Hiện nay, cuộc sống đang phát triển ngày càng hiện đại, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được cải thiện, tuy nhiên, đối lập với nó, tình trạng ô nhiễm môi trường lại có những diễn biến phức tạp. Ô nhiễm môi trường đang là vấn đề không chỉ của riêng một vùng nào, mà ở khắp nơi, cả nông thôn, thành thị, miền núi, miền biển, cả trong nguồn nước và không khí… Vì vậy, bảo vệ môi trường hơn bao giờ hết đã trở thành nhiệm vụ cấp bách của toàn xã hội.
Để khắc phục những tình trạng trên phải cần một thời gian dài, liên tục, và phải có sự đồng thuận giữa các cấp, các ngành và ở mọi lứa tuổi.
Để đảm bảo cho con người được sống trong một môi trường lành mạnh thì việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường được hình thành và rèn luyện từ rất sớm, ngay từ lứa tuổi mầm non giúp cho trẻ có những khái niệm ban đầu về môi trường sống của bản thân mình nói riêng và con người nói chung là cần thiết. Từ đó trẻ biết cách sống tích cực với môi trường nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh của cơ thể và trí tuệ.
Ở trường mầm non, giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ là cung cấp cho trẻ những kiến thức sơ đẳng về môi trường phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ nhằm tạo ra thái độ, hành vi đúng của trẻ đối với môi trường xung quanh, việc khám phá quy luật của tự nhiên nhằm mục đích bảo vệ môi trường có thể bắt đầu từ lứa tuổi mầm non.
Để làm tốt công tác giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ ở trường mầm non thì người giáo viên mầm non cần xây dựng kế hoạch giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua các hoạt động có chủ đích, hoạt động vui chơi, sinh hoạt dựa vào tình hình của lớp, khả năng thực tế của trẻ. Lựa chọn để đưa vào kế hoạch những nội dung giáo dục trẻ, để đảm bảo hiệu quả đạt được luôn ở mức cao nhất như: Giáo dục trẻ không vứt rác bừa bãi ở nơi công cộng, khi có nhu cầu vứt rác thì cần mang rác tới thùng vứt hoặc vứt rác vào nơi quy định, khi nhìn thấy rác ở nơi công cộng trẻ đã biết nhặt cho vào thùng rác ... Ngoài ra trẻ còn biết nhắc nhở khi nhìn thấy người khác xả rác bừa bãi, biết nhắc nhở người lớn không hút thuốc ở nơi công cộng và biết nói hút thuốc lá có hại cho sức khỏe và ảnh hưởng tới môi trường, cho trẻ cùng tham gia các hoạt động trực nhật ở trường, lớp nhặt giấy rác, lá cây ….
Xác định rõ yêu cầu cần đặt ra đối với việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường qua những khái niệm đơn giản và gần gũi với trẻ. Giúp trẻ hiểu và phân biệt được đâu là môi trường sạch, môi trường bẩn. Hình thành các thói quen lao động tự phục vụ: Lau dọn, sắp xếp gọn gàng đồ dùng, đồ chơi, không vứt rác, vứt đồ chơi bừa bãi. Đi vệ sinh đúng nơi quy định, biết rữa tay sau khi đi vệ sinh xong. Biết tiết kiệm nước trong sinh hoạt hằng ngày. Hướng dẫn trẻ cách gieo hạt, trồng cây để tạo môi trường xanh, sạch, đẹp cho lớp. Giúp cho trẻ hiểu cây xanh rất có ích cho con người, làm giảm ô nhiễm môi trường, giảm bụi, giảm tiếng ồn, cây cảnh còn để trang trí tạo ra cảnh đẹp. Khi tổ chức các hoạt động nên để trẻ trải nghiệm, trao đổi và Giáo viên lắng nghe ý kiến của trẻ, động viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho trẻ được thể hiện ý tưởng của mình. Tận dụng thời gian của giờ sinh hoạt chiều để giáo dục trẻ thói quen trực nhật cuối ngày theo nhóm hoặc cá nhân. Chăm sóc góc thiên nhiên của lớp, sắp xếp, lau dọn kệ đồ chơi, nhắc nhở bạn cùng nhau thực hiện …
Bên cạnh việc giáo dục trực tiếp cho trẻ, thì công tác tuyên truyền và phối hợp với Phụ huynh trong giáo dục cho trẻ ý thức bảo vệ môi trường là một việc làm mang lại hiệu quả rất cao. Thông qua giờ đón và trả trẻ, thông qua họp phụ huynh học sinh và ngày hội, ngày lễ trong năm học, thường xuyên tuyên truyền phụ huynh cùng chung tay giáo dục trẻ giữ vệ sinh môi trường ở mọi lúc, mọi nơi, ở gia đình, nhà trường cũng như ở nơi công cộng để tạo cho trẻ có một thói quen hành vi văn minh, có ý thức bảo vệ môi trường. Phụ huynh sẽ hiểu rõ hơn tầm quan trọng của việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho con trẻ không phải chỉ ở phía nhà trường mà còn ở gia đình nữa. Tuyên truyền vận động Phụ huynh sưu tầm và hỗ trợ về nguồn nguyên vật liệu thải bỏ để Giáo viên tận dụng làm đồ chơi để làm phong phú hơn đồ chơi tại lớp cho trẻ …
Đối với trẻ mầm non, những công việc mà trẻ làm được để bảo vệ môi trường tuy rất nhỏ, nhưng nó có ý nghĩa rất lớn và góp sức bảo vệ môi trường.
Vì môi trường là mái nhà chung của toàn nhân loại, bảo vệ môi trường không phải là một lời nói xuông mà đang đòi hỏi cấp thiết và phải hành động ngay, bảo vệ môi trường chính là bảo vệ cuộc sống của chúng ta. Bởi vậy, tất cả chúng ta hãy chung tay, góp sức bảo vệ môi trường và tránh gây ô nhiễm. Vì tương lai của trái đất Xanh - Sạch - Đẹp và vì cuộc sống của chính chúng ta và của thế hệ mai sau.
Tác giả: Trường MN Quang Minh
