêm tính mạnh dạn, tự tin cho cháu, tôi còn nhờ cháu giúp đỡ các bạn khác.
Trẻ được tự do chọn góc chơi, đồ chơi theo ý thích của mình
+ Trong giờ chơi tự do: Tôi cho trẻ chọn góc chơi, chọn đồ chơi theo ý thích của mình, tôi chỉ bao quát và gợi ý trẻ chơi. Cháu Phương Linh nhút nhát, luôn sợ sệt không giám chơi với các bạn, đến giờ chơi Phương Linh lại ngồi ở ghế hoặc chơi một mình. Tôi bảo cháu Hoàng Nguyên: “ Con lại rủ bạn Phương Linh cùng chơi nhé” vì đôi lúc chơi với các bạn trẻ sẽ giúp trẻ trở nên mạnh dạn hơn, đêm lại cho trẻ sư tự tin, bạo dạn hơn.
+ Hoàng Nguyên ơi! Con thích chơi đồ chơi gì?
+ Bạn Phương Linh cũng rất thích chơi đồ chơi ghép hình. Nếu có 2 bạn chơi ghép hình thì sẽ hay hơn phải không? Con lại rủ bạn cùng chơi nhé.
- Lúc đó Hoàng Nguyên lại chơi cùng Phương Linh, giúp cháu Phương Linh cảm thấy thoải mái và tự tin, mạnh dạn hơn trước và đến giờ cháu Phương Linh đã tự biết lại rủ bạn chơi và thích chơi với các bạn khác.
Với trẻ ở lứa tuổi mầm non, cô nên khuyến khích trẻ tự lập càng sớm càng tốt theo sự phát triển của hệ thần kinh. Đây cũng là việc làm giúp trẻ trở nên mạnh dạn và tự tin hơn trong mọi môi trường.
6. Khen ngợi, động viên trẻ kịp thời:
Mỗi một chúng ta khi làm việc tốt ai cũng mong muốn nhận được lời khen ngợi và trẻ cũng vậy. Theo các chuyên gia giáo dục mầm non, việc giáo dục trẻ mầm non điều quan trọng là quá trình để trẻ khám phá, học cách làm và rút ra kinh nghiệm tự lập cho lần sau chứ không phải kết quả như thế nào.
Ai cũng làm việc nhiều lần mới có thể thành thạo, nên khi trẻ bắt đầu làm dù có chậm hay sai sót thì cũng là chuyện rất bình thường. Do đó mà chúng ta đừng bao giờ chê trách trẻ, ngược lại phải luôn khích lệ để trẻ hào hứng và tự lập hơn.
*Ví dụ: Trong giờ hoạt động chiều: Dạy trẻ kỹ năng chào hỏi lễ phép.
- Tôi hỏi trẻ: Vì sao chúng ta phải chào hỏi lễ phép nào?
- Tôi cho trẻ lên thực hành( đứng đối diện với từng nhân vật trong video…)
- Cháu Bảo An: Cúi mặt mà không trả lời. Tôi không trách nạt trẻ mà động viên cháu để lần sau cháu cố gắng.
- Cháu Hoàng Phương: chào Bác.
- Bạn Hoàng Phương chào gần đúng rồi, lần sau khi chào người lớn, chúng mình phải chào: Cháu chào Bác. Con nhớ chưa? Tôi cho cháu chào lại. Và sau nhiều lần như vậy cháu Hoàng Phương đã không làm sai nữa, tôi thấy cháu cũng tự tin, mạnh dạn hẳn lên trong giao tiếp đặc biệt là khi đến lớp trẻ nhanh nhẹn chào cô khi vào lớp học.
Khen trẻ trước các bạn tạo thêm sự tự tin cho trẻ
- Không nên nhắc đến nhược điểm của trẻ trước mặt người khác. Xóa mờ nhược điểm, nhấn mạnh ưu điểm của trẻ. Nên bắt đầu từ những ưu điểm của trẻ để ngợi khen trẻ. Lúc cần phê bình vẫn phải phê bình, nhưng cần nắm bắt mức độ của việc phê bình. Ngợi khen và phê bình đều là nghệ thuật giáo dục, nếu vận dụng tốt, trẻ sẽ dễ sửa chữa khuyết điểm, tâm trạng vui vẻ, sự tự tin và lòng tự trọng cũng vì thế mà được phát triển. Đối với một số hành động nực cười, không đúng của trẻ, không nên mỉa mai mà nhắc nhở trẻ thông qua những câu đùa hóm hỉnh. Khi trẻ không vui, hãy cho phép trẻ bày tỏ tâm trạng của mình, như thế có thể giúp trẻ bớt đi một số lo lắng, căng thẳng vả cảm giác thất bại. Trong thời điểm trẻ phải trải qua những sự kiện quan trọng trong cuộc đời, sự lắng nghe và ủng hộ của cha mẹ mãi mãi chiếm vị trí quan trọng nhất trong trái tim trẻ.
Tính mạnh dạn, tự tin của trẻ không tự nhiên mà có, nó được hình thành dần dần nhờ sự giáo dục đúng đắn của người lớn chúng ta. Cách tốt nhất để rèn tính mạnh dạn, tự tin là tạo cơ hội cho trẻ phát huy được khả năng của mình, cô giáo cần phải khen ngợi, động viên, khuyến khích kịp thời.
Với trẻ 3 tuổi, lại cần luôn khen ngợi nhiều hơn khi trẻ làm việc tốt. Nếu trẻ mắc lỗi hoặc không nghe lời, cô nên giải thích cho con hiểu, tránh nạt trẻ. Cho trẻ nói lên cảm nghĩ của mình sau khi tham gia các hoạt động ở lớp.
Cô cũng có thể thông qua các trò chơi phân vai, những câu chuyện hay các tình huống khác nhau. Đối với trẻ thiếu tự tin, cần khen ngợi ngay từ những cố gắng bước đầu của trẻ và động viên liên tục một cách thiện chí, không chê bai, chỉ trích khi trẻ làm sai vì như vậy sẽ phá hoại sự tự tin của trẻ, làm căng thẳng mối quan hệ giữa trẻ với cô, giữa trẻ với các bạn và giữa trẻ với mọi người.
Hãy chứng tỏ cho trẻ biết trẻ luôn được yêu thương thông qua lời nói và hành động của cô. Kể cho trẻ những câu chuyện để trẻ thấy được chúng là niềm vui gia đình, của cô và các bạn trong lớp, tin rằng khi trẻ lớn lên sẽ là một người thông minh, khoẻ mạnh và sáng tạo trong xã hội để giúp trẻ tìm cách giải quyết vấn đề.
Cần giao cho trẻ những việc làm đơn giản mà trẻ có thể làm. Cô không nên làm hộ trẻ. Việc làm thay cho trẻ cũng trở thành thói quen và sau này trẻ sẻ có tình ỉ lại hoặc sẽ từ chối không làm. Điều đó không phải vì trẻ không biết vâng lời mà do trẻ thiếu sự mạnh dạn, tự tin, sợ không làm được, sợ bị cô giáo chê trách. Cô giáo cần tin tưởng trẻ có thể làm được nếu cố gắng, vì vậy cần tránh làm hộ trẻ những việc đơn giản mà bản thân trẻ có thể làm được như: cầm thìa xúc cơm ăn, đi giày, dép, xếp ghế…cô giáo nên động viên, khuyến khích trẻ để trẻ hứng thú làm nhưng phải kịp thời không để việc khen ngợi để lâu vì như thế trẻ sẽ cảm thấy chán nãn.
* Ví dụ: Sau khi kết thúc giờ hoạt động góc. Trẻ biết giúp cô cất đồ chơi đúng nơi quy định, biết giúp bạn cất đồ chơi. Cô lại bên trẻ khen ngợi, tuyên dương trẻ để trẻ cảm thấy được tin tưởng và tăng têm tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
* Ví dụ: Trong giờ chơi tự do cháu Hoàng Quân chạy bị ngã. Tôi thấy cháu Trọng Chính lại đỡ bạn dậy.
+ Bạn dậy đi, có đau không?
- Tôi chạy lại: Con có đau không?
- Cô cảm ơn bạn Trọng Chính, bạn đã rất giỏi vì biết đỡ bạn dậy khi bạn bị ngã.
- Lúc đó tôi thấy Trọng Chính rất vui khi được cô khen giữa các bạn trong lớp.
Vì thế, hãy luôn dành cho trẻ những lời khen, động viên để trẻ trở nên tự tin về bản thân mình dù làm sai hay đúng, cứ nhiều lần như vậy trẻ sẽ lớn lên rất nhiều.
7. Phối kết hợp với phụ huynh và nhà trường:
Phối kết hợp với phụ huynh và nhà trường trong việc giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ là một trong những biện pháp không kém phần quan trọng. Bởi phụ huynh là yếu tố cùng với nhà trường góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Vào dịp họp phụ huynh đầu năm học, ngoài các nội dung của cuộc họp, tôi phổ biến tỉ mỉ giúp phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
Vì vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ, là cách tốt nhất để phát huy tính chủ động của trẻ, do vậy khi bồi dưỡng tính tự tin, mạnh dạn của trẻ, bố mẹ phải
giúp trẻ tạo ra bầu không khí vui vẻ để phát huy tối đa tiềm năng cho trẻ. Khi trẻ chơi đùa vui vẻ thì tâm lý mắc cỡ có thể sẽ bị xua tan, lúc này chính là thời cơ rất tốt để khích lệ trẻ mạnh dạn, tự tin nói chuyện cũng như tham gia vào các hoạt động khác.
- Để dạy trẻ có kỹ năng mạnh dạn, tự tin…thì vai trò của bố mẹ vô cùng quan trọng:
+ Hãy yêu trẻ hết lòng vì tình yêu không điều kiện của bố mẹ sẽ tạo nên một nền tảng vững chắc cho sự mạnh dạn, tự tin của trẻ.
+ Khuyến khích trẻ kể cho bố mẹ nghe những câu chuyện nhiều hơn những gì trẻ nghĩ, sự tôn trọng cũng như sự lắng nghe chân thành của bố mẹ sẽ tạo cho trẻ sự yên tâm và trẻ có thể tâm sự cùng bố mẹ nhiều hơn để giải quyết vấn đề.
+ Rèn cho trẻ có thói quen tự lập ngay từ khi trẻ còn nhỏ như: xếp giày, dép gọn gàng, cất đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định…
+ Dạy trẻ biết nhận lỗi khi làm sai một việc gì đó.
+ Cho trẻ được tự do, thoải mái chơi những trò chơi, đồ chơi mà trẻ thích.
+ Tạo điều kiện cho trẻ thể hiện ý nghĩ, suy nghĩ của mình.
* Ví dụ: Những lúc nghĩ học ở nhà ông bà, bố mẹ hoặc anh chị có thể tạo niềm tin và sự thoải mái cho trẻ, cho trẻ được thể hiện những gì trẻ thích, không ép buộc trẻ phải làm những điều trẻ không thích, nếu cần nên gải thích cho trẻ hiểu.
