1. Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học là xu thế phát triển tất yếu của nền giáo dục hiện đại

Chúng ta đang sống trong thời đại của hai cuộc cách mạng: cách mạng khoa học – kỹ thuật (CMKH-KT) và cách mạng xã hội. Những cuộc cách mạng này đang phát triển như vũ bão với nhịp độ nhanh chưa từng có trong lịch sử loài người, thúc đẩy nhiều lĩnh vực, có bước tiến mạnh mẽ và đang mở ra nhiều triển vọng lớn lao khi loài người bước vào thế kỷ XXI.

Công nghệ thông tin và truyền thông (Information and Communication Technology – ICT) là một thành tựu lớn của cuộc CMKH-KT hiện nay. Nó thâm nhập và chi phối hầu hết các lĩnh vực nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ trong sản xuất, giáo dục, đào tạo và các hoạt động chính trị, xã hội khác. Trong giáo dục – đào tạo, ICT được sử dụng vào tất cả các môn học tự nhiên, kỹ thuật, xã hội và nhân văn. Hiệu quả rõ rệt là chất lựơng giáo dục tăng lên cả về mặt lý thuyết và thực hành. Vì thế, nó là chủ đề lớn được tổ chức văn hóa giáo dục thế giới UNESCO chính thức đưa ra thành chương trình hành động trước ngưỡng cửa của thế kỷ XXI và dự đoán “sẽ có sự thay đổi nền giáo dục một cách căn bản vào đầu thế kỷ XXI do ảnh hưởng của CNTT”. Như vậy, ICT đã ảnh hưởng sâu sắc tới giáo dục và đào tạo, đặc biệt là trong đổi mới phương pháp DH (PPDH), đang tạo ra những thay đổi của một cuộc cách mạng giáo dục, vì nhờ có cuộc cách mạng này mà giáo dục đã có thể thực hiện được các tiêu chí mới:

Học mọi nơi (any where)

Học mọi lúc (any time)

Học suốt đời (life long)

Dạy cho mọi người (any one) và mọi trình độ tiếp thu khác nhau

2. Thay đổi vai trò của người dạy, người học, đổi mới cách dạy và cách học.

Ở nước ta, vấn đề ứng dụng ICT trong giáo dục, đào tạo được Đảng và Nhà nước rất coi trọng, coi yêu cầu đổi mới PPDH có sự hỗ trợ của các phương tiện kỹ thuật hiện đại là điều hết sức cần thiết. Các Văn kiện, Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, Chính phủ, Bộ Giáo dục – Đào tạo đã thể hiện rõ điều này, như: Nghị quyết CP của Chính phủ về chương trình quốc gia đưa công nghệ thông tin (CNTT) vào giáo dục đào tạo (1993), Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII, Luật giáo dục (1998) và Luật giáo dục sửa đổi (2005), Nghị quyết 81 của Thủ tướng Chính phủ, Chỉ thị 29 của Bộ Giáo dục – Đào tạo, Chiến lược phát triển giáo dục 2001 – 2010,…

Quyết định số 698/QĐ-TTg ngày 1/6/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020;

Chỉ thị số 15/CT-TTg ngày 22 tháng 5 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường sử dụng văn bản điện tử trong hoạt động của cơ quan nhà nước;

Chỉ thị số 55/2008/CT-BGDĐT ngày 30/9/2008 của Bộ trưởng Bộ GDĐT về tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành giáo dục giai đoạn 2008-2012;

Nghị định số 102/2009/NĐ-CP ngày 6 tháng 11 năm 2009 của Chính phủ về quản lý đầu tư ứng dụng CNTT sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước;

Thông tư số 08/2010/TT-BGDĐT ngày 01/03/2010 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về sử dụng phần mềm tự do mã nguồn mở trong các cơ sở giáo dục.

Chỉ thị số 29 của Bộ Giáo dục – Đào tạo (ngày 30/7/2001/CT) về tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng CNTT trong ngành giáo dục giai đoạn 2001 – 2005 nêu rõ “CNTT là phương tiện để tiến tới một xã hội hóa học tập”, nhưng “giáo dục và đào tạo phải đóng vai trò quan trọng bậc nhất thúc đẩy sự phát triển của CNTT”.

