Trẻ nhỏ muốn phát triển tốt cần phải ăn đủ chất, ngủ đủ giấc và chơi đủ cữ. Ba hoạt động này rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Nếu ăn ngủ là hoạt động chính giúp trẻ phát triển về mặt thể chất và tinh thần, thì theo các chuyên gia: “Chơi là cách tự nhiên nhất, thú vị nhất giúp trẻ học và khám phá thế giới xung quanh mình. Đồng thời, chơi sẽ giúp trẻ phát triển một cách toàn diện về thể chất cũng như tinh thần”. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều bậc cha mẹ chưa hiểu hết giá trị của việc chơi đối với sự phát triển của trẻ nên chưa có sự đầu tư đúng đắn cho con cái.
Đồ chơi là dụng cụ không thể thiếu cho việc chơi của trẻ. Mỗi món đồ chơi đều có những tác dụng khác nhau, nó không chỉ là người bạn đồng hành giúp mang đến niềm vui cho trẻ, mà còn nhiều lợi ích khác mà có thể nhiều cha mẹ chưa biết.
1. Đồ chơi giúp phát triển hệ giác quan
Hệ giác quan hay còn gọi là ngũ giác quan bao gồm: khứu giác (mũi), thính giác (tai), thị giác (mắt), vị giác (lưỡi), xúc giác (da). Khi còn nhỏ, nhờ hệ giác quan, trẻ sẽ bắt đầu làm quen với mọi thứ xung quanh như: hình ảnh, màu sắc, tiếng động, mùi vị. Mọi thứ khi ấy luôn mới lạ và thu hút đối với trẻ.

Đồ chơi là vật dụng rất hữu ích cho việc phát triển giác quan của bé, đặc biệt là thính giác, thị giác và xúc giác. Thông thường, đồ chơi có âm thanh sẽ giúp bé phát triển thính giác; đồ chơi nhiều màu sắc giúp bé phát triển thị giác; đồ chơi an toàn bé có thể cầm nắm, ngậm giúp phát triển xúc giác của bé.

2. Đồ chơi giúp phát triển hệ vận động
Đồ chơi kích thích trẻ chơi đùa vận động, cơ thể trẻ em sẽ phát triển khỏe mạnh, các nhóm cơ bắp phát triển. Sự phát triển thể chất của trẻ phụ thuộc nhiều vào hệ vận động. Trong vận động có hai loại: vận động thô và vận động tinh.
Vận động thô là sự phát triển và phối hợp của các nhóm cơ lớn của cơ thể trẻ, bao gồm khả năng bò trườn, đi, chạy, ném, kéo, đẩy, leo trèo, v.v. Ta có thể giúp trẻ phát triển loại vận động này thông qua những trò chơi như: xe bé tập đi, các loại xe kéo, con vật có dây kéo v.v…

Vận động tinh là khả năng điều khiển bàn tay và các ngón tay. Kỹ năng vận động tinh phát triển tùy theo việc chơi - tập luyện của trẻ. Đồ chơi lắp ráp, đồ chơi xâu chuỗi hạt, xếp hình puzzle, đồ chơi câu cá..., sẽ giúp trẻ tập cầm nắm đồ chơi, xoay, vặn, siết, lắp ghép khối, v.v.... Kỹ năng vận động tinh là cơ sở để trẻ phát triển khả năng nghệ thuật của đôi tay.

3. Đồ chơi giúp phát triển năng lực nhận thức
Có những món đồ chơi trông rất đơn giản nhưng tùy theo độ tuổi mà trẻ phải vận động và suy nghĩ để tìm ra nhiều kiểu chơi khác nhau. Dần dần những suy nghĩ này sẽ giúp trẻ phát triển năng lực nhận thức một cách liên kết hơn.
Cụ thể với một bộ đồ chơi nhiều khối hình, bé sẽ dần tự rút ra được cho mình những kết luận quan trọng như khối tròn lăn được còn khối vuông thì không; khối vuông có bao nhiêu mặt, hình con vật này tương tự như con vật kia … Vì vậy, có thể nói đồ chơi đóng vai trò rất quan trọng trong việc phát triển năng lực trí tuệ của trẻ để chuẩn bị cho cuộc sống sau này.

4. Đồ chơi khơi gợi khả năng sáng tạo của trẻ
Nếu bạn đã từng cho con chơi với những trò chơi xếp khối hình, bạn để ý xem, khi mới bắt đầu chơi, trẻ chỉ biết chồng các khối lên nhau, nhưng sau một thời gian làm quen, trẻ có thể sáng tạo và sắp xếp được những mô hình phức tạp hơn. Đây cũng là một trong những lợi ích của đồ chơi mang lại, đó chính là sự khơi gợi tính sáng tạo của trẻ. Những đồ chơi có thể giúp bé phát triển khả năng sáng tạo, tư duy logic gồm các loại đồ chơi xếp hình khối, xếp gạch…

5. Đồ chơi giúp trẻ phát triển những kỹ năng

Nếu bố mẹ trang bị cho con mình những loại đồ chơi phù hợp với lứa tuổi và có tính tương tác với mọi người. Qua việc chơi với bạn bè hay người thân, bé sẽ phát triển kỹ năng ngôn ngữ, bày tỏ cảm xúc, hay biết phân chia công việc… Sau đó, ở cấp cao hơn, chúng sẽ học được những bài học khi biết chấp nhận thất bại, vui mừng khi thành công, chấp nhận thử thách, kiên trì qua những khó khăn… những điều vô cùng cần thiết cho cuộc sống trong tương lai.

Còn rất nhiều lợi ích khác của đồ chơi nữa mà cha mẹ cần biết để giúp con mình phát triển toàn diện hơn. Trong đời sống, có thể vì nhiều lý do mà bố mẹ không thể lúc nào cũng theo dõi bé suốt được, thì đồ chơi là giải pháp để giữ chân bé trong một phạm vi an toàn mà bố mẹ có thể vừa nhìn con chơi và vừa làm việc. Hi vọng qua bài viết này, bố mẹ có thể hiểu vai trò của đồ chơi đối với sự phát triển của trẻ và dành cho con những món đồ chơi phù hợp.

Tác giả: mnquangminh