+ Trẻ rất thích được khen ngợi vì thế khi trẻ làm được một việc tốt dù là nhỏ nhưng cũng nên khen trẻ để lần sau trẻ thêm mạnh dạn, tự tin trong mọi việc.
+ Vận động phụ huynh tham gia cùng trẻ các hội thi, các ngày lễ hội khi trường tổ chức như ngày hội thể dục, thể thao, cuộc thi bé khỏe, bé ngoan, bé với an toàn giao thông….Điều này đòi hỏi bố mẹ phải tạo mọi cơ hội cho con nói ra suy nghĩ của mình và không được ngắt lời khi trẻ đang nói… Đây cũng là một yêu cầu trong việc giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ khi còn nhỏ.
Mỗi đứa trẻ đều có một điểm mạnh nào đó, bố mẹ cần tôn trọng và khuyến khích trẻ với những niềm đam mê của chúng, cho dù đôi khi nó không làm bạn hài lòng. Vì khi bố mẹ thích điều gì đó thì cũng muốn thực hiện bằng được vậy thì hãy hiểu cho trẻ để động viên trẻ thực hiện đam mê.
* Ví dụ: Nếu không muốn trẻ chạy nhảy sau khi vừa ăn cơm xong thì có thể nói : “ Ăn cơm xong chạy nhảy sẽ đau dạ dày con ạ ” hơn là nói ham dọa trẻ: “ Không được chạy nhảy, mẹ sẽ đánh con” trẻ sẽ thấy khó hiểu hoang mang trước câu nói và thái độ của bố mẹ lúc đó, và sẽ dần dần trẻ sẽ cảm thấy sợ làm mất sự tự tin ở trẻ.
Một gia đình hạnh phúc, bền vững sẽ là động lực tạo nên tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ. Sự động viên của cha mẹ là điều quan trọng nhất trên thế giới đối với con trẻ vì trẻ biết mình có làm đúng hay không. Nếu trẻ sai, cha mẹ cũng nên chỉ ra điểm sai ấy, không nên bỏ qua. Trẻ sẽ học được nhiều từ những sai lầm. Để từ đó lớn lên và mạnh dạn, tự tin trong cuộc sống.
IV. HIỆU QUẢ MANG LẠI CỦA SÁNG KIẾN
Với sự nổ lực, cố gắng không ngừng của bản thân trong việc tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, học tập các chuyên đề, trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ luôn linh hoạt, sáng tạo đổi mới các hình thức để trẻ luôn hứng thú hoạt động, ngoài ra tôi luôn làm tốt cong tác phối kết hợp với các bậc phụ huynh trong việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ. Thực tế, tôi thấy trẻ hứng thú, tích cực hơn trong các hoạt động, tôi tìm tòi, trau dồi kiến thức cho mình, nghiên cứu tài liệu, chuyên đề, tự học, trong các giờ tham quan, giao lưu với các lớp học khác trẻ trở nên mạnh dạn, tự tin hơn hẳn. Các bậc phụ huynh trao đổi rất vui mừng vì càng ngày trở nên mạnh dạn, tự tin tham gia các hoạt động không những ở lớp mà ở gia đình và những nơi công cộng đông người. Trẻ đã biết nói lên những suy nghĩ cũng như việc làm của mình, mạnh dạn đưa ra ý kiến của bản thân, biết làm các công việc nhỏ vừa sức, biết giao tiếp mạnh dạn với mọi người…. Nắm được tình hình thực tế của lớp, tôi đã sử dụng các biện pháp vào trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, lồng ghép vào các hoạt động cụ thể hàng ngày đề tài đã mang lại hiệu quả cao hơn so với 3 tuổi khác không sử dụng các pháp trên cụ thể như sau:
Kết quả khảo sát đánh giá như sau:
TT |
Nội dung |
LỚP 3TA (lớp đối chứng) |
LỚP 3TB (lớp thực nghiệm) |
1 |
Số lượng trẻ |
30 |
30 |
2 |
Chủ động giao tiếp với người khác |
73,3% |
93,3% |
|
Trẻ có kỹ năng tự lập |
76,6% |
96,7% |
|
Trẻ biết tự chịu trách nhiệm |
70% |
96,7% |
|
Mạnh dạn đưa ra ý kiến của bản thân |
73,3% |
96,7% |
Qua kết quả ở bảng khảo sát trên thật sự đã có sự khác nhau về chất lượng giáo dục sự mạnh dạn, tự tin ở trẻ giữa 2 lớp (lớp thực nghiệm và lớp đối chứng). Ở thực thực nghiệm, chất lượng cao hơn ở lớp đối chứng.
* Kết quả thể hiện cụ thể như sau:
- Trẻ hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động một cách say sưa;
- Trẻ mạnh dạn, tự tin hơn hẳn trong các hoạt động;
- Trẻ biết chủ động giao tiếp với mọi người.
- Trẻ có kỹ năng tự lập. Biết chọn bạn chơi, chọn các loại đồ dùng, đồ chơi mà mình thích.
- 100% trẻ có sự tự tin, mạnh dạn. Biết nhận ra việc làm sai; Biết chịu trách nhiệm trước việc mình làm.
- Trẻ đã biết thể hiện sự mạnh dạn, tự tin trong một số hoạt động với cô và các bạn trong lớp; Mạnh dạn đưa ra các ý kiến của bản thân.
- Qua việc thường xuyên được tham gia vào các hoạt động thì kỹ năng mạnh dạn, tự tin của các trẻ trong lớp tôi được nâng cao rõ rệt, trẻ nhanh nhẹn, năng động, tự tin, mạnh dạn, thân thiện với bạn bè; tự chịn trách nhiệm và biết tự lập.
- Qua việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin trong các mối quan hệ giúp các trẻ trong lớp thêm gắn bó với nhau, nâng cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của trẻ.
Sau khi thực hiện đề tài: “Một số biện pháp giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi” trẻ đã mạnh dạn, tự tin, nhanh nhẹn hơn, chủ động tích cực hơn khi tham gia hoạt động. Hình thành các tính tự lập, kỹ năng giao tiếp mạnh dạn, phát triển ngôn ngữ, tình cảm và kỷ năng xã hội cho trẻ. Với kết quả đó đề tài đã được ứng dụng trên thực tế lớp tôi và có thể áp dụng tích cực rộng rãi vào thực tiễn trong các hoạt động của trường mầm non.
- Sau khi triển khai, giúp bản thân tôi nắm vững vàng kiến thức hơn, phương pháp, kỹ năng tổ chức tốt các hoạt động phát triển kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ một cách linh hoạt, sáng tạo, lên lớp với phong thái tự tin, thoải mái, nói rõ ràng, lưu loát.
- Giúp đồng nghiệp hiểu được tầm quan trọng của việc chú trọng giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ trong các hoạt động ở trường Mầm non; xây dựng được nhiều tiết dạy mẫu sáng tạo cho đồng nghiệp học hỏi trong hoạt động giáo dục.
- Giúp bản thân tôi nắm vững kiến thức, phương pháp, kỹ năng tổ chức tốt các hoạt động phát triển kỷ năng mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động một cách linh hoạt, sáng tạo, lên lớp với phong thái tự tin, thoải mái, nói rõ ràng, chính xác các thông tin.
- Được phụ huynh tin yêu và chị em đồng nghiệp kính trọng.
- Bản thân có nhiều kinh nghiệm, kỹ năng tổ chức cho trẻ các họat động giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin một cách linh hoạt, sáng tạo trong mọi hoạt động.
- Có kỹ năng phối kết hợp chặt chẽ với các bậc phụ huynh, nhà trường trong công tác chăm sóc - giáo dục trẻ; đặc biệt là giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
- Bổ sung thêm được nhiều kiến thức về nội dung giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ mầm non.
- Giúp đồng nghiệp hiểu được tầm quan trọng của việc lồng ghép giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động ở trường Mầm non; xây dựng được nhiều tiết dạy mẫu sáng tạo cho đồng nghiệp học hỏi trong hoạt động giáo dục.
- Thông qua đề tài giúp nhà trường bổ sung thêm nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho công tác giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin, tuyên truyền tới mọi người hiểu và có ý thức trách nhiệm để làm tốt việc giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ góp phần thực hiện các mục tiêu chuyên đề về phát triển tình cảm và kỷ năng xã hội nói chung và giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin nói riêng đặt ra trong năm học.
Thông qua đề tài giúp nhà trường có nhiều kinh nghiệm quan tâm và xây dựng môi trường, bổ sung thêm nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho công tác giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin, tuyên truyền tới mọi người hiểu và có ý thức trách nhiệm để làm tốt việc giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ góp phần thực hiện các mục tiêu chuyên đề về phát triển tình cảm và kỷ năng xã hội nói chung và giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ nói riêng đặt ra trong năm học.
VII. NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM.
Qua việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ với một số kết quả như trên, bản thân tôi đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm như sau:
- Bản thân cần phải tích cực học tập, tự bồi dưỡng chuyên môn, tự rèn luyện bản thân, học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp và biết lắng nghe ý kiến đóng góp của mọi người;
- Cô giáo là người có tâm huyết, say mê với nghề nghiệp, thực hiện yêu thương, tôn trọng trẻ giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt đức, trí, thể, mỹ và ngôn ngữ;
- Cần tìm hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lý, hiểu khả năng, nhu cầu, hứng thú và kinh nghiệm thực tế của lớp, độ tuổi của trẻ để đưa ra những hình thức và biện pháp thực hiện giáo dục một cách linh hoạt sáng tạo;
- Người lớn luôn là tấm gương sáng, yêu thương tôn trọng, đảm bảo an toàn cho trẻ, luôn gương mẫu trước hành động, lời nói của mình để trẻ noi theo. Thường xuyên tạo môi trường phong phú cho trẻ được tham gia hoạt động, vui chơi;
- Nắm vững biện pháp hình thức tổ chức tốt các hoạt động giáo dục;
- Biết lồng ghép hài hoà giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin vào các hoạt động giáo dục khác với nhiều hình thức để đem lại kết quả cao.
- Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động đa dạng, phong phú phù hợp với độ tuổi, chủ đề, trong khi tổ chức hoạt động giáo dục luôn lấy trẻ làm trung tâm;
- Làm tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh và các cấp lãnh đạo để tìm ra biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ;
- Cần phải tổ chức cho trẻ tham gia trải nghiệm bằng các hoạt động hàng ngày để phát triển và giáo dục ở trẻ tính mạnh dạn, tự tin, có tinh thần tập thể, biết chơi với bạn bè, biết giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm của mình với các bạn động nghiệp.
