LTS: Cô giáo Đinh Thu Hồng - giáo viên trường Tiểu học Mount Zion Primary, bang Georgia, Hoa Kỳ gửi đến Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam bài viết về vấn đề dạy thêm, học thêm tại Mỹ.

Ngoài ra, cô cũng chia sẻ thêm về mức lương và cuộc sống của giáo viên tại đất nước có nền giáo dục tiên tiến này.

Tòa soạn trân trọng gửi đến độc giả bài viết!

Ở Mỹ có việc học thêm, dạy thêm, chỉ khác về tính chất so với ở Việt Nam vì không quy mô, rầm rộ bằng ở Việt Nam. 

Thông thường, bạn nào học quá yếu, kém mới phải đi học thêm. Vì ở trường học sinh được các thầy cô hỗ trợ rất nhiều. 

Có rất nhiều cách để hỗ trợ khi thấy học sinh học kém - kèm riêng (one-on-one) trong giờ học, thường khoảng 15 phút một lần, 3-4 lần/tuần; giao bài thêm; và nhất là cho học sinh đó vào quy trình RTI (Response to Intervention hay Phản ứng - Can thiệp).

Học sinh Mỹ cũng đi học thêm trong trường hợp học quá kém.

Quy trình RTI gồm 3 giai đoạn (gọi là Tier). Ở giai đoạn 1, học sinh tham gia các hoạt động học tập như những em khác trong lớp. 

Giai đoạn 2, học sinh đó sẽ được kèm riêng nhiều hơn, và hàng ngày học theo nhóm nhỏ với các bạn cùng trình độ (ở phòng học khác, với cô giáo khác). 

Giai đoạn 3, sẽ có chương trình học riêng được viết cho em đó, sau khi có cuộc họp giữa giáo viên chủ nhiệm và các giáo viên liên quan, giáo viên hỗ trợ như giáo viên dạy ESL (dạy tiếng Anh), giáo viên giáo dục đặc biệt...

Khi các quy trình can thiệp này đã được thực hiện và không tỏ ra hiệu quả thì nhiều khả năng học sinh đó sẽ bị lưu ban. 

Cách đây ba năm, tôi từng cho một học sinh trong lớp lưu ban, học lại lớp 2.

Có nhiều lý do cho việc phải quyết định cho học sinh nào đó ở lại lớp: hoặc em đó nghỉ học quá nhiều (15 ngày trở lên), hoặc em đó học lực quá kém, nhất là môn Đọc. 

Để ra quyết định lưu ban là cả quá trình lâu dài, dựa vào nhiều yếu tố như nỗ lực của bản thân học sinh, sự giúp đỡ của thầy cô ở trường và sự quan tâm ủng hộ của phụ huynh.

Khi cho học sinh lưu ban, giáo viên phải chịu trách nhiệm trước Hiệu trưởng và phải giải trình rõ nguyên do (kèm theo bằng chứng như bài thi/mẫu chữ viết của học sinh, hay số ngày nghỉ học).

Nói đó là quá trình lâu dài vì quyết định lưu ban thường được đưa ra vào học kỳ cuối (bên Mỹ gọi là Term 4 hoặc Fourth semester), sau khi cân nhắc kỹ bảng điểm của 3 kỳ trước và học kỳ nào cũng đã gặp riêng với phụ huynh, cũng như khi nhà trường, nhất là cô giáo chủ nhiệm và cô giáo phụ đã tìm mọi cách hỗ trợ mà không mang lại kết quả.

Vậy nếu phải đi học thêm thì như thế nào?

Hình thức học thêm chủ yếu là thuê gia sư đến nhà, hoặc học sinh và gia sư ra thư viện học. 

Giá trung bình là 10-15 USD/giờ nếu gia sư là học sinh cấp 3. Nếu gia sư là giáo viên và có kinh nghiệm thì giá từ 35-75 USD/giờ. 

Ở những trường thuộc khu có thu nhập cao, phụ huynh phải tự trang trải. Ở những trường thuộc khu có thu nhập thấp, sẽ do nhà nước chi trả (Xem thêm bài/tham khảo bài về chọn trường tại Mỹ). 

Chẳng hạn trong trường hợp học sinh yếu kém, bố mẹ em có thể đăng ký với trường để gia sư đến nhà kèm.

Học sinh Mỹ trong khu vực dân có thu nhập thấp sẽ được học hè mà không phải trả tiền.