Trong “Chiến lược phát triển giáo dục – đào tạo đến năm 2010” của Bộ Giáo dục – Đào tạo đã yêu cầu ngành giáo dục phải từng bước phát triển giáo dục dựa trên CNTT, vì “CNTT và đa phương tiện sẽ tạo ra những thay đổi lớn trong quản lý hệ thống giáo dục, trong chuyển tải nội dung chương trình đến người học, thúc đẩy cuộc cách mạng về phương pháp dạy và học”

3. Tính sư phạm trong việc ứng dụng CNTT vào dạy học

Đối với nghề dạy học, tiêu chí của bài học không giống như những bài thuyết trình, những bản báo cáo. Đối tượng dạy học lại hoàn toàn không như các đối tượng Hội nghị, Hội thảo. Cho nên, việc chuẩn bị một bài giảng có ứng dụng CNTT cần đảm bảo không những tính nội dung (khoa học) mà còn phải đặt mạnh tiêu chí về tính sư phạm. Tính sư phạm ở đây bao gồm: sự phù hợp về mặt tâm sinh lí học sinh (HS), tính thẩm mĩ của trang trình chiếu, sự thể hiện nhuần nhuyễn các nguyên tắc dạy học và các phương pháp dạy học (PPDH). Vì vậy, người giáo viên (GV) muốn sử dụng CNTT để dạy học có hiệu quả thì không những phải có kiến thức tối thiểu về các phần mềm(không phải chỉ đơn thuần là “viết” chữ lên các trang trình chiếu) mà còn cần phải có ý thức sư phạm, kiến thức về lí luận dạy học và về các PPDH tích cực, sau đó mới là sự linh hoạt và sáng tạo trong thiết kế các trang trình chiếu sao cho hấp dẫn một cách có ý nghĩa.

Sử dụng máy tính để dạy học là một trong những hướng thay đổi PPDH trong nhà trường chúng ta hiện nay, trong đó, việc giảng bằng các trang trình chiếu PowerPoint đang được nhiều GV trường THPTthực hiện. Đương nhiên, không phải và cũng không cần thiết biến mọi tiết dạy trở thành giờ học bằng máy tính, cho dù ở trường nào đó có đủ khả năng về cơ sở vật chất cũng như các kĩ năng thích hợp cho công việc. Mỗi giáo viên cần chọn tiết học sao cho nếu đưa nó lên trang trình chiếu PowerPoint thì sẽ tận dụng được tối đa ưu việt của máy tính về phương diện cung cấp thông tin cho người học, về tính hấp dẫn của của bài giảng, chí ít cũng có hiệu quả hơn bài giảng với bảng viết thông thường. Cần tránh việc chạy theo phong trào để rồi bài giảng thiếu chất lượng, lạm dụng các hiệu ứng trong phần mềm PowerPoint làm người học bị phân tán sự chú ý. Cũng không nên tầm thường hoá việc dạy bằng PowerPoint. Nhiều người quan niệm trang trình chiếu chẳng qua là thay bảng đen, thậm chí không bằng bảng đen (vì họ không được viết xóa thoải mái như dùng bảng đen). Cái “lí” của họ cũng có thể đúng, bởi vì thực tế, một số GV dạy bằng PowerPoint nhưng cuối cùng HS chẳng ghi được gì vào vở, không thu nhận được kiến thức gì quan trọng ngoài sự “thú vị” một cách chung chung!

Như vậy có nghĩa là, sử dụng máy tính để dạy học phải đạt được yêu cầu cao nhất là:hiệu quả giờ học.