- Động viên, khuyến khích trẻ tự tin, mạnh dạn. Lựa chọn nội dung giáo dục phù hợp với nội dung của từng hoạt động, cũng như phù hợp với khả năng nhận thức trên trẻ;
- Cô giáo chính là chiếc cầu nối giữa trẻ với hiện thực bên ngoài, là trung tâm của mọi tình huống mà đứa trẻ ở trong đó nên phải biết kiên trì, có tình yêu thương đối với trẻ nhỏ và luôn luôn là tấm gương sáng, mẫu mực cho trẻ bắt chước, lĩnh hội và làm theo để trẻ tránh khỏi những ảnh hưởng xấu đến sự lành mạnh của trẻ sau này, nếu trẻ phát triển theo chiều hướng xấu mà không uốn nắn kịp thời thì khó lòng có thể “giáo dục lại” cho trẻ.
I. KẾT LUẬN
Trẻ thơ như trang giấy trắng, việc chuẩn bị và giáo dục cho trẻ những kĩ năng cơ bản cần có để trẻ thuận lợi trong việc phát triển về sau là hết sức cần thiết. Trong số đó, dạy cho trẻ sự mạnh dạn, tư tin cũng là yếu tố không thể thiếu.
Giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mầm non không những góp phần về sự chuẩn bị cho trẻ thái độ, tính tự tin, mạnh dạn, những phẩm chất con người mới mà còn có ý nghĩa quan trọng đối với việc hình thành và phát triển nhân cách c ũng như phát triển toàn diện cho trẻ.
II. NHỮNG KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT.
1. Đối với Bộ - Sở Giáo dục - Đào tạo:
- Tiếp tục quan tâm, chỉ đạo, tổ chức chuyên đề, phổ biến các sáng kiến hay về giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ để tất cả giáo viên tham khảo.
- Đề tài mà bản thân tôi nghiên cứu và đã thực hiện mang lại hiệu quả cao trong thực tế đơn vị nên có thể áp dụng đề tài này vào thực tiễn một cách rộng rãi.
2. Đối với Phòng Giáo dục - Đào tạo:
- Mở các lớp chuyên đề, bồi dưỡng thường xuyên kiến thức về giáo dục mầm non cho giáo viên học tập.
- Những sáng kiến đạt giải và có tính ứng dụng vào thực tế CS - GD trẻ cao thì rất mong được đăng tải lên trang Web riêng của ngành, để giáo viên được tham khảo và áp dụng vào thực tiễn trong công tác CS - GD trẻ tại lớp của mình.
3. Đối với nhà trường:
- Tạo điều kiện về thời gian để giáo viên nghiên cứu nâng cao trình độ và năng lực thực tiễn qua các buổi sinh hoạt chuyên môn.
- Tăng cường công tác tuyên truyền đến các bậc phụ huynh về kiến thức chăm sóc giáo dục trẻ đặc biệt phát triển tình cảm và kỷ năng xã hội đặc biệt là kỷ năng mạnh dạn, tự tin.
- Tổ chức hội thi cho trẻ, rút kinh nghiệm và bổ sung để nâng cao chuyên đề giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự rin cho trẻ mầm non.
Trên đây là một số kinh nghiệm mà bản thân tôi đã đúc rút được trong quá trình tổ chức giáo dục các kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của bạn bè đồng nghiệp, hội đồng khoa học các cấp góp ý bổ sung để đề tài kinh nghiệm của tôi có nhiều biện pháp hữu hiệu hơn./.
Xin chân thành cảm ơn!
Tháng 01 năm 2017
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non mẫu giáo bé (3 tuổi) - TS. Trần Thị Ngọc Trâm, TS. Lê Thu Hương, TS. Lê Thị Ánh Tuyết ( Đồng chủ biên).
2. Module MN 2 Đặc điểm phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ mẫu giáo.
3. Module MN 39 Giáo dục kỷ năng sống cho trẻ mẫu giáo.
4. Giáo dục học mầm non - Đào Thanh Âm chủ biên
5. Giáo dục học mẫu giáo - Nhà xuất bản giáo dục
6. Tâm lý giáo dục học mầm non- Đào Thanh Âm chủ biên.
7. Một số trang web về giáo dục mầm non.
8. Cẩm nang về tâm lý trẻ mầm non.
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC SỰ MẠNH DẠN,
TỰ TIN CHO TRẺ MẪU GIÁO 3 TUỔI
Trong các kỷ năng sống thì sự mạnh dạn, tự tin là một trong những yếu tố giúp con người có gặt hái được thành công trong cuộc sống. Trẻ mầm non cũng vậy, sự mạnh dạn, tự tin trong cuộc sống là một trong những yếu tố giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Thường xuyên gần gũi, tập luyện cho trẻ sống hài hòa với mọi người và môi trường xung quanh, tạo cho trẻ tính tự lập và sự mạnh dạn, tự tin, sẽ giúp trẻ vượt qua tính nhút nhát một cách tốt nhất. Sự yêu thương, quan tâm chăm sóc trẻ có chừng mực sẽ tạo điều kiện tốt giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, phát triển tính độc lập. Có như vậy thì sau này, trẻ mới hình thành nên nhân cách hài hòa và thích nghi tốt với cuộc sống.
Từ những luận điểm trên chúng ta có thể hiểu rằng: Một đứa trẻ nếu không có sự mạnh dạn, sự tự tin thì sẽ như thế nào? Tình trạng trẻ em đến trường còn rụt rè, nhút nhát không biết nói chuyện, không giám chơi cùng các bạn, không biết nói lên điều mình muốn, không biết thể hiện một bài hát dù đã thuộc và rất muốn thể hiện…có nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng trong đó việc thiếu sự mạnh dạn, thiếu sự tự tin là nguyên nhân sâu xa nhất. Bởi vì, khi trẻ mạnh dạn, tự tin trẻ có thể làm bất cứ điều gì trẻ muốn. Khi cô mời trẻ lên thể hiện một bài hát, trẻ sẽ nhanh nhẹn thể hiện, trẻ cảm thấy phấn chấn khi được cô mời lên đọc thơ, kể chuyện hay làm để giúp đỡ cô, các bạn một việc gì đó… Do đó việc dạy sự mạnh dạn, tự tin là rất cần thiết.
Vì sao trẻ lại thiếu tính mạnh dạn, tự tin? Có rất nhiều nguyên nhân tác động khiến cho trẻ trở nên nhút nhát. Chính vì vậy việc đầu tiên mà cô giáo cần làm đó là tìm ra được nguyên nhân, gốc rễ làm cho trẻ mất tự tin. Khi tìm được nguyên nhân thì sẽ dễ dàng đưa ra kế hoạch thay đổi cho trẻ, giúp trẻ có thể mạnh dạn, tự tin, hòa nhập hơn bằng việc phải tìm hiểu tất cả những môi trường mà trẻ đã tiếp xúc, quan sát trẻ thiếu tự tin ở đâu? Biểu hiện của trẻ khi giao tiếp với người khác như thế nào? Khi tham gia các hoạt động ở lớp ra sao ?...
Các bậc cha mẹ thường nghĩ rằng cho con ăn đủ chất, béo khỏe và tăng cân đều là điều quan trọng và đáng quan tâm nhất. Hình thành cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin càng sớm sẽ càng tốt hơn rất nhiều cho trẻ, góp phần giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
Trước những thực tế đáng lo như vậy, là một giáo viên đứng lớp với tình yêu thương trẻ và trách nhiệm của người mẹ, người cô tôi thật lòng thấy lo lắng và trăn trở, suy nghĩ phải làm thế nào để trẻ có được sự mạnh dạn, tự tin để trẻ tự lập, biết nói ra những suy nghĩ, việc làm của mình, có những chia sẽ với mọi người trong cuộc sống xã hội…Chính vì vậy mà tôi mạnh dạn chọn đề tài: “ Một số biện pháp giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi ”
1. Phạm vi nghiên cứu.
Áp dụng vào dạy các bài mới, ôn tập và giáo dục thường xuyên cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi kỹ năng mạnh dạn, tự tin trong tất cả các hoạt động giáo dục trong trường mầm non.
2. Đối tượng nghiên cứu.
Nghiên cứu một số giải pháp, cách thức để giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi.
IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
Nghiên cứu đưa ra một số giải pháp nhằm giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi, qua đó góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu giáo 3 tuổi trong trường mầm non.
Sau khi nghiên cứu thực hiện đề tài giúp tôi có những định hướng phù hợp trong công tác giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ, nâng cao ý thức của phụ huynh, góp phần quan trọng trong quá trình giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ khi đến lớp cũng như ở mọi lúc mọi nơi. Đồng thời cũng khắc phục được một số hạn chế trong biện pháp cũ.
VI. NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI
- Đề tài áp dụng rộng rãi không những trong các hoạt động trong trường mầm non ở nông thôn mà còn ở gia đình và mọi lúc mọi nơi trong toàn xã hội.
- Sự mạnh dạn, tự tin của trẻ mẫu giáo 3 tuổi giúp trẻ trở nên nhanh nhẹn, chủ động, tích cực, sáng tạo hơn trong các hoạt động.
- Phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ. Giúp trẻ phát triển một cách toàn diện trong tương lai.
Đảng và Nhà nước ta đã và đang vô cùng quan tâm về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, tập trung đổi mới phương pháp dạy học, thực hiện các chuyên đề về chăm sóc - giáo dục trẻ cũng ngày càng được quan tâm nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Dù là trẻ mầm non, chúng ta cũng phải giáo dục cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin để thể hiện bản thân ở mọi lúc mọi nơi, trong mọi hoàn ảnh. Nghị quyết số 29, Hội nghị Trung ương 8 khóa XI, Đại hội lần thư XII của Đảng cũng đã có những mục tiêu, định hướng cho phát triển giáo dục nói chung và giáo dục mầm non nói riêng.
Tuy vậy phương pháp, cách thức tổ chức các hoạt động giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu chăm sóc giáo dục đặt ra hiện nay. Chính vì vậy tôi đưa ra đề tài này là thiết thực, hợp thời, hợp lý nhằm tổ chức tốt các hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ, đặc biệt là giáo dục phát triển tình cảm và kỷ năng xã hội, đáp ứng yêu cầu đặt ra của giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
Sự mạnh dạn, tự tin sẽ đem lại cho trẻ nhiều cơ hội thể hiện mình, trong đó con người trao đổi thông tin, cảm xúc, nhận thức, đánh giá và điều chỉnh hành vi lẫn nhau đồng thời tự điều chỉnh hành vi của mình. Vì nếu một đứa trẻ không có sự mạnh dạn, tự tin thì sẽ như thế nào? Trẻ sẽ bị cô lập trong mọi hoạt động, cảm giác bị lạc lõng giữa mọi người, không biết làm gì? Không biết mình làm được gì? Muốn gì? Và phải làm như thế nào? Như thế sẽ rất thiệt thòi cho bản thân trẻ.
Chính vì thế cần phải giáo dục cho trẻ sự mạnh dạn để trẻ thật sự tự tin về bản thân, biết thể hiện mình không những ở gia đình, lớp học mà còn ở cả những nơi công cộng đông người, trẻ sẽ không còn thấy lạc lõng hay rụt rè mất tự tin.