Gia sư thường là thầy cô hoặc cán bộ làm trong Vụ, Sở Giáo dục. Những người tham gia hoạt động gia sư sẽ có thêm khoản thu nhập do Vụ, Sở Giáo dục địa phương trả.

Ngoài ra, vào mùa hè, học sinh ở những trường trong khu vực dân có thu nhập thấp, khó khăn có thể đăng ký học hè mà không phải trả tiền (summer school). 

Lương dạy hè của giáo viên ở những trường này là nhà nước trả. Những trường dạng này có nhiều ưu đãi so với các trường khác như: học sinh được miễn phí các bữa ăn (sáng và trưa), nhận được nhiều nguồn tài trợ và cơ sở vật chất...

Còn có hình thức học thêm khác gọi là “remediation”, dạng như kèm cho nhóm học sinh kém trước kỳ thi cuối năm của tiểu bang (standardized state tests). 

Đây là kỳ thi bắt buộc đối với học sinh lớp 3 trở lên. Hàng năm, đến tầm tháng 4 là các em sẽ phải thi 4 môn: Toán, tiếng Anh/Văn, Khoa học Tự nhiên và Khoa học Xã hội. 

Hình thức học thêm remediation chủ yếu phổ biến ở những trường trong khu vực dân có thu nhập thấp, khó khăn.

Các em cần bồi dưỡng trước khi thi ở lại trường sau giờ học chính, từ 3h đến 4 rưỡi chiều, học miễn phí.

Nhân tiện đây, tôi cũng xin cũng bàn về nghề giáo bên này.

Nói sơ qua về mức lương thì lương giáo viên trung bình là 35 đến 50 nghìn USD một năm (bên này những ai làm cho nhà nước được trả lương theo năm), tùy kinh nghiệm, tùy loại trường (công, tư, hay bán công), và thành phố hay tiểu bang. 

Khoản lương này, tùy tiểu bang và quy định của từng thành phố, từng Sở Giáo dục, sẽ được chia đều cho 10 hay 12 tháng.

Như ở New Jersey, giáo viên nhận lương trong vòng 10 tháng, còn ở Georgia là 12 tháng.

Nếu giáo viên nhận trong 10 tháng thì 2 tháng hè không có lương, phải đi dạy summer school hoặc kiếm việc khác làm. Tính trung bình một giáo viên thu nhập khoảng 3.000-3.500 USD (trước thuế).

Theo tôi và đồng nghiệp của tôi thì lương giáo viên vừa đủ sống chứ không dư dả, chỉ đủ để đóng thuế, và để trả nợ hóa đơn (bill). 

Nếu một tháng thu nhập trung bình 3.000-3.500 USD (trước thuế) thì:

- Hoá đơn: Tiền nhà (trả góp hoặc thuê - 1.000 USD), tiền điện nước (200 USD), nước thải (50 USD), cáp TV và Internet (đắt và không tốt bằng ở Việt Nam - 150 USD), bảo hiểm xe (150 USD), bảo hiểm y tế (100 USD), thẻ tín dụng (trung bình 250 USD tuỳ mua sắm ít hay nhiều). 

- Thuế: Thu nhập cá nhân (20%- 600 USD), nhà đất (500 USD). 

- Sau khi cộng lại thì chỉ còn 50 USD để dành cho chi phí khác: đổ xăng, đồ ăn. Nếu từng là sinh viên thì còn phải nợ tiền học đại học (student loan - 200 USD).

Đúng là chỉ đủ trang trải chi phí sinh hoạt hàng ngày, không có dư để tiết kiệm.

Đó là một trong những lý do tại sao người Mỹ ít đi du lịch nước ngoài!

Và chắc chắn không phải cứ ở Mỹ là giàu. 

Hiện nay bên này giáo viên cũng kêu ca nhiều vì khối lượng công việc ngày càng lớn, áp lực về việc đánh giá hiệu quả của giáo viên tăng lên. 

Giáo viên làm việc không chỉ 7-8 tiếng trên lớp mà thường xuyên mang việc về nhà làm, hay phải tự trang trải chi phí cho lớp học của mình.

Nhưng quan sát xung quanh, tôi vẫn thấy nhiều, rất nhiều giáo viên yêu nghề, yêu trẻ, không quản ngại khó khăn, vất vả.

Bài và ảnh: Đinh Thu Hồng (Theo http://giaoduc.net.vn)