4. Giải pháp để phát huy tối đa hiệu quả của ứng dụng CNTT trong dạy học.

Để sử dụng có hiệu quả phần mềm PowerPoint, soạn giáo án điện tử và các phần mềm khác .Với những vấn đề đó phương án sử dụng phần mềm để hỗ trợ việc ứng dụng CNTT trong soạn bài giảng điện tử (E- learning ) đó là phần mềm CAMTASIA STUDIO 6 .
5.Một số ứng dụng của phần mềm Camtasia Studio 6.

a. Ghi hình lại mọi thứ
Dễ dàng tạo các video hướng dẫn, giải thích, các khóa học trực tuyến,…khả năng của chương trình là không giới hạn. Kết nối với người học thông qua các phim ghi hình màn hình, âm thanh, tường thuật giọng nói, PowerPoint, các video hình trong hình và webcam.

-Khởi động chương trìnhtrên hộp thoại Welcome chọn tính năng Record the Screen để bắt đầu một dự án mới (xem hình 1)

Hình 1: Giao diện khởi động của Camtasia studio 6

-Thiết lập các tùy biến

Trên cửa sổ màu đen hiện ra của CS6 lần lượt thiết lập các chức năng tùy biến để tiến hành thao tác quay phim.

Hình 2: Hộp thoại Camtasia Recorder của CS 6

1. Full Screen:Thu hình trong phạm vi toàn màn hình.

2. Custom:Thu hình trong cửa sổ chỉ định với kích thước định trước (có thể thay đổi tùy biến kích thước này).

3. Select: Thu hình trong phạm vi tùy biến thiết lập của người dùng.

4. Audio: Điều chỉnh chất lượng âm thanh cho đoạn phim.

5. Camera: Quay và đưa vào thêm video clip từ bên ngoài thông tin qua Camera hay web cam có kết nối với PC,

-Thêm một số hiệu ứng

Ngoài ra bạn vào menu Effects để tùy chỉnh thêm một số hiệu ứng phụ khá hữu ích thay cho sự mặc định của chương trình.

* Effects > Sound > Mouse Click Sounds: để trong đoạn phim các thao tác nhấp chuột điều khiển đều có âm thanh tương ứng.

* Effects > Cursor > Highlight Cursor and click: tạo ra hiệu ứng ánh sáng gây sự chú ý tại vị trí con trỏ chuột trong đoạn Video Clip, xem hình 3.

*Ở đây chúng ta chọn chức năng Select, Drag chuột trái để vẽ ra vùng giới hạn cần quay phim.

*Nhấp nút REC màu đỏ trên thanh Camtasia Recorder để bắt đầu dựng phim. Tiến hành tuần tự các thao tác với chuột và lồng tiếng trên Mic sao cho thật nhịp nhàng và khớp với nhau.

*Nhấn F10 để kết thúc quá trình làm phim, sau đó xem lại đoạn phim vừa làm trên giao diện Media của CS6,

Nhấp nút Save để lưu lại dự án của đoạn Video vừa dựng (tập tin dự án sẽ có phần mở rộng .camrec).

*Lúc này bạn đóng thanh công cụ Camtasia Recorder để quay về giao diện chính của CS6, bạn Drag chuột trái để rê đoạn Video Clip từ khung Clip Bin bên trên xuống khung Video phía bên dưới để bắt đầu tiến hành các thao tác xử lý hiệu ứng và kỷ xảo

Thêm hiệu ứng:

*Viết chú thích lên đoạn phim:

+ Trên cửa số giao diện chính trong mục Edit nhấp chọn chức năng Caption.

+ Trong khung thoại Open Captions, nhập đoạn chú thích cần hiển thị trên đoạn phim vào cửa sổ nơi con trỏ chuột nhấp nháy phía bên dưới.

+ Nếu quan sát ở cửa sổ Preview thấy đoạn chú thích hiển thị chưa được đẹp, nhấp chọn nút công cụ Overlay ở mục Options.

Thông số trong khung Width (in chars) càng lớn thì kích thước của dòng chữ chú thích sẽ càng nhỏ.

+Nhấp Finished để kết thúc quá trình chèn ghi chú

-Trên hộp thoại Welcome chọn tính năng Record PwerPoint để bắt đầu quay chương trình PowerPoint .