Các nhà tâm lý học mầm non cho rằng, chúng ta nên có những giải thích tình huống cho trẻ, giảng giải từng chi tiết với trẻ và cố gắng nói để trẻ hiểu. Biện pháp này mang lại hiệu quả đối với một số trẻ, nhưng không phải là tất cả. Đôi khi nó không hiệu quả vì trẻ nhút nhát thường không hiểu những lý luận đó, mà chúng hành động do những cảm xúc bên trong tác động.
Trẻ thường chơi một mình hay luôn cảm thấy sợ sệt, lo lắng khi cô gọi trả lời câu hỏi, ngại nói chuyện với người khác, không dám thể hiện suy nghĩ của mình trước nhiều người…đó chính là biểu hiện của sự nhút nhát, thiếu sự mạnh dạn, tự tin.
Sự nhút nhát khiến cho trẻ co rúm lại khi tiếp xúc với mọi người xung quanh, điều đó sẽ ảnh hưởng không tốt cho quá trình phát triển sau này của trẻ. Nó sẽ làm thui chột những khả năng tiềm ẩn của trẻ cũng như trẻ luôn cảm thấy thất bại, lo lắng với tất cả mọi thứ, không dám đưa ra ý kiến của bản thân, không biết giải quyết các vấn đề xảy ra xung quanh mình, không biết cách nói chuyện hay ứng xử với người khác.
Giáo dục trẻ kĩ năng mạnh dạn, tự tin là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu không những của gia đình mà còn là của cô giáo vì không phải trẻ nào sinh ra đã có sẵn sự mạnh dạn, tự tin. Sự mạnh dạn, tự tin được hình thành từ tính cách, từ môi trường sống, từ kiến thức, từ những định hướng phù hợp của gia đình và trường mầm non. Để trẻ có được tính mạnh dạn, tự tin chính là các cô phải hình thành cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin, dám thể hiện trước đám đông trong tất cả các hoạt động.
2. Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 3 tuổi
“ Trẻ lên 3 cả nhà học nói ”. Ở lứa tuổi này trẻ nói nhiều hơn hay hỏi người khác hỏi đến khi trẻ cảm thấy thỏa mãn mới thôi, trẻ thích tự làm mọi việc, thích được tự chơi theo ý mình. Trẻ hay chú ý tới những thứ xung quanh, biết thể hiện cảm xúc của mình như: biết bày tỏ tình cảm với mọi người, thích được khen, được gần gủi quan tâm…Đặc biệt trẻ có những cá tính riêng, đôi lúc không nghe lời người, đôi khi lại nhút nhát, sợ sệt không giám nói chuyện với người khác, nói lên những suy nghĩ của mình, làm những việc mà mình thích. Sự mạnh dạn, tự tin được hình thành từ tính cách, từ môi trường sống, từ kiến thức, từ những định hướng phù hợp của gia đình, trường mầm non và của toàn xã hội. Để trẻ có được sự mạnh dạn, tự tin chính là các cô phải hình thành cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin, dám thể hiện trước đám đông trong tất cả các hoạt động.
3. Cơ sở thực tiễn.
Một đứa trẻ không thể hiện sự tự tin, mạnh dạn trước trước đám đông nếu như lúc nào cũng sợ sệt, rụt rè, nhút nhát. Tính mạnh dạn, tự tin là nội lực bên trong của trẻ chính là thứ mà chúng ta cần vun đắp cho trẻ một cách từ từ, qua từng giờ, từng ngày, từng tuần, từng tháng trong chính môi trường giáo dục trẻ. Ví dụ như chúng ta có thể kể cho trẻ nghe nhiều câu chuyện, hướng dẫn trẻ đọc các loại sách phù hợp độ tuổi, xem những bộ phim cổ tích, hoạt hình... có nội dung bổ ích. Tích tụ lâu ngày, nó sẽ nung nấu và những điều này chính là “thần dược” giúp trẻ có được một kiến thức rộng, những suy nghĩ độc lập. Khi trẻ có được càng nhiều kinh nghiệm hay nói cách khác là “giá trị bên trong”; thì lúc đó những lời trẻ nói ra khi đứng trước đám đông sẽ càng mang tính thuyết phục, tự tin, mạnh dạn và chững chạc hơn trông thấy.
4. Vai trò ý nghĩa của việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi.
Trẻ tự tin là trẻ mạnh dạn, tin tưởng vào những việc mình làm và khả năng của mình, không ngần ngại, không ỷ lại vào người khác, dám làm và nhận lỗi khi làm sai. Trẻ luôn sẵn sàng trình bày những suy nghĩ và việc làm của mình cho người khác nghe. Trẻ tự tin thường mạnh dạn nói lên khả năng của mình bằng những câu như: “ Cháu làm được…", "Cháu biết rồi cô ạ…”. Trẻ mạnh dạn, tự tin, thường học tập tốt hơn, có tình cảm ổn định hơn, giao tiếp nhanh nhạy hơn, khả năng hoà đồng với các bạn trong vui chơi, trong các hoạt động... cũng tốt hơn.
Trong cuộc sống, thiếu sự mạnh dạn, tự tin, thiếu tự lập thường do trẻ ít kinh nghiệm, thiếu kiến thức và các kĩ năng. Sự mạnh dạn, tự tin, ở trẻ không tự nhiên mà có, nó được hình thành dần dần nhờ sự giáo dục đúng đắn của người lớn. Cách tốt nhất để phát triển tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ là tạo cơ hội cho trẻ phát huy khả năng của mình, khen ngợi, động viên khuyến khích của người lớn chúng ta đối với trẻ.
Chính vì những lý do đó mà việc dạy cho trẻ những kỹ năng cần thiết mà đầu tiên là sự mạnh dạn, tự tin ngay từ khi còn nhỏ là điều vô cùng cấp bách và đúng đắn.
1. Ưu điểm
* Về phía giáo viên:
- Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm bổ sung về cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị - đồ dùng đồ chơi, thường xuyên tổ chức các chuyên đề, các giời dạy mẫu tạo điều kiện và động viên chúng tôi tham gia học tập, nghiên cứu…nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ;
- Đội ngũ giáo viên trong nhà trường có nhiều kinh nghiệm, quan tâm giúp đỡ nhau trong quá trình thực hiện công việc chăm sóc và giáo dục trẻ;
- Nhà trường đã rất chú trọng trong việc tạo môi trường trong và ngoài lớp nhằm nâng cao việc giáo dục kĩ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ;
- Bản thân luôn gần gủi, quan tâm, yêu thương trẻ nên tôi đã hiểu được tính cách cũng như đặc điểm tâm lý của từng trẻ;
- Giáo viên đã làm tốt công tác phối kết hợp cùng phụ huynh trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ, sự phối hợp tốt giữa phụ huynh và nhà trường đã góp phần rất nhiều trong việc giáo dục làm quen nề nếp sinh hoạt của lớp;
- Bản thân tôi luôn dành thời gian nghiên cứu tài liệu, học hỏi qua đồng nghiệp về chuyên đề “ Giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội”
- Tập thể cán bộ giáo viên và nhân viên hưởng ứng tích cực cuộc vận động: “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực ”. Nhà trường đã rất chú trọng trong việc tạo môi trường trong và ngoài lớp nhằm nâng cao việc giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ
* Về chất lượng trẻ:
- Trường tôi là đơn vị đạt danh hiệu trường chuẩn quốc gia mức độ 1, và chuẩn bị đón chuẩn quốc gia mức độ 2. Cơ sở vật chất đảm bảo đầy đủ, khuôn viên trường rộng, thoáng, xanh- sach- đẹp- thân thiện. Đặc biệt nhà trường đã chú trọng tạo được nhiều góc hoạt động ngoài trời hấp dẫn kích thích trẻ tham gia hoạt động: như góc vận động, góc khám phá khoa học,…tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm. Thường xuyên quan tâm và bổ sung các loại đồ dùng, đồ chơi, tranh ảnh… phục vụ cho các hoạt động giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ…
- Tỷ lệ huy động trẻ ra lớp đạt 100% , trẻ MG= 100%, NT= 44,5%;
- Đa số trẻ có sức khoẻ tốt, thích tham gia vào các hoạt động;
2. Hạn chế
* Về giáo viên:
- Bản thân chư thật sự có những biện pháp hay, sáng tạo trong việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
- Thời gian để giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ trong một hoạt động còn hạn hẹp vì một hoạt động không thể chỉ giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ mà việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin chủ yếu chỉ được lồng ghép và tích hợp vào các hoạt động trong ngày.
- Việc sử dụng các biện pháp chưa phù hợp với từng nội dung giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ, chưa phát huy được mặt mạnh của các biện pháp và chưa có sự phối kết hợp một cách đồng bộ và hợp lý;
- Quá trình giáo dục chưa thường xuyên, liên tục, nội dung giáo dục mà giáo viên đưa ra chưa toàn diện, chưa cụ thể hóa các yêu cầu;
- Do đặc thù của công việc giáo viên mầm non đứng lớp 2 buổi/ ngày nên tôi gặp khó khăn về thời gian tham khảo, nghiên cứu các tài liệu…
- Trường đóng trên địa bàn nông thôn cách xa trung tâm thị xã, đời sống nhân dân không đồng đều chủ yếu là làm nông nên ít nhiều cũng ảnh hưởng đến việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
- Về cơ sở vật chất, trang thiết bị và phương tiện dạy học đang được chú trọng đầu tư nhưng còn thiếu một số hạng mục cơ sở vật chất trang thiết bị như 2 phòng học…nên một phần nào đó ảnh hưởng đến công tác giảng dạy và lên lớp của giáo viên
* Về chất lượng trẻ:
- Trong lớp còn có nhiều trẻ nhút nhát, rụt rè, thiếu tự tin trước đám đông hay khi tham gia vào các hoạt động tập thể.
- Khả năng chú ý có chủ định của một số trẻ còn yếu, trẻ cũng có thể dễ dàng hòa nhập cùng mọi người nhưng cũng có thể im lặng, rụt rè khi không còn hứng thú hay chán một điều gì đó.
- Trẻ trên địa bàn bố mẹ chủ yếu đi làm ăn xa trẻ chủ yếu sống với ông bà, anh chị nên sự quan tâm về giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ chưa được đáp ứng.
3. Khảo sát đầu năm
Để đánh giá thực chất, mức độ kỹ năng mạnh dạn, tự tin của trẻ, vào đầu năm tôi đã tiến hành tổ chức khảo sát trên trẻ cả 2 lớp 3 tuổi, bằng nhiều hình thức tổ chức cho trẻ tham gia hứng thú vào các hoạt động, trẻ thể hiện sự mạnh dạn, tự tin trong mọi hoạt động đến đâu? Tôi nhận thấy rằng số lượng trẻ trong lớp tôi và lớp 3TA tham gia các hoạt động chưa thật sự hứng thú, chưa thực sự mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động mà vẫn còn tình trạng rụt rè, nhút nhát không giám thể hiện mong muốn cũng như ý tưởng của bản thân, điều đó được minh chứng bằng kết quả sau:
TT |
Nội dung |
LỚP 3TA |
LỚP 3TB |
1 |
Số lượng trẻ |
30 |
30 |
2 |
Chủ động giao tiếp với người khác |
60% |
60% |
|
Trẻ có kỹ năng tự lập |
50% |
50% |
|
Trẻ biết tự chịu trách nhiệm |
56,6% |
56,6% |
|
Mạnh dạn đưa ra ý kiến của bản thân |
50% |
50% |
Bản thân tôi đưa ra một số giải pháp nhằm giúp trẻ 3 tuổi có sự mạnh dạn, tự tin trong cuộc sống, biết mình nói lên được những điều nên làm và không nên làm, giúp trẻ trở nên tự tin, mạnh dạn, chủ động, tích cực và biết cách xử lý các tình huống đơn giản trong cuộc sống.
Để chuẩn bị tâm lý cho trẻ, giáo viên hãy tập cho trẻ thói quen trò chuyện cùng với trẻ hàng ngày, đồng thời trong quá trình trò chuyện hãy để trẻ có quyền nói. Cô nên khuyến khích trẻ chủ động bày tỏ những quan điểm, ý nghĩ riêng của mình. Mặt khác, bên cạnh những câu hỏi vặn vẹo của mình thì cô hãy tạo động lực cho trẻ đưa ra những câu hỏi tranh luận với lý lẻ, hoặc dẫn chứng để thuyết phục cô làm một điều gì đó chẳng hạn. Nếu cô thường xuyên có thói quen tranh luận này với trẻ hàng ngày thì trẻ sẽ thấy mạnh dạn, tự tin hơn hẳn khi đúng trước lớp múa hát, hay kể một câu chuyện hoặc làm một việc gì đó trước đám đông mà trẻ thích.
Chúng ta cũng không nên ép buộc trẻ. Hãy nhớ rằng tất cả những rèn luyện kỹ năng này chỉ mang tính bước đầu, để tạo dựng nền tảng cho trẻ về sau. Do đó, cần để trẻ làm tất cả trong trạng thái thoải mái nhất mà trẻ muốn. Nếu khi cô tổ chức chơi một trò chơi tập thể nào đó trẻ cảm thấy lo lắng, nhút nhát, không muốn chơi vì sợ, cô giáo đừng ra sức ép trẻ. Tuy nhiên, cô có thể đưa trẻ đến nhiều môi trường khác nhau để giúp trẻ làm quen từ từ. Trẻ có thể ở bên cạnh bạn, quan sát, sau đó làm quen với những gì cô yêu cầu… Cứ như thế cho đến khi trẻ cảm thấy môi trường mới này thật sự “an toàn”.
- Chuẩn bị tốt tâm lý cho trẻ trước mọi hoạt động tạo cho trẻ một niềm tin, sự hứng thú trước khi bước vào hoạt động, giúp sẽ thêm mạnh dạn, tự tin thể hiện bản thân trước cô và các bạn, và những người xung quanh.
Cô giáo là người tạo cho trẻ cơ hội để thể hiện chính mình bằng cách gợi ý cho trẻ biết giúp đỡ, hướng dẫn bạn khi bạn gặp khó khăn. Khi trẻ giúp đỡ được người khác thì đó chính là kỹ năng mạnh dạn, tự tin trước đám đông để thuyết phục người khác.
Ngoài ra, cô cũng có thể tạo cơ hội cho trẻ được thử sức bằng việc cho trẻ đi học ở phòng chức năng của nhà trường: Học hát, học múa, học nhảy erobic để trẻ có cơ hội lên sân khấu hát, múa, biểu diễn trong các ngày lễ, hội: Khai giảng, tổng kết, ngày quốc tế thiếu nhi 1/6... trước đám đông để trẻ trở nên tự tin, mạnh dạn hơn không còn nhút nhát, sợ hãi nhiều như trước đây.
Mỗi một con người đều có lòng tự trọng, nó là một phần tạo nên sự mạnh dạn, tự tin của họ. Trẻ nhỏ cũng có lòng tự trọng và cần được mọi người tôn trọng. Một đứa trẻ có thể không giỏi giao tiếp nhưng lại hát hay, không giỏi kể chuyện nhưng lại vẽ rất đẹp…Tất cả các trẻ đều có ưu điêm riêng của mình và đều phải được tôn trọng, cô giáo cần biết và giúp đỡ để trẻ phát huy tài năng của mình.
3. Tạo điều kiện cho trẻ trải nghiệm để rèn sự mạnh dạn, tự tin.
Trường mầm non phải luôn là ngôi nhà thứ hai sau gia đình để trẻ hình thành sự mạnh dạn, tự tin. Vậy khi trẻ đến trường, cô giáo phải làm sao để trẻ có sự mạnh dạn, tự tin? Hãy tạo thành những sân chơi năng động để trẻ trải nghiệm như:
Đầu tiên cô phải tổ chức những cuộc thi đơn giãn như đọc thơ, kể chuyện, hát... cô giáo sẽ tham gia chơi cùng với trẻ, khi trẻ đã mạnh dạn, tự tin hơn cô sẽ cho trẻ tham gia trải nghiemj nhiều trò chơi khó hơn như với trò chơi đó cô cho trẻ thay đổi vai thường xuyên, để trẻ đóng vai người dẫn chuyện hoặc để trẻ làm thí sinh thi, làm khán giả và cô giáo phải giải thích cho trẻ biết được nhiệm vụ của những vai đó để làm gì? phải ứng xử như thế nào?…như vậy trẻ sẽ được tham gia các vai khác nhau, trẻ sẽ có nhiều trải nghiệm về vai trò của các vai diễn của mình cũng như ứng dụng nó trong cuộc sống.
Chúng ta hãy dành một chút thời gian để lắng nghe trẻ nói, hiểu về những gì trẻ đang suy nghĩ và mong muốn đây cũng là một cơ hội để trẻ trải nghiệm. Cô cần thể hiện sự quan tâm của mình qua các cử chỉ hay thái độ của trẻ. Trẻ sẽ không bao giờ nói lên ý kiến của mình khi người lớn không lắng nghe trẻ nói. Khi được nói ra ý nghĩa của mình, trẻ sẽ thấy được giá trị của bản thân.
Cô cần tạo cho trẻ cơ hội để thể hiện tính mạnh dạn, tự tin, có thể tổ chức trò chơi: “Bé cùng trổ tài” trẻ được giải quyết các tình huống: Giải quyết tình huống giúp cho trẻ có thể đưa ra cách giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng.
* Ví dụ: Trong hoạt động chiều cô có thể tổ chức cho trẻ chơi : Đố vui, cô đưa ra các câu hỏi, trẻ trả lời.
+ Các con ơi! Hôm nay, lớp mình tổ chức chương trình: “ Đố vui cùng bé” để biết được bé nào giỏi hơn, nhanh hơn, các con có muốn trổ tài không? Cô biết lớp mình có nhiều bạn rất giỏi, rất muốn tham gia. Lúc đó trẻ sẽ muốn thể hiện bản thân, muốn được cô khen, các bạn khen, muốn được thể hiện bản thân. Trẻ sẽ trở nên mạnh dạn, tự tin hơn, khi cô thường xuyên quan tâm và tạo điều kiện để trẻ thể hiện bản thân mình.
Trẻ được tự do thể hiện theo ý thích trong mỗi hoạt động
Giáo viên phải thường xuyên đưa ra những câu hỏi phản xạ đơn giản, đến các tình huống khó trong cuộc sống sẽ giúp cho trẻ được rèn luyện và có thêm kinh nghiệm khi gặp phải những tình huống tương tự trong cuộc sống.
Xem clip với nội dung phù hợp chủ đề, sau đó dạy trẻ cách đặt câu hỏi và cách trả lời: Việc xem video và đặt ra những câu hỏi liên quan đến bài học sẽ giúp cho trẻ biết cách đặt câu hỏi, biết cách trả lời và khai thác nội dung video, rút ra được các bài học. Điều đó kích thích tư duy của trẻ luôn phát triển tích cực.
Cô giáo hãy để trẻ tự làm những việc nhỏ như: xếp ghế, xếp gối, cất đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định…Để trẻ tự vệ sinh cá nhân, đi giày, dép hoặc cất bát, thìa... Hãy để cho trẻ có quyền được tự quyết định chọn đồ gì, chơi trò chơi gì còn cô có thể gợi ý, hướng dẫn, động viên trẻ chơi. Bên cạnh đó, cô cũng có thể để trẻ thể hiện sự mạnh dạn, tự tin của mình trước các bạn bằng những việc làm nhỏ nhặt nhất.
* Ví dụ: Để trẻ được nói lên sở thích ăn uống của mình hoặc để trẻ tự biết xếp hàng khi đi lấy cơm… tất cả những điều đó tưởng chừng như đơn giản nhưng lại có hiệu quả rất lớn khi trẻ được tiếp xúc và nói lên mong muốn của mình. Do vậy giúp trẻ có được tính mạnh dạn, tự tin ngay từ nhỏ chính là đang xây nền móng cho sự thành công của trẻ trong tương lai.
4. Giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ thông qua trò chơi.
Đối với mỗi con người, sự mạnh dạn, tự tin là yếu tố quan trọng góp phần quyết định thành công của họ trong cuộc sống. Thực tế cho thấy những đứa trẻ cũng vậy, trẻ hiếu động, cá tính sẽ thường mạnh dạn, tự tin và bản lĩnh hơn. Trẻ nhút nhát thường kém thành công hơn so với những trẻ mạnh dạn, tự tin. Ở trường mầm non, hầu như tất cả các hoạt động đều giúp trẻ them mạnh dạn, tự tin trong đó việc tham gia vào các trò chơi là một hoạt động vô cùng bổ ích cho việc rèn tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
Chúng ta đều biết rằng, thông qua các trò chơi, trẻ sẽ học được rất nhiều điều. Điều đó sẽ cải thiện hành vi của trẻ bằng cách tạo cho trẻ cảm giác mình là người quan trọng.
Trẻ thể hiện tính mạnh dạn, tự tin thông qua trò chơi
Với trẻ nhỏ, tự tin chưa hẳn là tin vào khả năng, hiểu biết của mình, mà tự tin đơn giản chỉ là mạnh dạn chơi những trò chơi yêu thích, tham gia những hoạt động mà trẻ thấy hứng thú, hấp dẫn. Thông qua những trò chơi, trẻ sẽ tìm hiểu về thế giới xung quanh, học hỏi những kiến thức bổ ích, giúp cho trí não phát triển cũng như rèn luyện được các kỹ năng khác. Có nhiều trò chơi rèn luyện tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
* Ví dụ: Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: “Đi tàu hỏa”.