Ghi hình trong hình

Với ứng dụng này giáo viên có thể dễ dàng quay lại một đoạn, video hoặc một chương trình tivi online ưa thích mà không cần thêm bất cứ một phần mềm nào khác .

Hình 6. Thu hình từ chương trình Tivi online

- Hiệu chỉnh lại đoạn phim ghi được

- Xuất đoạn phim ra một định dạng theo yêu cầu.

- Chia sẻ và trình chiếu giáo án điện tử
Camtasia Studio hỗ trợvô số cách để đưa sản phẩm trực tiếp đến những người mà mình muốn giới thiệu (CD, DVD) hoặc gián tiếp qua Internet (web, email).

- Các bước tiếp theo có thể tuỳ chọn lại một số định dạng cụ thể hơn cho tập tin Video, các bước này bạn tự thiết lập rồi nhấp nút Next.

- Đến cửa sổ sau củng nhấp Finished để chương trình bắt đầu xuất ra tập tin kết quả.

6. Điều kiện cài đặt chương trình

·Ổ cứng cài đặt còn trống 40MB

·Ram 256 MB trở lên

·Tương thích với mọi Windows

·LinkDownload:http://www.mediafire.com/?m1vjwjmnttd(40.8MB)

·Để áp dụng hết các tính năng của chương trình cần có thêm Webcam, có microphone, loa.

7.Cài đặt.

Màn hình xuất hiện khunghình (windows vista hoặc windows7)

Click vào Run

Click Next

Đánh dấu tích vào I acceeppt the license agreeement rồi nhấn Next

Khung hình xuất hiện như trên đánh dấu vào 30 day evaluation là bản dùng thử 30 ngày . Đánh dấu vào ô Licensed - I have a keynhập tên bất kỳ vàbộ key của nó vào và ấn Nex.

Xuất hiện khung hình trên cho ta tùy chọn cài đặt

·Khởi động chương trình sau khi cài đặt

·Biểu tượng lối tắt trên màn hình máy tính

·Giới thiệu sản phẩm tới trang web sau khi cài đặt

·Chạy chương trình và ghi hình khi khởi động window

Chạy xong chương trình xuất hiện khung hình:

Nhấn Finish và kết thúc cài đặt.

Sau khi cài đặt xong nếu chọn vào ô xuất hiện lối tắt trên màn hình sẽ xuất hiện biểu tượng này .

1. Ví dụ .

Bước 1: khởi động phần mềm camtasia studio6

Bước 2: khởi động chương trình truyền hình hoặc chương trình video ưa thích.

Bước 3: nhấn vào các tùy biến để chọn vùng ghi hình và các hiệu ứng khi quay.

Màn hình preview xuất hiện cho ta xem lại đoạn phim vừa thu.

Bước 6: Biên tập đoạn phim vừa lưu thành phim và xuất ra định dạng tùy theomình lựa chọn.

Bước 7 : Chèn đoạn phim vào Powerpoint với định dạng tương thích với chương trình PPt.

Việc ứng dụng các phần mềm vào để soạn giáo án nhất là các bài giảng điện tử rất nhiều nhưng với phần mềm Camtasia studio 6 của Techsmithnàynó đã đem lại sự thuận tiện cho người giáo viên trong soạn giáo án nó không mất nhiều thời gian, không đòi hỏi người giáo viên phải có một trình độ tin học thật cao không cần phải có một máy tính có cấu hình mạnh và một phần mềm làm phim, một phần mềm ghi lại chương trình tivionline... đặc biệt ở phần mềm này đó là người giáo viên có thể chia sẻ với học sinh bài giảng của mình thông qua một video tường thuật với đầy đủ nội dung bài giảng và lời giảng kể cả hình ảnh của người giáo viên và lớp học qua camera và micro được gắn với máy tính.Qua đó người giáo viên có thể dạy cho học sinh bất cứ ở đâu qua điện thoại ( cho chương trình video vào thẻ nhớ điện thoại) qua đĩa hình, qua internet...nơi không có máy chiếu projecter...