+ Tất cả trẻ xếp thành hàng dọc, trẻ sau để tay lên trẻ trước thành đoàn tàu (cứ thế nối tiếp nhau). Trẻ dẫn đầu vừa chạy vừa hô lệnh. “ Tàu lên dốc, tàu xuống dốc”. Khi nghe hiệu lệnh tàu lên dốc, trẻ chạy chậm lại, kiểng và chạy mũi bàn chân. Khi nghe hiệu lệnh tàu xuống dốc, tất cả chạy lại bằng gót chân. Trong lúc chạy, những trẻ làm toa tàu phía sau cùng hát bài đồng dao “ đi cầu, đi quán”, hoặc cũng có thể hát bài hát: Mời đi tàu lửa:
“ Nào mời anh em lên tàu lửa chúng mình đi!
Đi đi khắp nơi mà không thích sao?
Nào mời anh em lên tàu lửa chúng mình đi!
Đi đi khắp nơi mà không tốn tiền!
Anh có đi không? Tôi đi, tôi đi”.
- Để trẻ chơi một cách tự nhiên những trò chơi trẻ thích, miễn rằng đấy là những trò có ích cho sự phát triển của trẻ.
*Ví dụ: Trong giờ chơi hoạt động góc. Trẻ đang thích chơi xây dựng thì đừng bắt trẻ dừng lại và làm một việc khác, hay sang một góc chơi khác. Bởi vì, tùy vào tâm trạng mà mỗi lúc trẻ thích chơi những góc chơi khác nhau và chỉ khi được chơi những góc chơi hay trò chơi mình thích thì trẻ mới có hứng thú và tự tin sáng tạo khi chơi.
* Ví dụ: Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: “ Đèn đỏ đèn xanh”
- Trò chơi giúp cho trẻ có khả năng nhận biết và phản xạ nhanh. Giúp trẻ có thêm hiểu biết về mọt số luật lệ giao thông. Trẻ biết chỉ đi qua đường khi đèn xanh bật sáng, khi gặng đèn đỏ dùng lại.
+ Chia trẻ làm 4 nhóm đứng ở bốn nhóm đứng ở góc đường. Cô làm chú công an đứng ở giữa chỉ đường, tay cô cầm hai đèn hiệu và hướng dẫn cho trẻ chơi. Khi nào cô giơ đèn xanh thì trẻ mới được qua đường và chạy nhanh, trẻ làm xe đạp thì đi sát lề đường phía bên tay phải và chạy hơi chậm. Trẻ đi bộ thì đi trên vỉa hè (do cô quy định). Khi trẻ đã biết chơi, cô cho một trẻ lên làm công an, cô hướng dẫn trẻ làm động tác lái xe ô tô, xe đạp và kêu “ bim bim” hay “ kính coong”…tạo không khí cho trẻ chơi thêm hứng thú.
Trẻ chơi trò chơi dân gian: kéo co
- Tất cả trẻ trong lớp đều được tham gia chơi, những trẻ nhút nhát khi thấy các bạn chơi trẻ cũng sẽ thấy muốn tham gia và dần dần trẻ sẽ hòa nhập và chơi cùng các bạn, giúp cho trẻ thêm mạnh dạn, tự tin không những trong các trò chơi mà còn trong tất cả các hoạt động.
5. Giáo dục trẻ tính tự lập
Giáo dục tính tự lập cho trẻ 3 tuổi là rất cần thiết, vì vậy ngay từ khi bắt đầu đi học, cô giáo cần chú ý đến việc dạy trẻ tính tự lập và luôn khuyến khích trẻ tự làm những việc cá nhân đơn giản. Dạy trẻ phải biết tự mình mặc quần áo, đi giày, dép và cất đồ dùng cá nhân vào tủ hay là xếp ghế về đúng chổ ngồi của mình… bởi vì khi đến lớp có nhiều hoạt động, các hoạt động thay đổi thường xuyên, trẻ cũng phải thay đổi như đi dày vào giờ thể dục sáng, xếp thảm học vào giờ hoạt động chung, lấý và xếp ghế ngồi ngay ngắn vào giờ ăn…Tất cả những việc làm đó các trẻ đều phải tự được làm.
* Ví dụ: Sau các hoạt động, trẻ bảo cô thu dọn đồ dùng học tập, bàn ghế …. Trong quá trình hoạt động, các bạn trò chuyện lẫn nhau, giúp đỡ nhau cùng hoàn thành công việc.
Việc trẻ biết làm các việc nhỏ để giúp đỡ cô giáo là điều hết sức bình thường. Thậm chí, có nhiều bạn xung phong giúp đỡ cô. Muốn được làm việc cùng cô, đây cũng là điều mà cô nên tuyên dương trẻ và để những trẻ nhút nhát, sợ sệt nhìn thấy được và dần dần cũng muốn thể hiện mình như các bạn khác.
* Ví dụ: Chuẩn bị giờ chơi ngoài trời, chủ điểm thực vật; chủ điểm: Thế giới thực vật: Cô tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: “ Chọn quả”. Cô nhờ trẻ cùng chuẩn bị đồ dùng giúp cô. Biết cháu Huyền Trang nhút nhát, tôi gọi Huyền Trang lại và bảo.
+ Huyền Trang ơi! Con lại đây với cô nào.
+ Hôm nay, cô sẽ tổ chức cho lớp mình chơi trò chơi “kéo co”. Con giúp cô chuẩn bị đồ dùng nhé.
- Lúc đó Huyền Trang nhìn tôi và gật đầu. Dù biết Huyền Trang thích nhưng cô bé vẫn không giám thể hiện chỉ gật đầu là để tôi biết cháu đồng ý. Tôi hiểu nên lúc đó tôi bảo.
+ Con giỏi lắm, cô biết con sẽ giúp cô mà. Cô cháu mình cùng chuẩn bị nào.
- Cứ nhiều lần như vậy từ lần này qua lần khác, cháu Huyền Trang trở nên mạnh dạn, tự tin hơn hẳn và đến bây giờ cháu Huyền Trang đã tự mình làm các việc nhỏ giúp cô cùng các bạn.
Cô giáo cần hình thành cho trẻ thói quen tự giác, tự lập trong các việc làm cá nhân mà không phải phụ thuộc vào bất kỳ một ai khác. Tính tự lập của trẻ sẽ có cơ hội được phát triển mạnh mẽ hơn nữa nếu như cô quan tâm và tạo điều kiện thường xuyên cho trẻ làm mọi việc. tuyệt đối không làm thay trẻ những việc trẻ có thể làm được. Vì được làm việc giúp cô, trẻ sẽ cảm thấy vui, tự tin và thể hiện được bản thân.
* Ví dụ: trong lớp tôi có cháu Hoàng Nguyên, ngay từ đầu cháu đã tỏ ra mạnh dạn, luôn chủ động làm các công việc nhỏ giúp cô, giúp các bạn. Hiểu tính cháu như vậy ngoài việc tuyên dương và rèn luyện thêm tính mạnh dạn, tự tin cho cháu, tôi còn nhờ cháu giúp đỡ các bạn khác.
Trẻ được tự do chọn góc chơi, đồ chơi theo ý thích của mình
+ Trong giờ chơi tự do: Tôi cho trẻ chọn góc chơi, chọn đồ chơi theo ý thích của mình, tôi chỉ bao quát và gợi ý trẻ chơi. Cháu Phương Linh nhút nhát, luôn sợ sệt không giám chơi với các bạn, đến giờ chơi Phương Linh lại ngồi ở ghế hoặc chơi một mình. Tôi bảo cháu Hoàng Nguyên: “ Con lại rủ bạn Phương Linh cùng chơi nhé” vì đôi lúc chơi với các bạn trẻ sẽ giúp trẻ trở nên mạnh dạn hơn, đêm lại cho trẻ sư tự tin, bạo dạn hơn.
+ Hoàng Nguyên ơi! Con thích chơi đồ chơi gì?
+ Bạn Phương Linh cũng rất thích chơi đồ chơi ghép hình. Nếu có 2 bạn chơi ghép hình thì sẽ hay hơn phải không? Con lại rủ bạn cùng chơi nhé.
- Lúc đó Hoàng Nguyên lại chơi cùng Phương Linh, giúp cháu Phương Linh cảm thấy thoải mái và tự tin, mạnh dạn hơn trước và đến giờ cháu Phương Linh đã tự biết lại rủ bạn chơi và thích chơi với các bạn khác.
Với trẻ ở lứa tuổi mầm non, cô nên khuyến khích trẻ tự lập càng sớm càng tốt theo sự phát triển của hệ thần kinh. Đây cũng là việc làm giúp trẻ trở nên mạnh dạn và tự tin hơn trong mọi môi trường.
6. Khen ngợi, động viên trẻ kịp thời:
Mỗi một chúng ta khi làm việc tốt ai cũng mong muốn nhận được lời khen ngợi và trẻ cũng vậy. Theo các chuyên gia giáo dục mầm non, việc giáo dục trẻ mầm non điều quan trọng là quá trình để trẻ khám phá, học cách làm và rút ra kinh nghiệm tự lập cho lần sau chứ không phải kết quả như thế nào.
Ai cũng làm việc nhiều lần mới có thể thành thạo, nên khi trẻ bắt đầu làm dù có chậm hay sai sót thì cũng là chuyện rất bình thường. Do đó mà chúng ta đừng bao giờ chê trách trẻ, ngược lại phải luôn khích lệ để trẻ hào hứng và tự lập hơn.
*Ví dụ: Trong giờ hoạt động chiều: Dạy trẻ kỹ năng chào hỏi lễ phép.
- Tôi hỏi trẻ: Vì sao chúng ta phải chào hỏi lễ phép nào?
- Tôi cho trẻ lên thực hành( đứng đối diện với từng nhân vật trong video…)
- Cháu Bảo An: Cúi mặt mà không trả lời. Tôi không trách nạt trẻ mà động viên cháu để lần sau cháu cố gắng.
- Cháu Hoàng Phương: chào Bác.
- Bạn Hoàng Phương chào gần đúng rồi, lần sau khi chào người lớn, chúng mình phải chào: Cháu chào Bác. Con nhớ chưa? Tôi cho cháu chào lại. Và sau nhiều lần như vậy cháu Hoàng Phương đã không làm sai nữa, tôi thấy cháu cũng tự tin, mạnh dạn hẳn lên trong giao tiếp đặc biệt là khi đến lớp trẻ nhanh nhẹn chào cô khi vào lớp học.
Khen trẻ trước các bạn tạo thêm sự tự tin cho trẻ
- Không nên nhắc đến nhược điểm của trẻ trước mặt người khác. Xóa mờ nhược điểm, nhấn mạnh ưu điểm của trẻ. Nên bắt đầu từ những ưu điểm của trẻ để ngợi khen trẻ. Lúc cần phê bình vẫn phải phê bình, nhưng cần nắm bắt mức độ của việc phê bình. Ngợi khen và phê bình đều là nghệ thuật giáo dục, nếu vận dụng tốt, trẻ sẽ dễ sửa chữa khuyết điểm, tâm trạng vui vẻ, sự tự tin và lòng tự trọng cũng vì thế mà được phát triển. Đối với một số hành động nực cười, không đúng của trẻ, không nên mỉa mai mà nhắc nhở trẻ thông qua những câu đùa hóm hỉnh. Khi trẻ không vui, hãy cho phép trẻ bày tỏ tâm trạng của mình, như thế có thể giúp trẻ bớt đi một số lo lắng, căng thẳng vả cảm giác thất bại. Trong thời điểm trẻ phải trải qua những sự kiện quan trọng trong cuộc đời, sự lắng nghe và ủng hộ của cha mẹ mãi mãi chiếm vị trí quan trọng nhất trong trái tim trẻ.
Tính mạnh dạn, tự tin của trẻ không tự nhiên mà có, nó được hình thành dần dần nhờ sự giáo dục đúng đắn của người lớn chúng ta. Cách tốt nhất để rèn tính mạnh dạn, tự tin là tạo cơ hội cho trẻ phát huy được khả năng của mình, cô giáo cần phải khen ngợi, động viên, khuyến khích kịp thời.
Với trẻ 3 tuổi, lại cần luôn khen ngợi nhiều hơn khi trẻ làm việc tốt. Nếu trẻ mắc lỗi hoặc không nghe lời, cô nên giải thích cho con hiểu, tránh nạt trẻ. Cho trẻ nói lên cảm nghĩ của mình sau khi tham gia các hoạt động ở lớp.
Cô cũng có thể thông qua các trò chơi phân vai, những câu chuyện hay các tình huống khác nhau. Đối với trẻ thiếu tự tin, cần khen ngợi ngay từ những cố gắng bước đầu của trẻ và động viên liên tục một cách thiện chí, không chê bai, chỉ trích khi trẻ làm sai vì như vậy sẽ phá hoại sự tự tin của trẻ, làm căng thẳng mối quan hệ giữa trẻ với cô, giữa trẻ với các bạn và giữa trẻ với mọi người.
Hãy chứng tỏ cho trẻ biết trẻ luôn được yêu thương thông qua lời nói và hành động của cô. Kể cho trẻ những câu chuyện để trẻ thấy được chúng là niềm vui gia đình, của cô và các bạn trong lớp, tin rằng khi trẻ lớn lên sẽ là một người thông minh, khoẻ mạnh và sáng tạo trong xã hội để giúp trẻ tìm cách giải quyết vấn đề.
Cần giao cho trẻ những việc làm đơn giản mà trẻ có thể làm. Cô không nên làm hộ trẻ. Việc làm thay cho trẻ cũng trở thành thói quen và sau này trẻ sẻ có tình ỉ lại hoặc sẽ từ chối không làm. Điều đó không phải vì trẻ không biết vâng lời mà do trẻ thiếu sự mạnh dạn, tự tin, sợ không làm được, sợ bị cô giáo chê trách. Cô giáo cần tin tưởng trẻ có thể làm được nếu cố gắng, vì vậy cần tránh làm hộ trẻ những việc đơn giản mà bản thân trẻ có thể làm được như: cầm thìa xúc cơm ăn, đi giày, dép, xếp ghế…cô giáo nên động viên, khuyến khích trẻ để trẻ hứng thú làm nhưng phải kịp thời không để việc khen ngợi để lâu vì như thế trẻ sẽ cảm thấy chán nãn.
* Ví dụ: Sau khi kết thúc giờ hoạt động góc. Trẻ biết giúp cô cất đồ chơi đúng nơi quy định, biết giúp bạn cất đồ chơi. Cô lại bên trẻ khen ngợi, tuyên dương trẻ để trẻ cảm thấy được tin tưởng và tăng têm tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
* Ví dụ: Trong giờ chơi tự do cháu Hoàng Quân chạy bị ngã. Tôi thấy cháu Trọng Chính lại đỡ bạn dậy.
+ Bạn dậy đi, có đau không?
- Tôi chạy lại: Con có đau không?
- Cô cảm ơn bạn Trọng Chính, bạn đã rất giỏi vì biết đỡ bạn dậy khi bạn bị ngã.
- Lúc đó tôi thấy Trọng Chính rất vui khi được cô khen giữa các bạn trong lớp.
Vì thế, hãy luôn dành cho trẻ những lời khen, động viên để trẻ trở nên tự tin về bản thân mình dù làm sai hay đúng, cứ nhiều lần như vậy trẻ sẽ lớn lên rất nhiều.
7. Phối kết hợp với phụ huynh và nhà trường:
Phối kết hợp với phụ huynh và nhà trường trong việc giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ là một trong những biện pháp không kém phần quan trọng. Bởi phụ huynh là yếu tố cùng với nhà trường góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Vào dịp họp phụ huynh đầu năm học, ngoài các nội dung của cuộc họp, tôi phổ biến tỉ mỉ giúp phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
Vì vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ, là cách tốt nhất để phát huy tính chủ động của trẻ, do vậy khi bồi dưỡng tính tự tin, mạnh dạn của trẻ, bố mẹ phải
giúp trẻ tạo ra bầu không khí vui vẻ để phát huy tối đa tiềm năng cho trẻ. Khi trẻ chơi đùa vui vẻ thì tâm lý mắc cỡ có thể sẽ bị xua tan, lúc này chính là thời cơ rất tốt để khích lệ trẻ mạnh dạn, tự tin nói chuyện cũng như tham gia vào các hoạt động khác.
- Để dạy trẻ có kỹ năng mạnh dạn, tự tin…thì vai trò của bố mẹ vô cùng quan trọng:
+ Hãy yêu trẻ hết lòng vì tình yêu không điều kiện của bố mẹ sẽ tạo nên một nền tảng vững chắc cho sự mạnh dạn, tự tin của trẻ.
+ Khuyến khích trẻ kể cho bố mẹ nghe những câu chuyện nhiều hơn những gì trẻ nghĩ, sự tôn trọng cũng như sự lắng nghe chân thành của bố mẹ sẽ tạo cho trẻ sự yên tâm và trẻ có thể tâm sự cùng bố mẹ nhiều hơn để giải quyết vấn đề.
+ Rèn cho trẻ có thói quen tự lập ngay từ khi trẻ còn nhỏ như: xếp giày, dép gọn gàng, cất đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định…
+ Dạy trẻ biết nhận lỗi khi làm sai một việc gì đó.
+ Cho trẻ được tự do, thoải mái chơi những trò chơi, đồ chơi mà trẻ thích.
+ Tạo điều kiện cho trẻ thể hiện ý nghĩ, suy nghĩ của mình.
* Ví dụ: Những lúc nghĩ học ở nhà ông bà, bố mẹ hoặc anh chị có thể tạo niềm tin và sự thoải mái cho trẻ, cho trẻ được thể hiện những gì trẻ thích, không ép buộc trẻ phải làm những điều trẻ không thích, nếu cần nên gải thích cho trẻ hiểu.
+ Trẻ rất thích được khen ngợi vì thế khi trẻ làm được một việc tốt dù là nhỏ nhưng cũng nên khen trẻ để lần sau trẻ thêm mạnh dạn, tự tin trong mọi việc.
+ Vận động phụ huynh tham gia cùng trẻ các hội thi, các ngày lễ hội khi trường tổ chức như ngày hội thể dục, thể thao, cuộc thi bé khỏe, bé ngoan, bé với an toàn giao thông….Điều này đòi hỏi bố mẹ phải tạo mọi cơ hội cho con nói ra suy nghĩ của mình và không được ngắt lời khi trẻ đang nói… Đây cũng là một yêu cầu trong việc giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ khi còn nhỏ.
Mỗi đứa trẻ đều có một điểm mạnh nào đó, bố mẹ cần tôn trọng và khuyến khích trẻ với những niềm đam mê của chúng, cho dù đôi khi nó không làm bạn hài lòng. Vì khi bố mẹ thích điều gì đó thì cũng muốn thực hiện bằng được vậy thì hãy hiểu cho trẻ để động viên trẻ thực hiện đam mê.
* Ví dụ: Nếu không muốn trẻ chạy nhảy sau khi vừa ăn cơm xong thì có thể nói : “ Ăn cơm xong chạy nhảy sẽ đau dạ dày con ạ ” hơn là nói ham dọa trẻ: “ Không được chạy nhảy, mẹ sẽ đánh con” trẻ sẽ thấy khó hiểu hoang mang trước câu nói và thái độ của bố mẹ lúc đó, và sẽ dần dần trẻ sẽ cảm thấy sợ làm mất sự tự tin ở trẻ.
Một gia đình hạnh phúc, bền vững sẽ là động lực tạo nên tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ. Sự động viên của cha mẹ là điều quan trọng nhất trên thế giới đối với con trẻ vì trẻ biết mình có làm đúng hay không. Nếu trẻ sai, cha mẹ cũng nên chỉ ra điểm sai ấy, không nên bỏ qua. Trẻ sẽ học được nhiều từ những sai lầm. Để từ đó lớn lên và mạnh dạn, tự tin trong cuộc sống.
IV. HIỆU QUẢ MANG LẠI CỦA SÁNG KIẾN
Với sự nổ lực, cố gắng không ngừng của bản thân trong việc tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, học tập các chuyên đề, trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ luôn linh hoạt, sáng tạo đổi mới các hình thức để trẻ luôn hứng thú hoạt động, ngoài ra tôi luôn làm tốt cong tác phối kết hợp với các bậc phụ huynh trong việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ. Thực tế, tôi thấy trẻ hứng thú, tích cực hơn trong các hoạt động, tôi tìm tòi, trau dồi kiến thức cho mình, nghiên cứu tài liệu, chuyên đề, tự học, trong các giờ tham quan, giao lưu với các lớp học khác trẻ trở nên mạnh dạn, tự tin hơn hẳn. Các bậc phụ huynh trao đổi rất vui mừng vì càng ngày trở nên mạnh dạn, tự tin tham gia các hoạt động không những ở lớp mà ở gia đình và những nơi công cộng đông người. Trẻ đã biết nói lên những suy nghĩ cũng như việc làm của mình, mạnh dạn đưa ra ý kiến của bản thân, biết làm các công việc nhỏ vừa sức, biết giao tiếp mạnh dạn với mọi người…. Nắm được tình hình thực tế của lớp, tôi đã sử dụng các biện pháp vào trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, lồng ghép vào các hoạt động cụ thể hàng ngày đề tài đã mang lại hiệu quả cao hơn so với 3 tuổi khác không sử dụng các pháp trên cụ thể như sau:
Kết quả khảo sát đánh giá như sau:
TT |
Nội dung |
LỚP 3TA (lớp đối chứng) |
LỚP 3TB (lớp thực nghiệm) |
1 |
Số lượng trẻ |
30 |
30 |
2 |
Chủ động giao tiếp với người khác |
73,3% |
93,3% |
|
Trẻ có kỹ năng tự lập |
76,6% |
96,7% |
|
Trẻ biết tự chịu trách nhiệm |
70% |
96,7% |
|
Mạnh dạn đưa ra ý kiến của bản thân |
73,3% |
96,7% |
Qua kết quả ở bảng khảo sát trên thật sự đã có sự khác nhau về chất lượng giáo dục sự mạnh dạn, tự tin ở trẻ giữa 2 lớp (lớp thực nghiệm và lớp đối chứng). Ở thực thực nghiệm, chất lượng cao hơn ở lớp đối chứng.
* Kết quả thể hiện cụ thể như sau:
- Trẻ hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động một cách say sưa;
- Trẻ mạnh dạn, tự tin hơn hẳn trong các hoạt động;
- Trẻ biết chủ động giao tiếp với mọi người.
- Trẻ có kỹ năng tự lập. Biết chọn bạn chơi, chọn các loại đồ dùng, đồ chơi mà mình thích.
- 100% trẻ có sự tự tin, mạnh dạn. Biết nhận ra việc làm sai; Biết chịu trách nhiệm trước việc mình làm.
- Trẻ đã biết thể hiện sự mạnh dạn, tự tin trong một số hoạt động với cô và các bạn trong lớp; Mạnh dạn đưa ra các ý kiến của bản thân.
- Qua việc thường xuyên được tham gia vào các hoạt động thì kỹ năng mạnh dạn, tự tin của các trẻ trong lớp tôi được nâng cao rõ rệt, trẻ nhanh nhẹn, năng động, tự tin, mạnh dạn, thân thiện với bạn bè; tự chịn trách nhiệm và biết tự lập.
- Qua việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin trong các mối quan hệ giúp các trẻ trong lớp thêm gắn bó với nhau, nâng cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của trẻ.
Sau khi thực hiện đề tài: “Một số biện pháp giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi” trẻ đã mạnh dạn, tự tin, nhanh nhẹn hơn, chủ động tích cực hơn khi tham gia hoạt động. Hình thành các tính tự lập, kỹ năng giao tiếp mạnh dạn, phát triển ngôn ngữ, tình cảm và kỷ năng xã hội cho trẻ. Với kết quả đó đề tài đã được ứng dụng trên thực tế lớp tôi và có thể áp dụng tích cực rộng rãi vào thực tiễn trong các hoạt động của trường mầm non.
- Sau khi triển khai, giúp bản thân tôi nắm vững vàng kiến thức hơn, phương pháp, kỹ năng tổ chức tốt các hoạt động phát triển kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ một cách linh hoạt, sáng tạo, lên lớp với phong thái tự tin, thoải mái, nói rõ ràng, lưu loát.
- Giúp đồng nghiệp hiểu được tầm quan trọng của việc chú trọng giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ trong các hoạt động ở trường Mầm non; xây dựng được nhiều tiết dạy mẫu sáng tạo cho đồng nghiệp học hỏi trong hoạt động giáo dục.
- Giúp bản thân tôi nắm vững kiến thức, phương pháp, kỹ năng tổ chức tốt các hoạt động phát triển kỷ năng mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động một cách linh hoạt, sáng tạo, lên lớp với phong thái tự tin, thoải mái, nói rõ ràng, chính xác các thông tin.
- Được phụ huynh tin yêu và chị em đồng nghiệp kính trọng.
- Bản thân có nhiều kinh nghiệm, kỹ năng tổ chức cho trẻ các họat động giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin một cách linh hoạt, sáng tạo trong mọi hoạt động.
- Có kỹ năng phối kết hợp chặt chẽ với các bậc phụ huynh, nhà trường trong công tác chăm sóc - giáo dục trẻ; đặc biệt là giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
- Bổ sung thêm được nhiều kiến thức về nội dung giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ mầm non.
- Giúp đồng nghiệp hiểu được tầm quan trọng của việc lồng ghép giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động ở trường Mầm non; xây dựng được nhiều tiết dạy mẫu sáng tạo cho đồng nghiệp học hỏi trong hoạt động giáo dục.
- Thông qua đề tài giúp nhà trường bổ sung thêm nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho công tác giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin, tuyên truyền tới mọi người hiểu và có ý thức trách nhiệm để làm tốt việc giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ góp phần thực hiện các mục tiêu chuyên đề về phát triển tình cảm và kỷ năng xã hội nói chung và giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin nói riêng đặt ra trong năm học.
Thông qua đề tài giúp nhà trường có nhiều kinh nghiệm quan tâm và xây dựng môi trường, bổ sung thêm nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho công tác giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin, tuyên truyền tới mọi người hiểu và có ý thức trách nhiệm để làm tốt việc giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ góp phần thực hiện các mục tiêu chuyên đề về phát triển tình cảm và kỷ năng xã hội nói chung và giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ nói riêng đặt ra trong năm học.
VII. NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM.
Qua việc giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ với một số kết quả như trên, bản thân tôi đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm như sau:
- Bản thân cần phải tích cực học tập, tự bồi dưỡng chuyên môn, tự rèn luyện bản thân, học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp và biết lắng nghe ý kiến đóng góp của mọi người;
- Cô giáo là người có tâm huyết, say mê với nghề nghiệp, thực hiện yêu thương, tôn trọng trẻ giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt đức, trí, thể, mỹ và ngôn ngữ;
- Cần tìm hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lý, hiểu khả năng, nhu cầu, hứng thú và kinh nghiệm thực tế của lớp, độ tuổi của trẻ để đưa ra những hình thức và biện pháp thực hiện giáo dục một cách linh hoạt sáng tạo;
- Người lớn luôn là tấm gương sáng, yêu thương tôn trọng, đảm bảo an toàn cho trẻ, luôn gương mẫu trước hành động, lời nói của mình để trẻ noi theo. Thường xuyên tạo môi trường phong phú cho trẻ được tham gia hoạt động, vui chơi;
- Nắm vững biện pháp hình thức tổ chức tốt các hoạt động giáo dục;
- Biết lồng ghép hài hoà giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin vào các hoạt động giáo dục khác với nhiều hình thức để đem lại kết quả cao.
- Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động đa dạng, phong phú phù hợp với độ tuổi, chủ đề, trong khi tổ chức hoạt động giáo dục luôn lấy trẻ làm trung tâm;
- Làm tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh và các cấp lãnh đạo để tìm ra biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ;
- Cần phải tổ chức cho trẻ tham gia trải nghiệm bằng các hoạt động hàng ngày để phát triển và giáo dục ở trẻ tính mạnh dạn, tự tin, có tinh thần tập thể, biết chơi với bạn bè, biết giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm của mình với các bạn động nghiệp.
- Động viên, khuyến khích trẻ tự tin, mạnh dạn. Lựa chọn nội dung giáo dục phù hợp với nội dung của từng hoạt động, cũng như phù hợp với khả năng nhận thức trên trẻ;
- Cô giáo chính là chiếc cầu nối giữa trẻ với hiện thực bên ngoài, là trung tâm của mọi tình huống mà đứa trẻ ở trong đó nên phải biết kiên trì, có tình yêu thương đối với trẻ nhỏ và luôn luôn là tấm gương sáng, mẫu mực cho trẻ bắt chước, lĩnh hội và làm theo để trẻ tránh khỏi những ảnh hưởng xấu đến sự lành mạnh của trẻ sau này, nếu trẻ phát triển theo chiều hướng xấu mà không uốn nắn kịp thời thì khó lòng có thể “giáo dục lại” cho trẻ.
I. KẾT LUẬN
Trẻ thơ như trang giấy trắng, việc chuẩn bị và giáo dục cho trẻ những kĩ năng cơ bản cần có để trẻ thuận lợi trong việc phát triển về sau là hết sức cần thiết. Trong số đó, dạy cho trẻ sự mạnh dạn, tư tin cũng là yếu tố không thể thiếu.
Giáo dục sự mạnh dạn, tự tin cho trẻ mầm non không những góp phần về sự chuẩn bị cho trẻ thái độ, tính tự tin, mạnh dạn, những phẩm chất con người mới mà còn có ý nghĩa quan trọng đối với việc hình thành và phát triển nhân cách c ũng như phát triển toàn diện cho trẻ.
II. NHỮNG KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT.
1. Đối với Bộ - Sở Giáo dục - Đào tạo:
- Tiếp tục quan tâm, chỉ đạo, tổ chức chuyên đề, phổ biến các sáng kiến hay về giáo dục kỷ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ để tất cả giáo viên tham khảo.
- Đề tài mà bản thân tôi nghiên cứu và đã thực hiện mang lại hiệu quả cao trong thực tế đơn vị nên có thể áp dụng đề tài này vào thực tiễn một cách rộng rãi.
2. Đối với Phòng Giáo dục - Đào tạo:
- Mở các lớp chuyên đề, bồi dưỡng thường xuyên kiến thức về giáo dục mầm non cho giáo viên học tập.
- Những sáng kiến đạt giải và có tính ứng dụng vào thực tế CS - GD trẻ cao thì rất mong được đăng tải lên trang Web riêng của ngành, để giáo viên được tham khảo và áp dụng vào thực tiễn trong công tác CS - GD trẻ tại lớp của mình.
3. Đối với nhà trường:
- Tạo điều kiện về thời gian để giáo viên nghiên cứu nâng cao trình độ và năng lực thực tiễn qua các buổi sinh hoạt chuyên môn.
- Tăng cường công tác tuyên truyền đến các bậc phụ huynh về kiến thức chăm sóc giáo dục trẻ đặc biệt phát triển tình cảm và kỷ năng xã hội đặc biệt là kỷ năng mạnh dạn, tự tin.
- Tổ chức hội thi cho trẻ, rút kinh nghiệm và bổ sung để nâng cao chuyên đề giáo dục kỹ năng mạnh dạn, tự rin cho trẻ mầm non.
Trên đây là một số kinh nghiệm mà bản thân tôi đã đúc rút được trong quá trình tổ chức giáo dục các kỹ năng mạnh dạn, tự tin cho trẻ. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của bạn bè đồng nghiệp, hội đồng khoa học các cấp góp ý bổ sung để đề tài kinh nghiệm của tôi có nhiều biện pháp hữu hiệu hơn./.
Xin chân thành cảm ơn!
Tháng 01 năm 2017
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non mẫu giáo bé (3 tuổi) - TS. Trần Thị Ngọc Trâm, TS. Lê Thu Hương, TS. Lê Thị Ánh Tuyết ( Đồng chủ biên).
2. Module MN 2 Đặc điểm phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ mẫu giáo.
3. Module MN 39 Giáo dục kỷ năng sống cho trẻ mẫu giáo.
4. Giáo dục học mầm non - Đào Thanh Âm chủ biên
5. Giáo dục học mẫu giáo - Nhà xuất bản giáo dục
6. Tâm lý giáo dục học mầm non- Đào Thanh Âm chủ biên.
7. Một số trang web về giáo dục mầm non.
8. Cẩm nang về tâm lý trẻ mầm non.